Analiza tekstów pisanych osoby z uszkodzonym słuchem

• Authors: Aldona Kocyła-Łukasiewicz

Title variants

EN

Analysis of Written Texts of an Hearing Impaired Person

Abstracts

EN

The article is discussing syntactic efficiency drawbacks of an adult with a profound hearing impairment based on written texts they have produced. The analysis focused on two written utterances of the deaf person. One is a short story based on a film excerpt and second is a text written after reading a piece entitled Spotkanie (Meeting). The results indicate various problems in the acquisition of phonology, morphology, syntax, and narration. Moreover, the consequences of a limited access to the “key to language” - phonology, are visible in their difficulties in reading comprehension or correct writing (although written texts are most often considered a model and a path to master the language system). This paper breakdown deaf person’s dexterity in creating written texts on one hand, and their limitations in producing correct sentences on the other.

PL

W artykule, na podstawie tekstów pisanych przez dorosłą osobę z uszkodzeniem słuchu w stopniu głębokim, przedstawione zostaną jej trudności w zakresie sprawności syntaktycznej. Do analizy wykorzystano dwa teksty napisane przez osobę niesłyszącą: opowiadanie na podstawie obejrzanego fragmentu filmu oraz przeczytanego tekstu pt. Spotkanie. Wyniki badań nad rozwojem językowym osób niesłyszących wskazują na ich różne problemy w nabywaniu fonologii, morfologii, składni, narracji. Ograniczony dostęp do „klucza do języka” – fonologii – skutkuje również trudnościami w rozumieniu czytanego tekstu, poprawnym pisaniu (choć teksty pisane najczęściej są dla nich wzorem i ścieżką do opanowania systemu językowego). Analiza materiału wskazuje na łatwość tworzenia tekstów pisanych przez osobę niesłyszącą oraz na jej ograniczenia w redagowaniu poprawnych zdań.

Keywords

PL

osoba z niepełnosprawnością słuchu; trudności w pisaniu; struktura syntaktyczna wypowiedzi pisemnych

EN

hearing impaired; writing difficulties; syntactic structure of written expressions

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2022
• Volume: 51
• Issue: 2
• Pages: 351-364

Dates

published

2022

Contributors

author

Aldona Kocyła-Łukasiewicz

• Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach Instytut Językoznawstwa i Literaturoznawstwa

• https://orcid.org/000000026628606X

References

• Białas M., 2012, Nabywanie kompetencji pojęciowej przez dzieci niesłyszące, [w:] „Nie głos, ale słowo...” 3. Wychowanie dzieci z uszkodzeniami słuchu – nowe wyzwania dla rodziców i specjalistów, red. K. Krakowiak, A. Dziurda-Multan, Lublin, s. 227–236.
• Cieszyńska J., 2001, Od słowa przeczytanego do wypowiedzianego. Droga nabywania systemu językowego przez dzieci niesłyszące w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym, Kraków.
• Dłużniewska A., 2021, Rozumienie tekstów literackich przez uczniów z uszkodzeniami słuchu, Kraków.
• Domagała-Zyśk E., 2014, Surdoglottodydaktyka. Lekcje i zajęcia językowe dla uczniów niesłyszących i słabosłyszących, Lublin.
• Domagała-Zyśk E., Bienkowska E., 2022, Uszkodzenie słuchu, [w:] Obrębski W., Mariańczyk K., Amilkiewicz-Marek A., Bieńkowska K., I., Domagała-Zyśk E., Kostrubiec-Wojtachnio B., Papuda-Dolińska B., Pisula E., Podręcznik Metodyczny. Standardy przebiegu oceny funkcjonalnej oraz planowania wsparcia edukacyjno-specjalistycznego w przypadku występowania następujących trudności: uszkodzenie słuchu, dysfunkcja wzroku, specyficzne zaburzenia rozwoju mowy i języka, zaburzenia rozwoju intelektualnego, zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD), zaburzenia zachowania i emocji, Lublin, s. 13–29.
• Ferrero B., 2005, Czy jest tam ktoś? Krótkie opowiadania dla ducha, Warszawa.
• Gulip M., 2021, Nauczanie łączliwości składniowej czasownika jako element wychowania językowego dzieci z uszkodzonym słuchem, Lublin.
• Gunia G., 2006, Terapia logopedyczna dzieci z zaburzeniami słuchu i mowy. Wybrane problemy teorii i praktyki surdologopedycznej, Kraków.
• Kołodziejczyk R., 2021, Jak dzieci z uszkodzeniami słuchu radzą sobie z trudnościami językowymi, seria: Nie Głos, ale Słowo… 8, Lublin.
• Korendo M., 2009, Jak dzieci niesłyszące czytają teksty podręczników szkolnych?, Kraków.
• Krakowiak K., 2012, Dar języka. Podręcznik metodyki wychowania językowego dzieci i młodzieży z uszkodzeniami słuchu, Lublin.
• Krakowiak K., 2015, Metody wychowania językowego osób niesłyszących, [w:] Surdologopedia. Teoria i praktyka, red. E. Muzyka-Furtak, Gdańsk s. 114–131.
• Kurkowski M., 1996, Mowa dzieci sześcioletnich z uszkodzonym narządem słuchu, Lublin.
• Malczewski J., 1991, Szkolny słownik nauki o języku, Warszawa, s. 23.
• Muzyka-Furtak E., red., 2015, Surdologopedia, Gdańsk.
• Magierska-Krzysztoń M. Posłuszna M., 2011, Rozwój mowy i języka u dzieci zaimplantowanych przed trzecim rokiem życia, „Nowiny Lekarskie”, 80, 4, s. 266–271.
• Mueller-Malesińska M., Skarżyński H., Klasyfikacja zaburzeń słuchu, [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, red. S. Grabias, M. Kurkowski M., Lublin, s. 91–115.
• Orłowska-Popek Z., 2017, Programowanie języka w terapii logopedycznej na przykładzie rozwoju języka dzieci niesłyszących, Kraków.
• Obrębski W., Mariańczyk K., Amilkiewicz-Marek A., Bieńkowska K., Domagała-Zyśk E., Kostrubiec-Wojtachnio B., Papuda-Dolińska B., Pisula E., 2022, Podręcznik Metodyczny. Standardy przebiegu oceny funkcjonalnej oraz planowania wsparcia edukacyjno-specjalistycznego w przypadku występowania następujących trudności: uszkodzenie słuchu, dysfunkcja wzroku, specyficzne zaburzenia rozwoju mowy i języka, zaburzenia rozwoju intelektualnego, zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD), zaburzenia zachowania i emocji, Lublin.
• Orłowska-Popek Z., 2011, Emocje w wypowiedziach uczniów niesłyszących, Kraków.
• Orłowska-Popek Z., 2017, Programowanie języka w terapii logopedycznej na przykładzie rozwoju dziecka niesłyszącego, Kraków.
• Perier O., 1992, Dziecko z uszkodzonym narządem słuchu, Warszawa.
• Szczepankowski B., 1999, Niesłyszący – głusi – głuchoniemi, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.24335/zv10-aa26

Biblioteka Nauki

27314590