Analiza funkcjonowania językowego, poznawczego i społecznego chłopca z autyzmem jako uczestnika zaplanowanych oddziaływań terapeutycznych – studium przypadku

• Authors: Natalia Jach-Salamon

Title variants

EN

Analysis of the Linguistic, Cognitive and Social Functioning of an Autistic Boy as a Participant in Planned Therapeutic Interactions – Case Study

Abstracts

EN

The article presents an analysis of the functioning of a boy with autism in the linguistic, cognitive and social dimensions, including both the definition of the area of deficits and the skills possessed and acquired during participation in planned therapeutic activities. A standardized test was used for the research: Psychoeducational Profile (PEP-R) and experimental and clinical methods, i.e. psychological interview, observation and tests to assess the boy’s social cognition competences.

PL

W artykule przedstawiono analizę funkcjonowania chłopca z autyzmem w wymiarze językowym, poznawczym i społecznym, obejmującą zarówno określenie obszaru deficytów, jak i posiadanych i zdobytych w trakcie uczestniczenia w zaplanowanych zajęciach terapeutycznych umiejętności. Do badań posłużono się testem standaryzowanym: Profilem Psychoedukacyjnym (PEP-R) oraz metodami eksperymentalno-klinicznymi, tj. wywiadem psychologicznym, obserwacją oraz próbami do oceny kompetencji chłopca z zakresu poznania społecznego.

Keywords

PL

autyzm; rozwój językowy i poznawczy; poznanie społeczne; emocje u dzieci

EN

autism; linguistic and cognitive development; social cognition; emotions in children

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2023
• Volume: 52
• Issue: 1
• Pages: 295-328

Dates

published

2023

Contributors

author

Natalia Jach-Salamon

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin Wydział Pedagogiki i Psychologii

• https://orcid.org/0000000312318086

References

• Anderson S.R., Avery D.L., DiPietro E.K., Edwards G.L., Christian W.P., 1987, Intensive home-based early intervention with autistic children, “Education and Treatment of Children”, 10, s. 352–366.
• Baron-Cohen S., 2009, Rozwój zdolności czytania innych umysłów: cztery etapy, [w:] Formy aktywności umysłu. Ujecie kognitywistyczne. Ewolucja i złożone struktury poznawcze, red. A. Klawiter, t. 2, Warszawa, s. 145–171.
• Binnie L., Williams J., 2003, Intuitive psychology and physics among children with autism and typically developing children, “Autism”, 7, s. 173–193.
• Bobkowicz-Lewartowska L., 2005, Dylematy związane z terapią behawioralną stosowaną wobec dzieci autystycznych, [w:] Terapie wspomagające rozwój osób z autyzmem, red. J.J. Błeszyński, Kraków, s. 33–47.
• Bryson S.E., 1997, Epidemiology of autism: Overview and issues outstanding, [w:] Handbook of Autism and Pervasive Developmental Disorders, red. D.J. Cohen, F.R. Volkmar, New York.
• Frith U., 2008, Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy, przekł. M. Hernik, G. Krajewski, Gdańsk.
• Ghaziuddin M., Mountain-Kimchi K., 2004, Defining the Intellectual Profile of Asperger Syndrome: Comparison with High-Functioning Autism, “Journal of Autism and Developmental Disorders”, 34, s. 279–284.
• Harris S., Handleman J., Gordon R., Kristoff B., Fuentes F., 1991, Changes in cognitive and language functioning of preschool children with autism, “Journal of Autism and Developmental Disorders”, 21, s. 281–290.
• Harris S., Handleman J.S., 2000, Age and IQ at intake as predictors of placement for young children with autism: A four- to six-year follow-up, “Journal of Autism and Developmental Disorders”, 30, s. 137–141.
• Hill E.L., 2004, Executive dysfunction in autism, “Trends in Cognitive Sciences”, 8, s. 26–32.
• Howlin P., Baron-Cohen S., Hadwin J., 1999, Teaching children with autism to mind-read, Chichester.
• Howlin P., Goode S., Hutton J., Rutter M., 2009, Savant skills in autism psychometric approaches and parental reports, “Philosophical Transactions of The Royal Society of London” Series B, Biological Sciences, 364, s. 1359–1367.
• Jagielska G., 2009, Objawy autyzmu dziecięcego, [w:] J. Komender, G. Jagielska, A. Bryńska, Autyzm i zespół Aspergera, Warszawa, s. 33–49.
• Kaplan E., Goodglass H., Weintraub S., 1983, The Boston naming test, Philadelphia.
• Komender J., 2009, Sprawność intelektualna dziecka autystycznego, [w:] J. Komender, G. Jagielska, A. Bryńska, Autyzm i zespół Aspergera, Warszawa, s. 77–79.
• Lord C., Schopler E., 1989, Stability of assessments results of autistic and non-autistic language-impaired children from preschool years to early school age, “Journal of Child Psychology and Psychiatry”, 30, s. 575–590.
• Luiselli J.K., Cannon B.O., Ellis J.T., Sisson R.W., 2000, Home-based behavioral intervention for young children with autism/ pervasive developmental disorder, “Autism”, 4, s. 426–438.
• Matson J.L., Shoemaker, 2009, Intellectual disability and its relationship to autism spectrum disorders, “Research in Developmental Disabilities”, 30, s. 1107–1114.
• Markiewicz K., 2007, Charakterystyka zmian w rozwoju umysłowym dzieci autystycznych, Lublin.
• Pisula E., 2001, Autyzm u dzieci. Diagnoza, klasyfikacja, etiologia, Warszawa.
• Pisula E., 2003, Terapia i edukacja osób z autyzmem – historia i dzień dzisiejszy. [w:] Terapia i edukacja osób z autyzmem. Wybrane zagadnienia, reg. D. Danielewicz, E. Pisula, Warszawa, s. 9–42.
• Pisula E., 2005, Małe dziecko z autyzmem. Diagnoza i terapia, Gdańsk.
• Pisula E., 2010a, Autyzm. Przyczyny, symptom, terapia, Gdańsk.
• Pisula E., 2010b, Małe dziecko z autyzmem. Diagnoza i terapia, Gdańsk.
• Pisula E., 2018, Autyzm. Przyczyny, symptom, terapia, Gdańsk.
• Rubel L.A., Scott M.M., 2002, Executive functions and the natural habitat of children with autism, “Autism”, 6, s. 365–381.
• Rutter M., Bailey A., Simonoff E., Pickles A., 1997, Genetic influences and autism, [w:] Handbook of autism and developmental disorders, red. D.J. Cohen, F.R. Volkmar, New York, s. 370–387.
• Schopler E., Lansing M., Waters L., 1994, Zindywidualizowana ocena i terapia dzieci autystycznych i oraz dzieci z zaburzeniami rozwoju. Ćwiczenia edukacyjne dla dzieci autystycznych, przekł. S. Mil, Gdańsk.
• Schopler E., Lansing M., Waters L., 1995, Zindywidualizowana ocena i terapia dzieci autystycznych i oraz dzieci z zaburzeniami rozwoju. Techniki nauczania dla rodziców i profesjonalistów, przekł. M. Bogdanowicz, B. Troszczyńska, A. Kubińska, W. Kubiński, Gdańsk.
• Schopler E., Reichler R.J., Bashford A., Lansing M.D., Marcus L.M., 1995, Zindywidualizowana ocena i terapia dzieci autystycznych oraz dzieci z zaburzeniami rozwoju. Profil Psychoedukacyjny PEP-R, przekł. A. Witkowska, Gdańsk.
• Siegal M., Blades M., 2003, Language and auditory processing in autism,“TRENDS in Cognitive Sciences”, 7, s. 378–380.
• Sigman M., Mundy P., Ungerer J., Sherman T., 1986, Social interactions of autistic, mentally retarded, and normal children and their caregivers, “Journal of Child Psychology and Psychiatry”, 27, s. 647–656.
• Swettenhama J., 1996, Can children with autism be taught to understand false belief using computers?, “Journal of Child Psychology and Psychiatry”, 37, s. 157–165.
• Wimmer H., Perne, J., 1983, Beliefs about beliefs: Representations and constraining function of wrong beliefs in young children’s understanding of deception, “Cognition”, 13, s. 103–128.
• Zabłocki J.K., 2002, Autyzm, seria: Podstawy Pedagogiki Rewalidacyjnej, Płock.

Identifiers

DOI

10.24335/2gjj-xe96

Biblioteka Nauki

24392724