Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2017 | 6 | 209-226

Article title

Śladami osadników fryderycjańskich w środkowej Polsce. Cmentarze i ich pozostałości

Authors

Content

Title variants

Śladami osadników fryderycjańskich w środkowej Polsce. Cmentarze i ich pozostałości

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
W artykule omówiono genezę i stan zachowania pozostałości cmentarzy ewangelickich usytuowanych w dawnych koloniach fryderycjańskich. Obszarem badań jest województwo łódzkie w obecnych granicach. Oprócz metryki powstania i krótkiego zarysu funkcjonowania nekropolii, analizie poddano także kontekst osadniczy, a mianowicie dawną i teraźniejszą lokalizację miejsc pochówku w krajobrazie kulturowym wsi. Uwzględniono również analizę współczesnych reliktów badanych cmentarzy pod kątem walorów kulturowych i ich ochrony.
EN
The article presents the origin and the current state of conservation of remains of Evangelical cemeteries created during the Frederician colonisation. The present study shows work results in the scope of current Łódzkie Voivodeship. The geohistorical analysis includes the genesis of cemeteries and settlement context (location of old and present cemeteries). In conclusion, the remaining cultural heritage elements in village cultural landscape were also interpreted in detail.

Year

Volume

6

Pages

209-226

Physical description

Dates

published
2017-12-30

Contributors

author
  • Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Katedra Geografii Politycznej, Historycznej i Studiów Regionalnych, ul. Kopcińskiego 31, 90-142 Łódź

References

  • Białkowski A., Wypych P., 2011, Kamienie pamięci kamienie niepamięci. Cmentarze ewangelickie województwa łódzkiego, Łódź.
  • Bijak B., 2008, Wiejskie cmentarze ewangelickie w krajobrazie kulturowym województwa łódzkiego, ,,Zeszyty Wiejskie”, 13, s. 233–241.
  • Bereszczyński M., 2009, Wreszcie nie trzeba będzie się wstydzić, ,,Dziennik Łódzki”, 186 (10.08), s. 9.
  • Bożyk I., 2015, Osadnictwo niemieckie na terenach wiejskich między Pilicą a Wisłą w latach 1815–1864, Kielce–Łódź.
  • Figlus T., 2014, Znaczenie czynników prawno-politycznych w procesie kształtowania wiejskiej sieci osadniczej dawnego województwa łęczyckiego i sieradzkiego w okresie przedrozbiorowym, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”,17, s. 203–234.
  • Fijałkowski P., 1992, Bracia morawscy w Lwówku, „Notatki Płockie”, 37 (2/151), s. 9–12.
  • Gosik B., 2009, Cmentarz w Bukowcu, ,,Zieleń Miejska”, 10 (31), s. 17.
  • Heike O., 1979, 150 Jahre Schwabensiedlungen in Polen 1795–1945, Leverkusen.
  • Kaczmarczyk E., 1945, Kolonizacja niemiecka na wschód od Odry, Poznań.
  • Kneifel E., Richter H., 1983, Die evangelisch-lutherische Gemeinde Brzeziny bei Lodz/Polen 1829–1945, Vierkirchen/Schwaben.
  • Kokotkiewicz P., Spodenkiewicz J., Spodenkiewicz P., 1984/1985, Nowosolna. Studium historyczno-ruralistyczne, Nowosolna–Łódź–Warszawa.
  • Konopczyński W., 1981, Fryderyk Wielki a Polska, Kraków.
  • Kossmann O., 1942, Die Anfänge des Deutschtums im Litzmannstäter Raum Hauländer und Schwabensiedlung, Leipzig.
  • Rudkowski T., 2004, O ochronę cmentarzy zabytkowych, ,,Ochrona Zabytków”, 1/2, s. 104–114.
  • Szulc H., 1995, Morfogeneza osiedli wiejskich w Polsce, Wrocław.
  • Wąsicki J., 1957, Ziemie Polskie pod zaborem pruskim, Prusy Południowe 1793–1806, Wrocław.
  • Wiercińska A., 2012, Cmentarze na tle rozwoju ludnościowego i przestrzennego miasta, ,,Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”, 1, s. 207–220.
  • Woźniak K., P., 2013, Niemieckie osadnictwo wiejskie między Prosną a Pilicą i Wisłą od lat 70. XVIII wieku do 1866 roku-procesy i jego interpretacja, Łódź.
  • Zagożdżon A., 1971, Morfologia osiedli województwa Opolskiego, [w:] Golachowski S. (red.), Struktury i procesy osadnicze, Opole–Wrocław, s. 331–372.
  • Zimmermann K., 1915, Fryderyk Wielki i jego kolonizacja na ziemiach polskich, t. 1, Poznań.
  • Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Centralna Władza Wyznaniowa, Akta tyczące się urządzenia duchowieństwa ewangelickiego obojga wyznań, sygn. 1035, k. 167-169, 170-174.
  • Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Centralna Władza Wyznaniowa, Akta tyczące się reparacji kościołów i cmentarzy ewangelickich. Ogólne, sygn. 1099 k. 51-64.
  • Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Zbiór kartograficzny, Łódź i okolice – plan z II poł. XIX w., sygn. 323-3, ark. 3.
  • Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Zbiór kartograficzny, Majorat Gałków i części Dóbr Rządowych Pabianice plan z 1854 r., sygn. 277-5.
  • Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Zbiór kartograficzny, Plan kolonii Brzeziny z 1837 r., sygn. 185-1, ark. 36-37.
  • Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Zbiór kartograficzny, Plan kolonii Starowa Góra z poł. XIX w., sygn. 323-3, ark. 3.
  • Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Zbiór kartograficzny, Plan kolonii Starowa Góra z 1799 r., sygn. 267-6.
  • Archiwum Państwowe w Łodzi, Senior Łódzkiej Diecezji Ewangelicko-Augsburskiej, Akta Parafii w Ozorkowie, sygn. 34.
  • Archiwum Państwowe w Łodzi, Senior Łódzkiej Diecezji Ewangelicko-Augsburskiej, Akta dotyczące religijnej ewangelickiej szkoły i cmentarza w Pustkowej Górze, sygn. 47.
  • Archiwum Państwowe w Łodzi, Senior Łódzkiej Diecezji Ewangelicko-Augsburskiej, Akta dotyczące elementarnej ewangelickiej szkoły i cmentarza w Wiączyniu Górnym, sygn. 49.
  • Dziennik Urzędowy Województwa Kaliskiego, 11.07.1820 r., nr 28.
  • Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego, 18.09.1820 r., nr 237.
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Łodzi, Regionalia 3, sygn. FAO 4/41 PR, FAO 4/48 PR.
  • Wojskowy Instytut Geograficzny, Mapa Szczegółowa Polski, 1:25 000, kopia niemiecka z roku 1944, ark. P41 S28 F, P39 S28 E.
  • Bauer D., 1990, Cmentarz ewangelicki w Konstantynowie, Wojewódzki Konserwator Zabytków w Piotrkowie Trybunalskim.
  • Brzozowska T., 2015, Cmentarz ewangelicki w Tkaczewskiej Górze, Karta Gminnej Ewidencji Zabytków w Parzęczewie, nr 83.
  • Goźdź I., 1992, Cmentarz ewangelicki w Brzozowie, Wojewódzki Konserwator Zabytków w Piotrkowie Trybunalskim.
  • Kołodziej D., Dobek T., 1997, Cmentarz ewangelicki w Mikołajewie, Wojewódzki Konserwator Zabytków w Łodzi.
  • Kołodziej D., Dobek T., 1998, Cmentarz ewangelicki w Augustopolu, Wojewódzki Konserwator Zabytków w Łodzi.
  • Lamcha L., 2011, Cmentarz ewangelicki w Starych Krasnodębach, Karta Gminnej Ewidencji Zabytków w Aleksandrowie Łódzkim.
  • Lewandowska A., Wieczorek W., 1992a, Cmentarz ewangelicki w Bukowcu, Wojewódzki Konserwator Zabytków w Łodzi.
  • Lewandowska A., Wieczorek W., 1992b, Cmentarz ewangelicki w Wiączyniu Górnym Wojewódzki Konserwator Zabytków w Łodzi.
  • Lewkowscy A.J., Walczak W., 1998, Cmentarz ewangelicki w Łaznowskiej Woli, Wojewódzki Konserwator Zabytków w Łodzi.
  • Sawicki W., 1991, Cmentarz ewangelicki w Wygorzelu, Wojewódzki Konserwator Zabytków w Łodzi.
  • Siwiec A., 1990, Cmentarz rzymskokatolicki w Kochanowie, Wojewódzki Konserwator Zabytków w Łodzi.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-doi-10_18778_2300-0562_06_09
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.