O poznawczej funkcji języka (na przykładzie frazeologizmów języka rosyjskiego w porównaniu z polskim)

• Authors: Beata Rycielska

Title variants

O poznawczej funkcji języka (na przykładzie frazeologizmów języka rosyjskiego w porównaniu z polskim)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kognitywna funkcja języka przejawia się m.in. w nierozdzielnych procesach konceptualizowania i kategoryzowania świata. Niniejsze opracowanie jest próbą pokazania, że dla charakterystyki spraw ostatecznych – umierania i śmierci – zostało utworzonych na przestrzeni rozwoju języków wiele wyrażeń, które symbolizują sposoby myślenia o tych zjawiskach. Możliwość wysnucia metafor i metonimii pojęciowych na podstawie funkcjonowania języka pozwala, jak się wydaje, poznać ludzkie doświadczenie. Porównanie obu języków pokazuje zbieżność odzwierciedlania pewnego scenariusza tych zjawisk. Języki te najczęściej dysponują odpowiadającymi sobie kategoriami frazeologicznymi, które profilują zbieżne domeny, więc odzwierciedlają bliskie sobie sposoby konceptualizowania danego zjawiska.

EN

The cognitive function of language is manifested, among others, in the inseparable processes of conceptualization and categorization of the world. The present study attempts to demonstrate that in the process of language development multiple expressions have been coined to characterize the ultimate experiences of dying and death, which symbolize different ways of thinking about the phenomena. The possibility to identify conceptual metaphors and metonymies in language allows, as it seems, to become familiar with the human experience. The comparison of the two languages shows the convergence in the conceptualization of the process and state scenarios. Both languages have at their disposal corresponding phraseological categories, which profile similar domains, and which conceptualize the phenomena in a parallel way.

Keywords

PL

kategoryzacja; konceptualizacja; metafora pojęciowa; frazeologia; kategoryzacja; konceptualizacja; metafora pojęciowa; frazeologia

EN

categorization; conceptualization; conceptual metaphor; phraseology

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
• Year: 2017
• Issue: 14
• Pages: 145-163

Dates

published

2018-01-23

Contributors

author

Beata Rycielska

References

• Evans V. (2009), Leksykon językoznawstwa kognitywnego, przeł. M. Buchta, M. Cierpisz, J. Podhorodecka, A. Gicala, J. Winiarska, Kraków.
• Furdal A. (1990), Językoznawstwo otwarte, Wrocław–Warszawa.
• Jäkel O. (2003), Metafory w abstrakcyjnych domenach dyskursu. Kognitywno-lingwistyczna analiza metaforycznych modeli aktywności umysłowej, gospodarki i nauki, przeł. M. Banaś, B. Drąg, Kraków.
• Lakoff G., Johnson M. (2010), Metafory w naszym życiu, przeł. T. Krzeszowski, Warszawa.
• Turewicz K. (1997), Model akwizycji języka z perspektywy gramatyki kognitywnej, [w:] Podejścia kognitywne w lingwistyce, translatoryce i glottodydaktyce, red. F. Grucza, M. Dakowska, Warszawa, s. 43−49.
• Langacker R. W. (1995), Wykłady z gramatyki kognitywnej I. Lublin.
• Langacker R. W. (2005), Wykłady z gramatyki kognitywnej II. Lublin.
• Maćkiewicz J. (1999), Kategoryzacja a językowy obraz świata, [w:] Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 47−57.
• Maruszewski T. (2002), Psychologia poznania. Sposoby rozumienia siebie i świata. Gdańsk.
• Tabakowska E. (1999), Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego, Kraków.
• Tabakowska E. (red.) (2001), Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, Kraków.
• Taylor J. R. (2007), Gramatyka kognitywna, przeł. M. Buchta, Ł. Wiraszka, Kraków.
• Колкова Н. А. (2011), Русские обрядовые концепты во фразеологическом представлении. Автореферат на соискание ученой степени кандидата филологических наук, Челябинск, http://cheloveknauka.com/russkie-obryadovye-kontsepty-vo-frazeologicheskom-predstavlenii.
• Кравченко А. А. (2004), Язык и восприятие. Когнитивные аспекты языковой категоризации, Иркутск.
• Мокиенко В. М., Никитина Т. Г. (2007), Большой словарь русских поговорок, Москва, http:// dic.academic.ru/dic.nsf/proverbs/4409/КУРНОСАЯ.

Identifiers

DOI

10.18778/1731-8025.14.15