Budżet partycypacyjny w Polsce. Ewolucja i dylematy

• Authors: Bogusław Pytlik

Title variants

EN

Participatory budget in Poland. Evolution and dilemmas

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest przedstawienie budżetu partycypacyjnego w Polsce. Istotę tej instytucji można sprowadzić do wzięcia przez mieszkańców na siebie odpowiedzialności za swoje otoczenie. Stąd niezbędny jest ich udział w procesie opracowania budżetu, a aktywność ta powinna wykraczać poza ramy tradycyjnych konsultacji społecznych. Analizę budżetu partycypacyjnego w Polsce rozpoczyna przedstawienie genezy tej instytucji, powstałych z czasem modeli oraz złożonego procesu jej projektowania i wdrażania. Początki budżetu partycypacyjnego w Polsce były trudne i uwidoczniły niemal wszystkie zagrożenia oraz trudności, jakie mogą się pojawić. Począwszy od 2013 r. budżet partycypacyjny w Polsce przestał być zjawiskiem odosobnionym, zyskując z czasem coraz większą popularność. Trudno jednak rozstrzygać o jego przyszłości. Na podstawie zebranych danych i przeprowadzonych obserwacji należy stwierdzić, że budżet partycypacyjny w Polsce nadal odznacza się wieloma mankamentami. Brak racjonalności i efektywności podejmowanych decyzji, instrumentalne traktowanie tej instytucji, niewielkie nakłady finansowe czy błędy w procesie projektowania i wdrażania budżetu partycypacyjnego to niektóre z zaniedbań decydujących o tym, że instytucja ta w Polsce nie może przynosić maksymalnych korzyści. Zmiana istniejącego stanu rzeczy może nastąpić dopiero na skutek celowych działań podejmowanych i prowadzonych przez świadome oraz aktywne społeczeństwo obywatelskie.

EN

The article aims to present the participatory budget in Poland. The core role of this institution can be reduced to accepting responsibility for its surroundings by inhabitants. Hence, their involvement in the budgeting process is essential, and this activity should go beyond traditional public consultation. The analysis of the participatory budget in Poland begins with the presentation of the origin of this institution, the models created over time and a complex process of its design and implementation. The beginnings of the participatory budget in Poland were difficult and exposed almost all the dangers and difficulties that might arise. Starting from 2013, the participatory budget in Poland has ceased to be an isolated phenomenon, gaining increasing popularity over time. It is difficult, however, to decide about its future. On the basis of the collected data and observations, it has to be stated that the participatory budget in Poland still has plenty of shortcomings. The lack of rationality and effectiveness of decision-making, instrumental treatment of the institution, small financial outlays and mistakes in the design and implementation of participatory budgets are some examples of the negligence that decides that the institution cannot bring maximum benefits. Changing the existing state of affairs can only come about as a result of deliberate actions undertaken and carried out by conscious and active civil society. 

Keywords

PL

budżet partycypacyjny; partycypacja; samorząd terytorialny; finanse publiczne; konsultacje społeczne; społeczeństwo obywatelskie

EN

participatory budget; participation; local government; public finances; public consultation; civil society; participatory budget; participation; local government; public finances; public consultation; civil society

• Publisher: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
• Journal: Studia z Polityki Publicznej
• Year: 2017
• Volume: 4
• Issue: 1(13)
• Pages: 103-122

Dates

published

2017-01-02

Contributors

author

Bogusław Pytlik

• Kolegium Ekonomiczno-Społeczne, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

• https://orcid.org/0000-0001-8258-7287

References

• Arnstein S, A Ladder of Citzen Participation, “Journal of the American Institute of Planners” 1969, No. 4.
• Fundusz Grantowy dla Płocka, „Kronika Mazowiecka. Pismo Samorządu Województwa Mazowieckiego” 2004, nr 2.
• Gerwin M., Dlaczego budżet obywatelski, portal Sopockiej Inicjatywy Rozwojowej, http://www.sopockainicjatywa.org/2010/09/10/dlaczego-budzet-obywatelski.
• Gerwin M., Grabowska M., Partycypacja. Przewodnik Krytyki Politycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2012.
• Górski R., Bez państwa. Demokracja uczestnicząca w działaniu, Korporacja Ha!art, Kraków 2007.
• Górski R., Przewodnik po demokracji uczestniczącej (partycypacyjnej), Oficyna Wydawnicza Bractwa „Trojka”, Poznań – Kraków 2005.
• Harvey D., Bunt miast: prawo do miasta i miejska rewolucja, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2012.
• Kębłowski W., Budżet partycypacyjny. Krótka instrukcja obsługi, Instytut Obywatelski, Warszawa 2013.
• Kulesza M., Sześciło D., Polityka administracyjna i zarządzanie publiczne, Wolters Kluwer 2013.
• Kuriata A., Budżet partycypacyjny jako przejaw demokracji uczestniczącej w samorządzie lokalnym, http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/42869/03_Agnieszka_Kuriata.pdf.
• Lefebvre H., Prawo do miasta, „Praktyka Teoretyczna” 2012, nr 5.
• Mergler L., Ruchy miejskie – do rad!, „Res Publica Nowa”, http://publica.pl/teksty/ruchy-miejskie-do-rad-41239.htm.
• Pobłocki K., Prawo do odpowiedzialności, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2013.
• Pytlik B., Istota i znaczenie budżetu partycypacyjnego we współczesnej Europie, w: Polityka publiczna. Teoria. Jakość. Dobre praktyki, red. J. Osiński, I. Zawiślińska, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2016.
• Sadura P., Podzielmy się kulturą. Budżet partycypacyjny w Domu Kultury Śródmieście. Opis procesu wraz z rekomendacjami, Fundacja Pole Dialogu, Warszawa 2013.
• Serzysko E., Standardy procesów budżetu partycypacyjnego w Polsce, Fundacja Pracownia Badań i Innowacji Społecznych Stocznia, Warszawa 2014.
• Sintomer Y., Herzberg C., Röcke A., Allegretti G., Transnational Models of Citizen Participation: The Case of Participatory Budgeting, “Journal of Public Deliberation” 2012, No. 2.
• Sokala A., Michalak B., Uziębło P., Leksykon prawa wyborczego i referendalnego oraz systemów wyborczych, Wolters Kluwer 2013.
• Stokłuska E., Opis przykładu partycypacji, budżet obywatelski w Sopocie, Pracownia Badań i Innowacji Społecznych Stocznia, Sopot 2011.

Identifiers

DOI

10.33119/KSzPP.2017.1.6