The situation of Ukrainians in the Time of Russian Full-Scale Military Aggression

• Authors: Edyta Krzysztofik , Marharyta Tarasova

Abstracts

EN

The objective of this article is to analyse the legal situation of Ukrainian nationals following 24 February 2022 from the perspective of migration processes. The analysis focuses on legal measures adopted at the level of the European Union, by Member States neighbouring Ukraine – exemplified by Poland – and by Ukraine itself. Ukrainians were given temporary protection, based on the provisions of Council Directive 2001/55/EC and Council Implementing Decisions (EU) 2022/382, both the acts having led to the adoption of uniform standards of their protection, which are to be observed across EU Member States. At the same time, each Member State has enacted separate legal instruments specifying the manner in which the refugees’ rights granted under EU law are to be exercised within its territory, thereby establishing the legal framework for a safe stay, along with the possibility of full participation in the host country’s economic and social life. With regard to the measures adopted by the Ukrainian authorities, it should be noted that they focus on reconciling the right to freedom of movement with the need to maintain the state’s defensive potential. Particularly, this is sensitive area, as it concerns, on the one hand, the exercise of one of the constitutional freedoms of Ukrainian citizens and, on the other hand, the necessity of ensuring state security, including its defence capabilities. The measures discussed indicate a graduał tightening of legal provisions aimed at preserving military capacity and preventing abuses intended to evade mandatory service in defence of the country. Furthermore, the legal situation of internally displaced persons, who have been granted social assistance by the Ukrainian authorities, is also addressed. The considerations taken in this article support the thesis that only coherent measures – at the level of the European Union, its Member States, and the Ukrainian authorities – can serve to stabilise the situation of Ukrainian nationals in the context of the ongoing Russian aggression.

Keywords

EN

temporary protection; constitutional freedom of movement; Russian aggression; Internally Displaced Persons (IDPs)

• Publisher: Polska Akademia Nauk
• Journal: Teka Komisji Prawniczej
• Year: 2025
• Volume: 18
• Issue: 1
• Pages: 185-199

Dates

published

2025

Contributors

author

Edyta Krzysztofik

• The John Paul II Catholic University of Lublin, Poland

• https://orcid.org/0000000161609600

author

Marharyta Tarasova

• Ukrainian Helsinki Human Rights Union, Ukraine

• https://orcid.org/0009000197872045

References

• Ber, Jakub. 2024. “Ukraina: korekta polityki mobilizacyjnej.” https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2024-04-17/ukraina-korekta-polityki-mobilizacyjnej [accessed: 10.06.2025].
• Duszyński, Maciej, and Paweł Kaczmarczyk. 2022. “Wojna i migracja, napływ uchodźców wojennych z Ukrainy i możliwe scenariusze na przyszłość.” https://www.migracje.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2022/04/Spotlight-APRIL-2022-PL.pdf [accessed: 10.06.2025].
• Kobzin, Denys, Andrii Chernousov, and Svitlana Shcherban. 2024. “Human Rights in the Process of Overcoming the Consequences of the War: Survey Results 2024.” https://www.helsinki.org.ua/wp-content/uploads/2024/06/Survey-Results-EN-Web.pdf [accessed: 10.06.2025].
• Kozak-Balaniuk, Iryna. 2022. “UE wobec agresji Rosji na Ukrainę. Ochrona tymczasowa dla obywateli państw trzecich przybywających z terytorium Ukrainy – przykład Polski.” In Unijny system ochrony praw człowieka wobec współczesnych wyzwań, edited by Edyta Krzysztofik, Magdalena Maksymiuk, and Dominik Tarczyński, 242-43. Lublin: Episteme.
• Krzysztofik, Edyta. 2022. “Stanowisko i działania Rumunii wobec konfliktu na Ukrainie.” In Unia Europejska i wybrane państwa członkowskie wobec konfliktu na Ukrainie, edited by Dominik Tarczyński, Edyta Krzysztofik, and Agnieszka Romanko, 181-94. Lublin: Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Maksymiuk, Magdalena. 2024. “Right and Obligations of Ukrainian Citizens in Polish Law.” Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie XVII, no. 2:273-80.
• Markiewicz-Stanny, Joanna. 2024. “Status prawny obywateli Ukrainy w Polsce – uwagi na tle nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa z dnia 15 maja 2024r.” https://4c9c8a3f-e6c8-4bb6-876c-efd717bbbfb7.usrfiles.com/ugd/1bc7f3_f8812023512a4283aa9d587a8a8e7401.pdf [accessed: 10.06.2025].
• Pankevych, Ivan. 2024. “Konsekwencje wprowadzenia stanu wojennego w Ukrainie dla ograniczenia konstytucyjnych praw i wolności.” https://4c9c8a3f-e6c8-4bb6-876cefd717bbbfb7.usrfiles.com/ugd/1bc7f3_ff2177b6b6ca419a876b90e577af9389.pdf [accessed: 10.06.2025].
• Perelli-Haris, Brienna, Michael G. Head, Orsola Torrisi, et al. 2023. “Demographic and household composition of refugee and internally displaced Ukraine populations: Findings from an online survey.” https://publications.iom.int/system/files/pdf/MRS-74.pdf [accessed: 10.06.2025].
• Pylypenko, Volodymyr. 2024. “Zbrodnie wojenne popełnione przez Rosjan w Ukrainie w postaci ataków na ludność cywilną i obiekty cywilne.” In Zbrodnie międzynarodowe popełniane w ramach rosyjskiej agresji zbrojnej na Ukrainę oraz możliwość ich ścigania przez trybunały międzynarodowe, edited by Edyta Krzysztofik, and Iryna Kozak-Balaniuk, 321-58. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Strutynska, Tetiana. 2024. “Prawa człowieka w czasie stanu wojennego na przykładzie Ukrainy.” Prawo i Bezpieczeństwo 2(3):104-16.
• Szabaciuk, Andrzej. 2023. “Polityka władz Ukrainy wobec osób wewnętrznie przesiedlonych po inwazji Federacji Rosyjskiej.” https://ies.lublin.pl/komentarze/polityka-wladz-ukrainy-wobec-osob-wewnetrznie-przesiedlonych-po-inwazji-federacji-rosyjskiej/ [accessed: 10.06.2025].
• Szymańska, Jolanta. 2024. “Przyjęcie uchodźców z Ukrainy w UE a przyszłość unijnej polityki migracyjnej i azylowej.” In Unia Europejska wobec rosyjskiej agresji na Ukrainą, edited by Jolanta Szymańska, 117-19.Warszawa: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych.
• Wilk, Andrzej, and Maria Domańska. 2024. “Rosyjski atak na Ukrainę, Analizy OSW z 24.02.2024 r.” https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2022-02-24/rosyjskiatak-na-ukraine-24-lutego-godz-900 [accessed: 10.06.2025].

Identifiers

DOI

10.32084/tkp.9415

Biblioteka Nauki

63290576