Nowe dane o biografii karaimskiego poety Szymona Kobeckiego

• Authors: Mariola Abkowicz , Anna Sulimowicz

Title variants

EN

New facts in the biography of the Karaim poet Simon Kobecki

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wydany w Kijowie w 1904 r. zbiór poezji Szymona Kobeckiego, zatytułowany Irlar („Pieśni”) jest uznawany za pierwsze wydanie drukiem świeckiej literatury karaimskiej. Utwory poety, cieszące się popularnością w społeczności karaimskiej, były przedrukowywane w karaimskich czasopismach ukazujących się w pierwszej połowie XX w., takich jak „Karaimskaja Żizn”, „Myśl Karaimska”, „Onarmach” „Karaj Awazy”, jak też współcześnie w czasopiśmie „Awazymyz” oraz w zbiorach poezji wydanych na Litwie. Publikowane przy tej okazji dane biograficzne są dość skąpe, a co gorsza, nierzadko wzajemnie sprzeczne. Do chwili obecnej nawet podstawowe informacje, takie jak daty życia poety, nie były jednoznacznie ustalone. Przeprowadzona ostatnio kwerenda archiwalna pozwoliła jednoznacznie wskazać datę urodzenia poety, jak też i uściślić jego drogę zawodową.

EN

Irłar (“Songs”), a book containing Simon Kobecki’s collection of poetry released in Kiev in 1904 is considered the first printed edition of the secular Karaim literature. Kobecki’s poems which enjoyed popularity in the Karaim communities, were often reprinted in Karaim magazines issued in the first half of the 20th century, as well as nowadays in the journal “Awazymyz” and in collections of poetry published in Lithuania. Biographical information added to those publications was usually brief or even mutually contradictory. Until today, even the basic biographical data, such as the dates of Kobecki’s birth and death, has not been accurately established. Recent archival queries allowed to finally determine his birth date and provided us with new data on his professional career.

Keywords

PL

Szymon Kobecki; Karaimi; Karaimska świecka literatura; Poezja karaimska; Wojskowi Karaimi; Szymon Kobecki; Karaimi; Karaimska świecka literatura; Poezja karaimska; Wojskowi Karaimi

EN

Szymon Kobecki; Karaims; Karaim secular literature; Karaim poetry; Karaims in military servis

• Publisher: Bitik. Oficyna Wydawnicza Związku Karaimów Polskich
• Journal: Almanach Karaimski
• Year: 2016
• Volume: 5
• Pages: 7-33

Dates

published

2016-12-30

Contributors

author

Mariola Abkowicz

author

Anna Sulimowicz

References

• [n] 1860, Volumina Legum: Prawa, konstytucye y przywileie Królestwa Polskiego, Wielkiego Xięstwa Litewskiego y wszystkich prowincyi należących na walnych seymiech koronnych od Seymu Wiślickiego roku pańskiego 1347 aż do ostatniego Seymu uchwalone, 1732nd edn., Jozafat Ohryzka, Petersburg, https: //pl.wikisource.org/wiki/Strona: Volumina_
• [n] 1909, Obŝij spisok” oficerskim” činam” Russkoj Imperatorskoj Armii. Sostavlen” po 1-e ânvarâ 1909 g., Voennaâ Tipografâ, St. Peterburg.
• [n] 1910, Obŝij spisok” oficerskim” činam” Russkoj Imperatorskoj Armii. Sostavlen” po 1-e ânvarâ 1910 g., Voennaâ Tipografâ, St. Peterburg.
• [n] 1911, Spisok po kapitanam" armejskoj péhoty po staršinstvu: Sostavlen" po 1-e Hoâbrâ 1910 g., Voennaâ Tipografâ, S. Peterburg.
• [Mardkowicz, Aleksander] 1932, Ribbiłer, kajsyłar hazzanłyk ettiłer Łuckada basłap burunhu yarymyndan XIX izjiłnyn, Karaj Awazy 3 (5): 16.
• [Zajączkowski, Ananiasz] 1932-1934, Bł. P. Szymon Kobiecki, Myśl Karaimska 10: 101–102.
• Abkowicz, M., 2015, Towarzystwo edukacyjne „Limmud Tora”. Reforma szkolnictwa karaimskiego na początku XX w. w Trokach w świetle dokumentów, Almanach Karaimski 4: 147–165.
• Abkowicz, M., Sulimowicz, A., 2010, Karaj jołłary – Karaimskie drogi. Karaimi w dawnej fotografii, Bitik, Wrocław.
• Brodavko, R., 2005, Saksaganskij vozvraŝaetsa v Odessu, – F. Kohriht (red.), Derebasovskaja- Riŝelevskaâ: Odesskij Almanah, pp. 174–177, Izdatelskaâ organizaciâ "Plaske", Odessa.
• Bruski, J.J., 2008, Hołodomor 1932-1933: Wielki Głód na Ukrainie w dokumentach polskiej dyplomacji i wywiadu, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa.
• BWLAN, 1869-1895, Trockie księgi metrykalne, Troki. F301–288.
• BWLAN, 1934 r., Do Zarządu Duchownego Karaimskiego w Trokach, Teczka korespondencji za 1934 r., Troki F301-420.
• BWLAN, 21 czerwca 1844 r, Klâtvennoe obéŝanie, Przysiega karaimska dla Mikołaja Pawłowicza za 1844 rok. F301-180: 3r-4r.
• Dubenskij, D. (red.), 1904-1905, Letopis vojny s Âponiej. Ežeedelnyj illûstrovannyj žurnal: Georgievskie kavalery za vojnu s Âponiej 1904-1905 gg., Sankt-Petersburg, http: //genrogge.ru/hwj/hwj-gkav.htm. dostęp 15 października 2016.
• Elâševič, B., 1993, Karaimy. Kn. 2. Karaimskij biograficzeskij slovar (ot konca VIII v. do 1960 g.), Moskva.
• Firkavičiūtė, K., 1997, Čypčychlej učma Trochka: Lietuva karajlarnyn jyrlary, Vilnius, Leidyklas Danielius.
• Firkovič, M., 1989, Karaj jyrlary, Litovskij fond kultury, Vilnûs.
• Fuki, A., 1995, Karaimy – synoviâ i dočeri Rosii, Interprint, Moskva.
• Fuki, I., 2001, Skvoz veka i kontynenty, CFÉM, Moskva.
• Garkuša, I.O. (red.), 2006, Rossijskij gosudarstviennyj voenno-istoriceskij arhiv: Putevoditel. Tom 1., Moskva, from http: //guides.rusarchives.ru/browse/guidebook. html?bid=238&sid=821257. dostęp 15 października 2016.
• Hroch, M., 2008, Małe narody Europy: Perspektywa historyczna, Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo, Wrocław.
• Hrywna, I., 2010, Dlaczego Ukraińcy kochają Szewczenkę, http: //ukraincy.wm.pl/930,Dlaczego-Ukraincy-kochaja-Szewczenke.html. dostęp 15 października 2016.
• Kazas, M. (red.), 2006, Karaimskaâ Narodnaâ Encyklopedâ”: Kultura krymskih karaimov (tûrkov), Izdatelskij dom "Gallina scripsit", Sankt-Petersburg.
• Kobecka, H. (2017). Sprostowanie. Awazymyz. Pismo Historyczno-Społeczno-Kulturalne Karaimów, 28(2 (55)), 21. Retrieved from http://czasopisma.karaimi.org/index.php/awazymyz/article/view/423
• Kobeckaitė, H., 2006, Simon Kobeckis – Visuotinė lietuvių enciklopedija, Mokslo ir enciklopedijų leidyklos, Vilnius 10: 326.
• Kobeckaitė, H., 2011, Wieczory przy lampie Tatusia, Awazymyz 4 (33): 18–22.
• Kobecki, S., 1932a, Burunchu kiuń midraszta, Karaj Awazy 3 (5): 30.
• Kobecki, S., 1932b, Kim bołałyr, Karaj Awazy 2(4): 17.
• Kobecki, S., 1936, Jirłary Szymon Kobeckinin, Karaj Awazy 9: 16–21.
• Kobecki, S., 1939a, Erbi Medad, Onarmach 3: 6.
• Kobecki, S., 1939b, Tuzsuz, Onarmach 3: 7.
• Kobeckij, S.A., 1904, Irlar”: Stihotvoreníâ na razgovornom” naréčii karaimov” zapadnyh” gubernii, Kiev.
• Kobeckij, S.A., 1911a, Iry mamanyn, Karaimskaâ Žizn” 3-4: 19–20.
• Kobeckij, S.A., 1911b, Kadril, Karaimskaâ Žizn” 5-6: 80–81.
• Kowalski, T., 1929, Karaimische Texte im Dialekt von Troki. Teksty karaimskie w narzeczu trockiem (= Prace Komisji Orjentalistycznej Polskiej Akademji Umiejętności 11), nakładem Polskiej Akademii Umiejętności,.
• Krasnova, E. Drozdovskij, A., 2012, Odesskoe pehotnoe ûnkerskoe učiliŝe, – F. Kohriht (red.), Derebasovskaja - Riŝelevskaâ: Odesskij Almanah, Izdatelskaâ organizaciâ "Plaske", Odessa: 106–121,
• Kulczycki, S., 2008, Hołodomor: Wielki Głód na Ukrainie w latach 1932-1933 jako ludobójstwo : problem świadomości, Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Wrocław.
• legum_T._7. djvu/113. dostęp 15 października 2016.
• LPAHW, 1765, Regestr Karaimów trockich przez J.M. pana Tadeusza Kuszelewskiego, rewizora od wielmożnych panów Józefa de Raesa, wojskiego i podwojewodziego, Dominika Tańskiego, podstarościego, urzędników województwa trockiego oraz Abrahama Łabanosa, wójta synagogi Karaimów litewskich, Ezreasza Symonowicza, Zoracha Raeckiego starszych kahalnych zastanych, sporządzony et die 16 Januarii anno 1765 przed nami komisarzami w mieście Trokach zaprzysiężony., Troki SA-3732.
• LPAHW, 1811, Revizskaâ skazka. Roku 1811 m-ca Juna 26-go Guberni Litewskiej Wilenskiey Pttu Trgo Kahału karaimskiego w mieście Trokach będącego o nayduiących się męskiej y żenskiej płci Karaimach, Troki 515 op. 15, T. 204, k. 41 – 48.
• LPAHW, 1834, Revizskaâ skazka tysâča vosem"sot" tridcat" četviortogo aprelâ dvadcat pervogo dla Vilniuskoj Guberni Uezda Goroda Trok o sostoâščih mužskogo i ženskogo pola Karaimov Trok, Troki 515 op. 15, T. 590, k. 282–300, 305-307, 318.
• LPAHW, 1858, Revizskaâ skazka tysâča vosem"sot" pât"dѣsât" vosmogo goda aprelâ pervogo dla Vilniuskoj Guberni Uezda Goroda Trok obščestva meščan Karaimov", Troki 515-25-112, k. 525-554.
• Mardkowicz, A., 1936, Jirłary Szymon Kobeckinin, Karaj Awazy 9: 16.
• Mihailov, C.C., 1999, Iz istorii karaimskoj diaspory v Moskve v XIX-XX vv., Vostok(4), 77–83, viewed 15 October 2016, from http: //www.temples.ru/library.php?ID=33.
• PAARK, 1860, Metričeskaâ kniga o brakosočetaniâh, Perekop F. 241, op. 1, d. 1475.
• Rajca, C. & Łesiów, M., 2005, Głód na Ukrainie, Wydawnictwo Werset; Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie, Lublin, Toronto.
• RPW-HA, 1902a, Delo Semiona Kobeckogo, Glavnyj štab, Gaisin F. 400 Op. 9 d. 34273.
• RPW-HA, 1902b, Delo Semiona Kobeckogo, Glavnyj štab, Gaisin F. 400 Op. 17 d. 14088.
• RPW-HA, 1905, Delo Semiona Kobeckogo, Poslužnye spiski, attestacii i nagradnye listy oficerov russkoj armii, Kiev F. 409 Op. 1 d. 4118.
• Saksaganskij, P., 1932, Teatr i Žizn, Harkiv.
• Sologub, K.N., 2010, Professionalnyj status volnoopredelâûŝihsâ i ohotnikov Russkoj imperatorskoj armii i flota (1874-1917) gg., Genealogiâ 13: 94–130.
• Towarzystwo Miłośników Historii i Literatury Karaimskiej, 1933, Pamięci Szymona Kobeckiego narodowego poety karaimskiego, Wilno.
• Volkov, S., 2014, Baza dannyh no 2 „Učastniki Belogo dviženiâ v Rossii” po sostoâniû na ânvar” 2014 goda, www.swolkov.org. dostęp 15 października 2016.
• Zajączkowski, A., 1926, Literatura karaimska. Szkic bibliograficzny, Myśl Karaimska 1(3), 7–17.
• Zajączkowski, A., 1928, "Pieśni" Kobeckiego, Myśl Karaimska I 4-5: 13–24.
• Zajončkovskis, M., 1997, Karaimai kariuomenėje: Karajlar javanlychta = Karaims on military service = Karaimi na żołnierce = Karaimy v armii, Lietuvos nacionalinis muziejus, Vilnius.
• Zajončkovskis, M., 2005, Karaimai kariai = Voiny karaimy = Karaimi wojskowi, Spausdino UAB "Pozicija", Vilnius.

Identifiers

DOI

10.33229/ak.2016.05.01