Wybrane zagadnienia opieki nad osobami chorującymi psychicznie ze współistniejącymi zaburzeniami somatycznymi

• Authors: Patrycja Zurzycka , Iwona Oskędra , Katarzyna Wojtas

Title variants

EN

Selected issues of caring for mentally ill persons with concomitant somatic disorders

Abstracts

EN

Mentally ill people experience an increased incidence of somatic complaints with various etiologies. Comprehensive care has a positive effect on the outcome of therapeutic procedure in the treatment of both mental and somatic disorders. In addition, it can significantly improve patients’ discipline in adhering to therapeutic recommendations. Holistic care should also be based on health education undertaken by all members of the therapeutic team. This is aimed at taking into account the patient’s health problems which are often marginalized – by both the patient himself and his lack of control over his own life, as well as by the therapeutic team who focuses mainly on the patient’s mental problems. Health education allows the patient to be prepared to share responsibility for his own health.

PL

Osoby chorujące psychicznie doświadczają zwiększonej zachorowalności na dolegliwości somatyczne o różnej etiologii. Kompleksowa opieka korzystnie wpływa na wynik postępowania terapeutycznego w leczeniu zarówno zaburzeń psychicznych, jak i somatycznych. Może ponadto znacząco poprawić dyscyplinę chorych w przestrzeganiu zaleceń terapeutycznych. Holistyczna opieka nad pacjentem powinna opierać się także na edukacji zdrowotnej podejmowanej przez wszystkich członków zespołu terapeutycznego. Ma to na celu uwzględnienie problemów zdrowotnych pacjenta, które często są marginalizowane – zarówno przez samego pacjenta z powodu jego stanu i braku kontroli nad własnym życiem, jak i przez zespół terapeutyczny, który pochyla się głównie nad problemami psychicznymi chorego. Edukacja zdrowotna pozwala na przygotowania pacjenta do współodpowiedzialności za własne zdrowie.

Keywords

PL

choroby psychiczne; edukacja; kompleksowa opieka

EN

comprehensive care; education; mental illness

• Publisher: Uniwersytet Jagielloński. Collegium Medicum
• Journal: Sztuka Leczenia
• Year: 2020
• Volume: 35
• Issue: 2
• Pages: 65-72

Dates

published

2020

Contributors

author

Patrycja Zurzycka

author

Iwona Oskędra

author

Katarzyna Wojtas

References

• Abernathy K., Zhang J., Mauldin P., Moran W., Abernathy M., Brownfield E., Davis K. (2016). Acute Care Utilization in Patients With Concurrent Mental Health and Complex Chronic Medical Conditions. Journal of Primary Care & Community Health, 7(4), 226–33.
• Blomqvist M., Sandgren A., Carlsson I.M., Jormfeldt H. (2018). Enabling healthy living: Experiences of people with severe mental illness in psychiatric outpatient services. International Journal of Mental Health Nursing., 27(1), 236–246.
• Brämberg E.B., Torgerson J., Kjellström A.N., Welin P., Rusner M. (2018). Access to primary and specialized somatic health care for persons with severe mental illness: a qualitative study of perceived barriers and facilitators in Swedish health care BMC. Family Practice, 19: 12.
• Ciechaniewicz W., Górajek-Jóźwik J., Żurawska-Dziurawiec K. (2008). Edukacja pacjenta w kontekście innych znaczących pojęć dotyczących opieki. Kulik B., Wolny B., Pacian A. (red.) Edukacja zdrowotna w naukach medycznych i społecznych. Stalowa Wola, Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, s. 448.
• Cook J.A., Razzano L, Jonikas J.A., Swarbrick M.A., Steigman P.J., Hamilton M.M., Carter T.M., Santos A.B. (2016). Correlates of Co-Occurring Diabetes and Obesity Among Community Mental Health Program Members With Serious Mental Illnesses. Psychiatric Services, 67(11), 1269–1271.
• Cylkowska-Nowak M. (2008). Podmiotowość i autonomia odbiorcy edukacji zdrowotnej-między teorią a praktyką. Cylkowska-Nowak M. (red.) Edukacja zdrowotna możliwości, problemy, ograniczenia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, s. 201.
• De Hert M., Correll C.U., Bobes J., Cetkovich-Bakmas M., Cohen D., Asai I., Detraux J., Gautam S., Möller H.J., Ndetei D.M., Newcomer J.W., Uwakwe R., Leucht S. (2011A). Physical illness in patients with severe mental disorders. I. Prevalence, impact of medications and disparities in health care. World Psychiatry, 10(1), 52–77.
• De Hert M., Cohen D., Bobes J., Cetkovich-Bakmas M., Leucht S., Ndetei D.M., Newcomer J.W., Uwakwe R., Asai I., Möller H.J., Gautam S., Detraux J., Correll C.U. (2011B). Physical illness in patients with severe mental disorders. II. Barriers to care, monitoring and treatment guidelines, plus recommendations at the system and individual level. World Psychiatry, 10(2), 138–51.
• De Hert M., Dekker J.M., Wood D., Kahl K.G., Holt R.I., Möller H.J. (2009). Cardiovascular disease and diabetes in people with severe mental illness. Position statement from the European Psychiatric Association (EPA), supported by the European Association for the Study of Diabetes (EASD) and the European Society of Cardiology (ESC). European psychiatry: the journal of the Association of European Psychiatrists, 24, 412–424.
• De Hert M., van Winkel R., Silic A., Van Eyck D., Peuskens J. (2010). Physical health management in psychiatric settings. European psychiatry: the journal of the Association of European Psychiatrists, 25 (Suppl 2), 22–28.
• Erginer D., Günüşen N. (2018). Determination of physical health status and healthy lifestyle behaviors of individuals with mental illness. Perspectives in psychiatric care, 54, 371– 379.
• Fleischhacker W.W., Cetkovich-Bakmas M., De Hert M., Hennekens C.H., Lambert M., Leucht S., Maj M., McIntyre R.S., Naber D., Newcomer J.W., Olfson M., Osby U., Sartorius N., Lieberman J.A. (2008). Comorbid somatic illnesses in patients with severe mental disorders: clinical, policy, and research challenges. The Journal of Clinical Psychiatry, 69(4), 514–9.
• Hardy S., Hinks P., Gray R. (2014). Does training practice nurses to carry out physical health checks for people with severe mental illness increase the level of screening for cardiovascular risk? The International Journal of Social Psychiatry, 60(3), 236–42.
• Kisely S., Crowe E., Lawrence D. (2013). Cancer-related mortality in people with mental illness. JAMA Psychiatry, 70, 209–17.
• Kościńska E. (2010). Edukacja zdrowotna seniorów i osób przewlekle chorych. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, s. 106.
• Lambert M., Ruppelt F., Siem A.K., Rohenkohl A.C., Kraft V., Luedecke D., Sengutta M., Schröter R., Daubmann A., Correll C.U., Gallinat J., Karow A., Wiedemann K., Schöttle D. (2018). Comorbidity of chronic somatic diseases in patients with psychotic disorders and their influence on 4-year outcomes of integrated care treatment (ACCESS II study). Schizophrenia Research, 193, 377–383.
• Lamontagne-Godwin F., Burgess C., Clement S., Gasston-Hales M., Greene C., Manyande A., Taylor D., Walters P., Barley E. (2018). Interventions to increase access to or uptake of physical health screening in people with severe mental illness: a realist review. BMJ Open, 8(2), e019412.
• Lawrence D., Kisely S. (2010). Inequalities in healthcare provision for people with severe mental illness. Journal of psychopharmacology, 24(4 Suppl), 61–8.
• Liu N.H., Daumit G.L., Dua T., Aquila R., Charlson F., Cuijpers P., Druss B., Dudek K., Freeman M., Fujii C., Gaebel W., Hegerl U., Levav I., Munk Laursen T., Ma H., Maj M., Elena Medina-Mora M., Nordentoft M., Prabhakaran D., Pratt K., Prince M., Rangaswamy T., Shiers D., Susser E., Thornicroft G., Wahlbeck K., Fekadu Wassie A., Whiteford H., Saxena S. (2017). Excess mortality in persons with severe mental disorders: a multilevel intervention framework and priorities for clinical practice, policy and research agendas. World Psychiatry, 16(1), 30–40.
• McElroy S.L. (2009). Obesity in patients with severe mental illness: overview and management. Journal of Clinical Psychiatry, 70, 12–21.
• Nash M. (2011). Improving mental health service users' physical health through medication monitoring: a literature review. Journal of Nursing Management, 19(3), 360–5.
• Ogórek-Tęcza B. (2017A). Tendencje i kierunki zmian w edukacji dorosłych i edukacji zdrowotnej. Wyzwania dla andragogiki w erze globalizacji i wymogów rynku pracy. Ogórek-Tęcza B. (red.) Edukacja terapeutyczna u osób z zaburzeniami psychosomatycznymi – scenariusze zajęć edukacyjnych. Kraków: Wyd. Fall, s. 29, 30.
• Ogórek-Tęcza B. (2017B). Ujęcie holistyczne w edukacji zdrowotnej. Ogórek-Tęcza B. (red.) Edukacja terapeutyczna u osób z zaburzeniami psychosomatycznymi – scenariusze zajęć edukacyjnych. Kraków: Wyd. Fall, s. 35, 37.
• Ogórek-Tęcza B. (2017C). Edukacja terapeutyczna u osób z chorobami psychosomatycznymi – uzasadnienie modelu. Ogórek-Tęcza B. (red.) Edukacja terapeutyczna u osób z zaburzeniami psychosomatycznymi – scenariusze zajęć edukacyjnych. Kraków: Wyd. Fall, s. 40.
• Ogórek-Tęcza B. (2017D). Znaczenie edukacji zdrowotnej w opiece nad osobami z zaburzeniami psychosomatycznymi w kontekście cech osobowości. Ogórek-Tęcza B. (red.) Edukacja terapeutyczna u osób z zaburzeniami psychosomatycznymi – scenariusze zajęć edukacyjnych. Kraków: Wyd. Fall, s. 9.
• Otlewska A. (2018). Współistnienie chorób somatycznych i psychicznych. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 24(1), 54–58.
• Pawlaczyk M., Suwalska J., Giemza-Urbanowicz W., Pucher B., Łojko D. (2018). Współistnienie chorób somatycznych i choroby afektywnej dwubiegunowej – problemy diagnostyczne i terapeutyczne u pacjentki w podeszłym wieku. Geriatria, 12, 172–175.
• Taylor J., Siddiqi N. (2016). Improving health outcomes for adults with severe mental illness and comorbid diabetes: is supporting diabetes self-management the right approach? Journal of psychiatric and mental health nursing, 23(5), 322–30.
• WHO World Health Organization. (2013). Mental Health Action Plan 2013–2020. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/89966/9789241506021_eng.pdf;jsessionid=C44EC6F417719E2AB5C5C0E51EEA744B?sequence=1 (25.03.2019).
• Williams T. (1989). Szkolne wychowanie zdrowotne w Europie. Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne, 7/8, s. 159.
• Woynarowska B. (2007). Edukacja zdrowotna. Podręcznik akademicki. Warszawa: PWN, s. 262.
• Załuska M., Kobrzyńska-Żochowska E., Dyduch A., Balicki M., Zaniewska-Chłopik U., Kszczotek M., Janota B., Żurko R., Kałużna S. (2012). Psychiatryczne leczenie stacjonarne – zadania i koszty, zez szczególnym uwzględnieniem pacjentów chorych somatycznie i psychicznie. Postępy Psychiatrii i Neurologii, 21(4), 251–257.

Identifiers

DOI

10.34938/x4g0-4h47

Biblioteka Nauki

2176261