Responsywność opiekuna a poczucie autonomii dziecka we wczesnym dzieciństwie

• Authors: Agnieszka Lasota

Title variants

Responsywność opiekuna a poczucie autonomii dziecka we wczesnym dzieciństwie

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie znaczenia pozytywnych relacji między opiekunem a dzieckiem we wczesnym dzieciństwie. Relacji, które polegają na gotowości ze strony dorosłych do odpowiadania na sygnały płynące ze strony dziecka. Relacji, które nie opierają się na dyrektywności opiekuna, lecz na wspieraniu i towarzyszeniu dziecku w rozwoju. Autorka zwraca uwagę na możliwe postawy dorosłych wobec rozpoczynającego się kształtowania procesu autonomii dzieci we wczesnym dzieciństwie. Poczucie bezpieczeństwa i zaufanie stanowią podstawę rozwoju samodzielności, poczucia sprawstwa i autonomii dzieci do lat 3. Potwierdzają to wyniki badań własnych autorki dotyczących istnienia pożądanych cech i zachowań opiekunów w żłobku.

EN

The purpose of this article is to show the essence of the positive relationship between a caregiver and a child in early childhood. These relations can be defined as the readiness of adults to respond to signals coming from a child. They are not based on the tutor’s directiveness, but on supporting and accompanying the child in his/her development. The author draws attention to the possible attitudes of adults towards the emerging process of autonomy of children in early childhood. The sense of security and trust make the basis for the development of self-reliance and the sense of autonomy in children under 3 years of age. This is confirmed by the results of the author's own research on the desirable traits and behaviors of caregivers in a crèche.

Keywords

PL

poczucie autonomii; wczesne dzieciństwo; relacja opiekun – dziecko; poczucie autonomii; wczesne dzieciństwo; relacja opiekun – dziecko

EN

sense of autonomy; early childhood; caregiver – child relationship

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
• Year: 2017
• Volume: 5
• Issue: 2
• Pages: 84-100

Dates

published

2017-12-30

Contributors

author

Agnieszka Lasota

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Katedra Psychologii

References

• Appelt K. (2005) Wiek poniemowlęcy. Jak rozpoznać potencjał dziecka? w: Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, A. I. Brzezińska (red.), Gdańsk, GWP.
• Bernstein B. (1983) Socjolingwistyczne ujęcie procesu socjalizacji: uwagi dotyczące oddziaływania szkoły w: Badania nad rozwojem języka dziecka, G. Shugar, M. Smoczyńska (red.), Warszawa, PWN.
• Białecka-Pikul M., Białek A., Stępień-Nycz M., Karwala M. (2014) Odkrywanie kompetencji komunikacyjnych niemowląt. Skala Wczesnej Komunikacji Społecznej jako przykład narzędzia pomiarowego, „Psychologia Rozwojowa”, t. 19, nr 3, s. 51–68.
• Brzezińska A. (2005) Odczarowujemy mity o edukacji przedszkolnej w: Bo jakie początki takie będzie wszystko. Raport z działań 2004, Warszawa, Fundacja Rozwoju Dzieci im. Jana Amosa Komeńskiego, s. 10–12.
• Brzezińska A. I. (2011) Wczesna edukacja o rozwój dziecka, „Remedium”, nr 5 (219), s. 1–3.
• Brzezińska A. I., Appelt K., Ziółkowska B. (2010) Psychologia rozwoju człowieka w: Psychologia akademicka. Podręcznik, J. Strelau, D. Doliński (red.), t. 2, Gdańsk, GWP, s. 95–292.
• Brzezińska A., Bątkowski M., Kaczmarska D., Włodarczyk A., Zamęcka N. (2011a) O roli zabawy w przygotowaniu dziecka do dorosłego życia, „Wychowanie w Przedszkolu”, nr 10, s. 5–13.
• Brzezińska A., Bątkowski M., Kaczmarska D., Włodarczyk A., Zamęcka N. (2011b) O zabawce, „Wychowanie w Przedszkolu”, nr 11, s. 5–12.
• Contrepois A. (2003) Penser l’autonomie, „Métiers de la petite enfance”, vol. 9, nr 91, s. 17–20.
• Erikson E. (2000) Dzieciństwo i społeczeństwo, przeł. P. Hejmej, Poznań, Dom Wydawniczy Rebis.
• Johnson K. M., Woods R. J. (2016) Give Me a Hand: Adult Involvement During Object Exploration Affects Object Individuation in Infancy, “Infant and Child Development”, no 25 (5), s. 406–425.
• Kielar-Turska M., Lasota A. (2010) Strategie komunikacyjne stosowane przez matki w interakcji z małym dzieckiem, „Psychologia Rozwojowa”, t. 15, nr 1, s. 47–60.
• Lasota A. (2012) Jak małe dziecko poznaje rzeczywistość. O zabawie i komunikacji we wczesnym dzieciństwie, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Meland A. T., Kaltvedt E. H., Reikeras E. (2016) Toddlers Master Everyday Activities in Kindergarten: A Gender Perspective, “Early Childhood Education Journal”, no 44, s. 349–358.
• Olczak A. (2010) Umowa społeczna z dzieckiem jako droga ku demokracji w wychowaniu. Studium teoretyczno-empiryczne, Zielona Góra, Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego.
• Olczak A. (2015) Uczenie się demokracji od dzieciństwa – kaprys czy potrzeba współczesności?, „Problemy Wczesnej Edukacji”, nr 4 (31), s. 92–100.
• Pölkki P. L., Vornanen R. H. (2016) Role and Success of Finnish Early Childhood Education and Care in Supporting Child Welfare Clients: Perspectives from Parents and Professionals, “Early Childhood Education Journal”, no 44, s. 581–594.
• Telka L. (2012) Wspieranie autonomii małego dziecka w placówce – wychowanek i wychowawca, „Problemy Wczesnej Edukacji”, nr 4 (19), s. 6–20.
• Tomasello M. (2002) Kulturowe źródła ludzkiego poznawania, tłum. J. Rączaszek, Warszawa, PIW.
• Thoburn J. (2010) Towards knowledge-based practice in complex child protection cases: A research-based expert briefing, “Journal of Children’s Services”, no 6, s. 9–24.
• Wenner M. (2009) Zabawa obowiązkowa, „Psychologia Dziś”, nr 1 (12), s. 32–37.
• Wojciechowska J. (2005) Wiek poniemowlęcy. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać? w: Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, A. I. Brzezińska (red.), Gdańsk, GWP.
• Wygotski L. S. (1971) Nauczanie a rozwój w wieku przedszkolnym w: L. S. Wygotski, Wybrane prace psychologiczne, przekł. E. Fleszerowa, J. Fleszer, red. nauk. E. Franus, Warszawa, PWN, s. 517–530.
• Telka L. (2016), http://encyklopediadziecinstwa.pl/index.php?title=Towarzyszenie_w_rozwoju [dostęp 20.01.2017].

Identifiers

DOI

10.18778/2450-4491.05.06