PL
W artykule podjęto próbę rekonstrukcji koncepcji zasad Plutarcha z Cheronei. W tym celu przeanalizowano cztery jego dzieła: O E delfickim, O Izydzie i Ozyrysie, O zamilknięciu wyroczni i O powstaniu duszy w Timajosie. Starano się wskazać, że trudno jest znaleźć spójność w teologiczno-kosmologicznych poglądach medioplatonika. Raz za Platonem pisze on bowiem o jedynej, najwyższej przyczynie świata – transcendentnym Bogu, którego nazywa dobrym, ojcem i twórcą całokształtu rzeczywistości. Innym razem natomiast odwołuje się do poglądów Starej Akademii, tzn. nauki o Jedni (Hen) i nieokreślonej Diadzie (aoristos Dyas) jako najwyższych zasadach. Ponadto, powołując się na Platona, Plutarch wzmiankuje o przyczynie odpowiadającej za zło w utworzonym świecie. Jednakże cechą charakterystyczną dla myśli Plutarcha jest nauka o transcendentnej przyczynie całokształtu rzeczywistości. Pogląd ten oraz koncepcja o immanentnym w świecie rozumie – Logosie wpłyną nie tylko na późniejszych platoników, ale zainspirują również pierwszych przedstawicieli filozofii chrześcijańskiej.