Wpływ koncepcji sprawiedliwości Chaima Perelmana na dokonywane dzisiaj rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego

• Authors: Piotr Szymon Śmieja

Title variants

EN

The impact of Chaim Perelman’s conception of justice on today’s Constitutional Court decisions

Abstracts

EN

The article discusses Chaim Perelman’s conception of justice proposed in 1945. His concept is a continuation of Aristotle’s and St. Thomas Aquinas’s views, however, it rejects emotional load and formulates a theory through six keyword terms instead. The core foundation of using proposed formulas is the order to treat people that belong to the same social category equally, and this warrant is crucial to act rightly. The article includes thoughts on who, to whom and in which way should distribute what is someone’s due. Perelman notices that using these formulas is relative and mathematically impossible, what leads him to the conclusion that the final decision should depend on the judge’s righteousness. There is a risk of applying justice in such a form as it consists of subjective perception of reality that creates room for manipulation.

PL

Artykuł dotyczy koncepcji sprawiedliwości zaproponowanej przez Chaima Perelmana w 1945 roku, stanowiącej kontynuację poglądów Arystotelesa oraz św. Tomasza z Akwinu, jednak pozbawionej ładunku emocjonalnego, który niesie za sobą to pojęcie. Perelman ujmuje swoją tezę w sześć hasłowych formuł sprawiedliwości. Podstawą korzystania z zaproponowanych formuł jest nakaz, mający urzeczywistnić czyn sprawiedliwy, tj. prawidło postulujące jednakowe traktowanie osoby należące do tej samej kategorii istotnej. Autor uwzględnia również rozważania dotyczące tego kto, komu i w jaki sposób ma rozdzielać to, co należne. Perelman zauważa, że stosowanie formuł jest względne i niemożliwe na sposób matematyczny, co prowadzi do wniosku, że rozstrzygnięcie wydawanej decyzji należy pozostawić prawości sędziego. Niebezpieczeństwo stosowania sprawiedliwości w tej formie polega na subiektywnym postrzeganiu rzeczywistości, a przez to na możliwości manipulacji formułami przy ich używaniu.

Keywords

PL

Chaim Perelman; teoria sprawiedliwości; formuły sprawiedliwości; sprawiedliwość; prawość; orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego

EN

Chaim Perelman; theory of justice; formulas of justice; justice; righteousness; decision of Constitutional Court

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Zeszyty Naukowe KUL
• Year: 2020
• Volume: 63
• Issue: 1
• Pages: 103-119

Dates

published

2020

Contributors

author

Piotr Szymon Śmieja

Identifiers

DOI

10.31743/zn.2020.63.1.06

Biblioteka Nauki

1046317