Metafory synestezyjne w utworach Vladimira Nabokova

• Authors: Anna Ginter

Title variants

Metafory synestezyjne w utworach Vladimira Nabokova

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest metaforom synestezyjnym w twórczości Nabokova. Uwaga skierowana jest głównie na metafory, w których zarówno domena źródłowa, jak i docelowa dotyczą wrażeń zmysłowych. Wiele przedstawionych podczas analizy konstrukcji dowodzi, że choć w pewnych przypadkach rodzaj modalności wydaje się określony w sposób oczywisty, to obrazowanie językowo odnosi się do jednej lub dwóch odmiennych modalności percepcyjnych.Nabokovowskie konstrukcje metaforyczne zostały omówione w dwóch grupach: międzymodalne metafory z kolorem jako domeną źródłową oraz metafory z domeną źródłową związaną z percepcją dotykową. Konstrukcje te niewątpliwie przypominają synestezję, choć w przeciwieństwie do synestezji uwarunkowanej neuropsychologicznie, znaczenie metafor synestezyjnych powstaje w rezultacie procesów semantycznych. Interpretacja metafor międzyzmysłowych jest uwarunkowana kontekstualnie.

EN

The present paper is devoted to synaesthetic metaphors in Nabokov’s oeuvre. The main attention is paid to the metaphors in which both the source and the target domains are perceptual. Numerous constructions of the analysed material show that although in some cases a perceptual mode is initially specified, the imagery is linguistically related in terms belonging to one or more differing perceptual modes.Nabokov’s metaphoric expressions has been discussed in two groups: cross-modal sensory metaphors with the source domain of colour as well as the source domain of tactile perception. These constructions resemble synaesthesias (e.g., deep crimson softness, orange heat) even though, contrary to the neurodevelopmental synaesthesia, meanings of synaesthetic metaphors are generated through semantic processes. Interpretation of cross-modal sensory metaphors is determined by the context.

Keywords

PL

Vladimir Nabokov; synestezja; metafora synestezyjna; Vladimir Nabokov; synestezja; metafora synestezyjna

EN

synaesthesia; synaesthetic metaphor

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
• Year: 2016
• Issue: 12
• Pages: 53-61

Dates

published

2017-05-11

Contributors

author

Anna Ginter

References

• Ginter A. (2015), Vladimir Nabokov i jego synestezyjny świat, Łódź.
• Marks L. E. (1975), On Colored-Hearing Synesthesia: Cross-Modal Translations of Sensory Dimensions, „Psychological Bulletin”, May 1975, vol. 82, No 3, s. 303–331.
• Martino G., Marks L. E. (2001), Synesthesia: Strong and Weak, „Current Directions in Psychological Science”, kwiecień 2001, vol. 10, No 2, s. 61–65, http://www.cogsci.ucsd.edu/~creel/COGS160/COGS160_files/MartinoMarks01.pdf (dostęp: 21.01.2015).
• Nikolić D. (2011), Is synaesthesia actually ideaesthesia? An inquiry into the nature of the phenomenon, Proceedings of the Third International Congress on Synaesthesia, Science & Art, Granada, Spain, April 26–29, 2009; http://www.dankonikolic.com/wp-content/uploads/2011/09/Synesthesia2009-Nikolic-Ideaesthesia.pdf (dostęp: 8.02.2015).
• Rader Ch., Tellegen A. (1981), A Comparison of Synesthetes and Nonsynesthetes, [w:] red. E. Klinger, Imagery, t. II, Concepts, Results and Applications, Plenum Press, New York, s. 153–163.
• Rogowska A. (2002), Związki synestezji z muzyką, „Muzyka”, nr 1, s. 85–95.
• Rogowska A. (2004), Czy synestetycy są wśród nas?, „Modelowe Nauczanie”, nr 7, s. 29–49.
• Simner J. (2012), Defining synaesthesia, „British Journal of Psychology”, vol. 103, s. 1–15, http://www.daysyn.com/Simner2012.pdf (dostęp: 8.07.2013).
• Werning M., Fleischhauer J., Beseoglu H. (2006), The Cognitive Accessibility of Synaesthetic Metaphors, [w:] red. R. Sun, N. Miyake, Proceedings of the Twenty Eighth Annual Conference of the Cognitive Science Society, London, s. 2365–70.
• Nabokov V. (1969), Ada or Ardor: A Family Chronicle, McGraw-Hill Book Company, New York–Toronto.
• Nabokov V. (1995), Lolita, Penguin Books, London.
• Набоков В. В. (2000), Волшебник, Изд. Сипмозиум, http://royallib.com/book/nabokov_vladimir/volshebnik.html (dostęp 10.12.2014).
• Набоков В. В. (1990а), Дар, [в:] ред. В. В. Ерофеев, Владимир Набоков. Собрание сочинений в четырех томах, т. 3, Издательство «Правда», Москва, c. 3–330.
• Набоков В. В. (1990б), Машенька, [в:] ред. В. В. Ерофеев, Владимир Набоков. Собрание сочинений в четырех томах, т. 1, Издательство «Правда», Москва, c. 33–112.
• Набоков В. В. (1990в), Подвиг, [в:] ред. В. В. Ерофеев, Владимир Набоков. Собрание сочинений в четырех томах, т. 2, Издательство «Правда», Москва, c. 155–296.
• Набоков В. В. (1990г), Приглашение на казнь, [в:] ред. В. В. Ерофеев, Владимир Набоков. Собрание сочинений в четырех томах, т. 4, Издательство «Правда», Москва, c. 3–130.
• Набоков В. В. (2013), Полное собрание рассказов, составление текста и примечания – А. Бабиков, Изд. «Азбука-Аттикус», Санкт-Петербург.

Identifiers

DOI

10.18778/1731-8025.12.06