Edukacja moralna w oświacie – trendy i bariery

• Authors: Andrzej Zybała

Title variants

EN

Moral education: trends and barriers

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ma charakter przeglądu kluczowych zagadnień występujących w obrębie dyscypliny wiedzy znanej jako edukacja moralna. Traktowana jest tu jako podsystem w polityce edukacji i szerzej w polityce publicznej. Omówione zostały główne zjawiska, trendy, trwające dyskusje i spory teoretyczne w dwóch krajach anglosaskich i w Polsce. Charakter artykułu wynika z faktu, iż w polskiej literaturze przedmiotu nie ma praktycznie tekstów poświęconych edukacji moralnej w szkołach. Problematyka jest tylko częściowo podejmowana w obrębie pedagogiki, ale jej ramy konceptualne są inne niż polityki publicznej. W tej ostatniej są one widziane z punktu widzenia tego, co działaniami zbiorowymi można osiągnąć w oddziaływaniu na zachowania oraz postawy dzieci i młodzieży.

EN

The article presents a review focusing on key issues discussed within the disciple of moral education. It is regarded as a subsystem of education policy, and in a wider sense, public policy. It shows the main phenomenon, trends, ongoing discussions as well as conceptual disputes in two Anglo-Saxon countries as well as in Poland. The type and content of the article results from the fact that the Polish scientific literature almost lacks the texts dedicated to moral education. This kind of issues is partially analysed with pedagogy but its conceptual frame is different from that of public policy. The latter is focused on the school perspective and its potential to influence students’ attitudes and values.

Keywords

PL

polityka publiczna; edukacja; edukacja moralna; kultura

EN

public policy; education; moral education; culture; public policy; education; moral education; culture

• Publisher: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
• Journal: Studia z Polityki Publicznej
• Year: 2019
• Volume: 6
• Issue: 4(24)
• Pages: 81-98

Dates

published

2020-01-29

Contributors

author

Andrzej Zybała

• Kolegium Ekonomiczno-Społeczne, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

• https://orcid.org/0000-0002-1030-8792

References

• Arthur, J. (2003). Education with Character: The Moral Economy of Schooling. London: Routledge.
• Arthur, J., Revell, L. (2007). Character education in schools and the education of teachers. Journal of Moral Education, 36 (1): 79–92.
• Arthur. J., Carr, D. (2013). Character in learning for life: a virtue-ethical rationale for recent research on moral and values education. Journal of Beliefs & Values, 34 (1): 26–35.
• Arthur, J., O’Shaugnessy, J. (2014). Character and Attainment: Does Character Education make the grade? Birmingham: Jubilee Centre for Character and Virtues.
• Barrow, R. (2007). An Introduction to Moral Philosophy and Moral Education. Routledge.
• See, B. H., Arthur, J. (2011). The potential role of schools and teachers in the character development of young people in England: perspectives from pupils and teachers. Evaluation & Research in Education, 24: 2, 143–157.
• Best R. (red.) (2000). Education for spiritual, moral, social and cultural development. London: Continuum.
• Chrupek, W. (1924). O reformę wychowania moralnego w naszej szkole. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „IGNIS” (E. WEN DE i S-k a).
• Czyżowska, D., Leśniak, A. (2011). Możliwości kształtowania charakteru uczniów w ocenie nauczycieli. Psychologia Rozwojowa, 2 (16): 53–66.
• Czyżowska, D., Czyżowska, N. (2018). Edukacja moralna, czyli o sposobach wspierania rozwoju moralnego uczniów. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 2 (34): 27–39.
• Franci, L. J. (2001). The Values Debate: A Voice from the Pupils. Routledge.
• Grabski, W. (1929). Kultura wsi polskiej i nauczanie powszechne. Warszawa: Nakładem Księgarni F. Hoesicka.
• Halstead, J. M., McLaughlin H. T. (1999). Education in morality. London and New York: Routledge.
• Hart, D., Matsuba, M. K., Atkins, R. (2008). The moral and civic effects of learning to serve, w: L. Nucci, D. Narvaez (red.), Handbook on Moral and Character Education: 484–499. New York: Lawrence Erlbaum Associates.
• Heckman, J. J., Humphries, J. E., Kautz, T. (2015). The Myth of Achievement Tests: The GED and the Role of Character in American Life. Chicago: University of Chicago Press.
• Heckman, J. J., Kautz, T. (2012). Hard Evidence on Soft Skills. Labour Economics, 19 (4): 451–464.
• Howard, W. R., Berkowitz, M. W., Schaeffer, F. E. (2004). Politics of Character Education. Educational Policy, 18 (1): 188–215.
• Kabzińska, Ł. (2000). Recepcja poglądów J. Deweya w polskiej pedagogice okresu międzywojennego.
• Katz, M. B. (1987). Reconstructing American Education, Harvard University Press.
• Kohn, A. (1997). How Not to Teach Values. A Critical Look at Character Education. Phi Delta Kappan, 78 (6): 428–39.
• Konstańczak, S. (2016). Concepts of moral education in Poland. Ethics & Bioethics (in Central Europe), 6 (1–2): 59–68.
• Kopińska, V. (2018). Zmiana polskich podstaw programowych kształcenia ogólnego w zakresie kompetencji społecznych i obywatelskich. Analiza krytyczna. Parezja, 1 (9).
• Kristjánsson, K. (2013). Ten myths about character, virtue and virtue education – plus three well-founded misgivings. British Journal of Educational Studies, 61 (3): 269–287.
• Lapsley, K. D., Yeager, D. (2013). Moral‐Character Education. In Handbook of Psychology (2ed edition), W. Reynolds, G. Miller (red.). New York: John Wiley and Sons Inc.
• Lickona, T. (1998). A more complex analysis is needed. Phi Delta Kappan, 79 (6): 449–454.
• Lickona, T. (2009). Educating for Character: How Our Schools Can Teach Respect and Responsibility. New York: Bantam Books.
• Lickona, T., Schaps, E., Lewis, C. (1995). Eleven principles of effective character education. Washington, D. C.: Character Education Partnership.
• Łabendowicz, S. (red.) (2005). Umiłowani w Jezusie Chrystusie. Radom.
• Łempicki, S. (1936). Polskie tradycje wychowawcze. Warszawa: Związek Nauczycielstwa Polskiego, Nasza Księgarnia.
• Madalińska-Michalak, J., Jeżowski J. A., Więsław, S. (2017). Etyka w systemie edukacji w Polsce. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Marshall, L., Rooney, K., Dunatchik, A., Smith, N. (2017). Developing Character Skills in Schools. Quantitative Survey. NatCen Social Research. Department of Education, UK.
• Narvaez, D., Khmelkov, V., Vaydich, J. L., Turner, J. C. (2008). Measuring teacher selfefficacy for moral education. Journal for Research in Character Education, 6 (2): 3–13.
• National Forum for Values in Education and the Community (1999), Qualifications and Curriculum Authority. The National Curriculum Primary/Secondary Teachers’ Handbook.
• Nawroczyński, B. (1938). Program szkolny. Warszawa–Wilno: Nasza Księgarnia.
• NatCen (2017). Developing character skills in schools. Summary report. Social Research & the National Children’s Bureau Research and Policy Team, Department for Education.
• Noddings, N. (2005). Care and Moral Education. In Critical social issues in American education, w: H. Svi Shapiro, D. E. Purpel (red.), Democracy and Meaning in a Globalizing World Third Edition. Lawrence Erlbaum Associates.
• Ofsted (2018). School inspection handbook. Handbook for inspecting schools in England under section 5 of the Education Act 2005. Manchester.
• Osial, W. (2012). Misja wychowawcza lekcji religii w szkole. Warszawskie Studia Teologiczne XXV/2: 269–280.
• Peterson, A., Lexmond, J., Hallgarten, J., Kerr, D. (2014). Schools with Soul: A new approach to Spiritual, Moral, Social and Cultural Education. RSA.
• Pracownia Badań i Innowacji Społecznych Stocznia (2019). Narada Obywatelska o Edukacji. Wstępne podsumowanie, www.naradaobywatelska.pl
• Rich, J. M. (1991). The conflict in moral education: Teaching principles or virtues? Clearing House, 64/5.
• Rynio, A. (1996). Szkoła w wychowaniu moralnym. Roczniki Nauk Społecznych, t. XXIV, zeszyt 2.
• Rządowy program rozwoju edukacji na obszarach wiejskich na lata 2007–2013 (2007). Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej.
• Santrock, W. J. (2017). Educational Psychology (6th edition). New York: McGraw-Hill Education.
• School Curriculum and Assessement Authority (1995). Spiritual and Moral Development. SCAA Discussion Papers: No. 3. London: SCAA.
• Suchodolski, B. (1983). Społeczeństwo wychowujące – rzeczywistość i nadzieje, w: Wychowanie i strategie życia. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Tytko, M. M. (2016). Wychowanie moralne – kształcenie charakteru dziecka (ujęcie realistyczne). Polska Myśl Pedagogiczna, 2: 295–310.
• Winch, C., Gingell, J. (2008). Philosophy of education. The Key Concepts (second edition). Routledge.
• White, C., Gibb, J., Lea, J., Street, C. (2017). Developing Character Skills in Schools. Qualitative case studies. Final report – August 2017. NCB Research and Policy Team. Department of Education, UK.
• Vardin P. A. (2003). Character education in America. Montessori Life, 15 (2): 32–34.
• Zarzecki, L. (2012). Teoretyczne podstawy wychowania teoria i praktyka w zarysie. Jelenia Góra: Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa.
• Zemło, M. (2006). Szkoła w stanie anomii. Raport. Białystok: Urząd Miejski w Białymstoku.

Identifiers

DOI

10.33119/KSzPP/2019.4.4