„Nauki o rodzinie” w systemie nauki polskiej. Wstęp do dyskursu o dziedzinie i dyscyplinach naukowych

• Authors: Arkadiusz Żukiewicz

Title variants

EN

„Family Studies” in the Polish Science System. Introduction to the discourse on the field and scientific disciplines

Abstracts

EN

The aim of this article is to illustrate the possibilities and directions of development of the field of “family studies”, which is shaped in the Polish science system. The desk research method was the basic method used during the conducted analyses. In particular, the examination of documents and sources was used. The results of the research may be a contribution to the discourse on the further development of the field and disciplines that fit into this space of scientific activity. The legal possibility of developing a field of science profiled around family issues is associated with the necessity of joint academic involvement of specialists who have taken up family issues from various points of view in their previous activities. Academic discourse and scientific research cooperation seem to be a good way to combine the achievements of science and support the further development of a separate field and disciplines of family studies (sciences).  

PL

Celem artykułu jest prezentacja możliwości i kierunków rozwoju dziedziny „nauk o rodzinie”, która jest kształtowana w polskim systemie nauki. Metoda desk research była podstawową metodą użytą podczas prowadzonej analizy. Wykorzystano przy tym badanie dokumentów i źródeł. Wyniki badań mogą stanowić wkład do dyskursu o dalszym rozwoju dziedziny oraz dyscyplin wpisujących się w tę przestrzeń naukowej aktywności. Otwarcie (prawne) możliwości rozwoju dziedziny nauki sprofilowanej wokół zagadnień rodziny wymaga wspólnego zaangażowania akademickiego specjalistów, którzy w dotychczasowej aktywności podejmowali problematykę rodzinną z różnych punktów widzenia. Dyskurs oraz współpraca badawcza są, jak się wydaje, właściwą drogą do łączenia dotychczasowych osiągnięć nauki, które ułatwią dalszy rozwój odrębnej dziedziny i dyscyplin nauk o rodzinie.

Keywords

PL

nauki o rodzinie; system nauki; dyscypliny naukowe; familiologia; rodzina

EN

family studies; scientific system; disciplines of science; familiology; family

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Family Forum
• Year: 2023
• Volume: 13
• Pages: 517-534

Dates

published

2023

Contributors

author

Arkadiusz Żukiewicz

• Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, Instytut Pedagogiki Społecznej i Wsparcia Rodziny

• https://orcid.org/0000000250644491

References

• Adamski, F. (1982) Socjologia małżeństwa i rodziny. Warszawa: PWN.
• Andrzejewski, M. (2014) Prawo rodzinne i opiekuńcze. Warszawa: C. H. Beck.
• Bajda, J. (2006) „Familiologia teologiczna: istota i struktura”, Studia nad Rodziną, 1–2, pp. 145–155.
• Balcerzak-Paradowska, B. (1993) Polityka rodzinna w krajach Wspólnoty Europejskiej i jej uwarunkowania. Warszawa: IPiSS.
• Balcerzak-Paradowska, B. (1999) Polityka rodzinna między dwoma modelami. Warszawa: IPiSS.
• Bożkowa, K. and Sito, A. (eds), (2003) Opieka zdrowotna nad rodziną. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
• Czekajewska, J. (2014) Przemiany życia rodzinnego: studium etyczne. Toruń: Tako.
• Flisowski Z. (2007) „Nowy kierunek – Nauki o rodzinie”, Studia nad Rodziną, 1–2, pp. 267–269.
• Gruca-Miąsik, U. (ed.), (2016) Familiologia XXI wieku: wyzwania i oczekiwania. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Hrynkiewicz, J., Witkowski, J. and Potrykowska, A. (eds), (2018) Fazy rozwoju rodziny a polityka społeczna. Warszawa: Wydawnictwo RRL.
• Jamrozowicz, B. (2020) Wychowanie do życia w rodzinie: konstruowanie znaczeń. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Janicka, I. and Rostowska, T., (eds), (2003) Psychologia w służbie rodziny. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Janicka, I. and Liberska, H., (eds), (2021) Psychologia rodziny. Warszawa: PWN.
• Kawczyńska-Butrym, Z. (2006) „Familiologia: przedmiot, zakres i metodologia badań”, Studia nad Rodziną, 1–2, pp. 163–170.
• Kawula, S. and Brągiel, J. and Janke, A. (1997) Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki. Toruń: Adam Marszałek.
• Klimczuk, Z. (2008) Socjologia rodziny: zagadnienia wybrane. Olsztyn: Hosianum.
• Kłys, J. (2001) „Nauki o Rodzinie”, Studia nad Rodziną, 1, pp. 35–52.
• Kocik, L. (2006) Rodzina w obliczu wartości i wzorów życia ponowoczesnego świata. Kraków: KSW FM.
• Kochel, J. (2018) Duchowa pedagogia miłości. Poznań: Agape.
• Koszałka, G. and Stopikowska, M. (eds), (2017) Nauki o rodzinie: tradycje i perspektywy edukacyjne. Gdańsk: Ateneum.
• Kotas-Turoboyska, S. (2022) Prawo rodzinne i opiekuńcze: vademecum. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Krasnodębski, M. (2019) Spór o rodzinę. Filozoficzno-cywilizacyjne fundamenty myślenia o rodzinie. Warszawa: WSWPR.
• Latkowski, J. B., Lukas, W. and Godycki-Ćwirko, M. (eds), (2017) Medycyna rodzinna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
• Lewicka-Zelent, A., (2019) „Przygotowanie nauczycieli do nauczania przedmiotu WDŻ”, Wychowanie w Rodzinie, 1, pp. 207–223.
• Lubowicki, K. (2022) Podstawy katolickiego myślenia o małżeństwie. Wrocław: PWT.
• Ładyżyński, A. (ed.), (2012) Pedagogika rodziny: in statut nascendi czy uznana subdyscyplina? Wrocław: Atut.
• Majdański, K., Mierzwiński, B. and Bajda, J. (1980) Teologia małżeństwa i rodziny. Warszawa: ATK.
• Majdański, K. (1990) Teologia małżeństwa i rodziny. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Majdański, K. and Mierzwiński, B. (2006) „Głos w dyskusji nt. terminu «familiologia» jako określającego zespół nauk o rodzinie”, Studia nad Rodziną, 1–2, pp. 183–188.
• Marczewski, M. et al. (eds), (2016) Pedagogika rodziny. Podejście systemowe. Gdańsk: Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna.
• Marczewski, M. et al. (eds), (2017) Pedagogika rodziny. Podejście systemowe. Gdańsk: Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna.
• Marczewski, M. et al. (eds), (2018) Pedagogika rodziny. Podejście systemowe. Gdańsk: Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna.
• Mariański, J. and Marczewski, M. (eds), (2015) Pedagogika rodziny: podejście interdyscyplinarne. Gdańsk: WSS-E.
• Murawski, Cz. (1988) Teologia małżeństwa i rodziny w nauczaniu biskupów polskich 1944–1980. Studium dogmatyczno-pastoralne. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne.
• Nowak, A. J. (2008) Psychologia małżeństwa i rodziny (wykłady rzeszowskie). Lublin: Iakal.
• Olearczyk, T. (2007) Sieroctwo i osamotnienie. Pedagogiczne problemy kryzysu współczesnej rodziny. Kraków: WAM.
• Opozda, D. and Leśniak, M. (eds), (2017) Rodzicielstwo w wybranych zagadnieniach pedagogicznych. Lublin: Episteme.
• Osewska, E. (2020) Rodzina i szkoła w Polsce wobec współczesnych wyzwań edukacyjnych. Kraków: UPJPII.
• Osewska, E. and Stala, J. (eds), (2020) Rodzina-wychowanie-przyszłość. Kraków: UPJPII.
• Pawlas-Czyż, S. (2014) „Koordynator pieczy zastępczej we współpracy z asystentem rodziny a formuła case management”, Trzecie Sektor, Numer Specjalny 2013–2014, pp. 91–105.
• Plopa, M. (2011) Psychologia rodziny: teoria i badania. Kraków: Impuls.
• Prorok, L. (2021) Polityka rodzinna w Polsce: lata 1918–2020. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Pryba, A. (ed.), (2019) Rodzina miejscem odnajdywania sensu życia. Poznań: WT UAM.
• Przybyszewska, K. (2014) „Zawód z przyszłością: asystent rodziny a może koordynator pieczy zastępczej?”, Społeczeństwo – Edukacja – Język, 2, pp. 59–63.
• Rostowska, T. (ed.), (2009) Psychologia rodziny. Małżeństwo i rodzina wobec współczesnych wyzwań. Warszawa: Difin.
• Sejm.gov.pl (2022) Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 11 października 2022 r. w sprawie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych oraz dyscyplin artystycznych. Available at: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20220002202/O/D20222202.pdf (Accessed: 6 April 2023).
• Skrzydlewski, W. (1982) Chrześcijańska wizja miłości, małżeństwa i rodziny. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy.
• Stala, J. (ed.), (2014) Nauki o rodzinie w służbie rodziny. Kraków: UPJPII.
• Strękowski, S. (2021) Małżeństwo i rodzina w pismach Ojców Kapadockich. Warszawa: Adalbertinum.
• Strzebińczyk, J. (2013) Prawo rodzinne. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Szczepaniak-Sienniak, J. and Kubów, A. (eds), (2016) Sytuacja rodzin i polityka rodzinna w Polsce po dekadzie członkostwa w Unii Europejskiej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.
• Szeląg, H. (2018) „Nauczyciel «wychowania do życia w rodzinie» w liceum ogólnokształcącym: jego rola oraz cechy pożądane przez uczniów”, in Kabat H. and Pasterniak-Kobyłecka E. (eds) Nauczyciel – czas, przestrzeń, szkoła (zadania, funkcje, role dawniej i dziś). Zielona Góra – Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, pp. 69–78.
• Szlendak, T. (2011) Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie. Warszawa: PWN.
• Śliwerski, B. (2014) „Nauki o rodzinie nową dyscypliną naukową”, Szkice Familiologiczne, 1, pp. 11–27.
• Tryniszewska, K. (2016) Prawo rodzinne. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Tunkiewicz, M. (2008) „Nauki o rodzinie w Olsztynie”, Życie i Myśl. Zeszyty Problemowe, 23, pp. 21–28.
• Tyszka, Z. (1976) Socjologia rodziny. Warszawa: PWN.
• Wetoszka, D. (ed.), (2022) Prawo rodzinne, Warszawa: C. H. Beck.
• Wilk, J. (2016) Pedagogika rodziny. Lublin: Episteme.
• Winiarz, J. (1993) Prawo rodzinne. Warszawa: PWN.
• Wojtyła, K. (2022) Miłość i odpowiedzialność. Lublin: TN KUL.
• Zellma, A. (2017) ‘Kształcenie na kierunku nauki o rodzinie w kontekście współczesnej polskiej polityki społecznej’, Studia Warmińskie, 54, pp. 219–231. Available at: https://doi.org/10.31648/sw.68.
• Zellma, A. (2018) ‘Teacher of Education for Family Life as an innovator in the reformed system’, Family Forum, 8, pp. 197–212. Available at: https://doi.org/10.25167/FF/2018/197-212.
• Zubrzycka, S. (2018) „Asystent rodziny”, Pedagogika Katolicka, 2, pp. 200–206.
• Żukiewicz, A. (ed.), (2011) Asystent rodzinny: nowy zawód i nowa usługa w systemie wspierania rodzin. Od opieki i pomocy do wsparcia. Kraków: Impuls.
• Żukiewicz, A. (2015) „Rodzina w przestrzeni namysłu teoretycznego. Fragmentaryzacja dyscyplinarna vs ujęcie holistyczne”, in Biernat, T., Malinowski, J. and Wasilewska-Ostrowska K. (eds) Rodzina w pracy socjalnej – aktualne wyzwania i rozwiązania. Toruń: Akapit, pp. 61–71.
• Żukiewicz, A. (2022) ‘Nowa dziedzina „Nauki o rodzinie” – dyscyplinarne szanse rozwoju nauki i praktyki wspierania rodzin’, Family Forum, 12, pp. 343–352. Available at: https://doi.org/10.25167/FF/4915.

Identifiers

DOI

10.25167/FF/5063

Biblioteka Nauki

53872234