Motyw odwagi w literaturze dla dzieci, a kształtowanie systemu wartości dziecka w młodszym wieku szkolnym

• Authors: Justyna Michalik

Title variants

EN

Courage in Children’s Literature and Shaping the Value System of a Child at a Younger School Age

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Już od wczesnego dzieciństwa, pod wpływem wielu czynników, kształtuje się u dziecka system wartości. Jednym z tych czynników jest literatura dziecięca, tworzona z myślą o dzieciach i dla nich, jako ta, która podaje pewne wzorce moralnego postępowania. W niniejszej pracy omówiona została kwestia kształtowania systemu wartości dziecka w młodszym wieku szkolnym poprzez dzieła literackie z odwagą w tle. Przedmiotem analizy jakościowej stały się: A. Lindgren, Bracia Lwie serce i C.S. Lewis Opowieści z Narni, które należą do klasyki literatury dziecięcej. Wybór powyższych książek wynikał głównie z chęci poznania sposobów wykorzystania powieści w edukacji dziecka w młodszym wieku szkolnym. Główny wątek artykułu został poprzedzony syntetycznym przeglądem literatury przedmiotu, w którym scharakteryzowano pojęcia literatury dziecięcej oraz literatury dla dzieci, wartości w życiu dziecka oraz rozwoju i funkcjonowania dziecka w późnym dzieciństwie. Analiza jakościowa wyżej wymienionych dzieł literackich dowiodła, że budowanie świata wartości dzieci w młodszym wieku szkolnym jest możliwe dzięki literaturze tworzonej z myślą o nich.

EN

Since early childhood, a child’s value system is shaped by many factors. One of them includes children’s literature created for the youngest readers to provide them with some patterns of moral behaviour. In this article, the author analyses the way of shaping the child’s system of values in several works of literature which deal with courage. The following works were subject to qualitative analysis: The Brothers Lionheart by Astrid Lindgren, and The Chronicles of Narnia by C. S. Lewis. Both of them are classic children’s books. Choosing them resulted mainly from the willingness to learn how to use a novel in the education of a child at a younger school age. The main issue of this article was preceded by a synthetic analysis of books on the subject, focusing on describing the notions of children’s literature and books for children, values in children’s life, as well as the development and functioning of a child in late childhood. The qualitative analysis of the above-mentioned literary works proved that building the world of values of younger schoolchildren is possible with the support of books created for them.  

Keywords

PL

młodszy wiek szkolny; odwaga; literatura dziecięca; system wartości; wychowanie; młodszy wiek szkolny; odwaga; literatura dziecięca; system wartości; wychowanie

EN

younger school age; courage; children's literature; value system; education

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2021
• Volume: 16
• Issue: 1(59)
• Pages: 137-149

Dates

published

2021-02-21

Contributors

author

Justyna Michalik

References

• Cieślikowski J., Waksmund R. (1985). Literatura osobna, Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Chałas K. (2003). Wychowanie ku wartościom, Lublin–Kielce: Jedność.
• Czechowski J. (2007). Funkcje edukacyjnej literatury dla dzieci i młodzieży, ,,Kultura i Edukacja” nr 2, s. 10.
• Dunin J. (1996). Książeczki dla grzecznych i niegrzecznych dzieci: z dziejów polskich publikacji dla najmłodszych, Wrocław: Ossolineum.
• Gębalska-Berekets A. (2013). Znaczenie i rola mediów we współczesnej edukacji społeczeństwa informacyjnego, ,,Media w Edukacji”, Siedlce: Fundacja na rzecz dzieci i młodzieży.
• Gierowska-Przetacznik M. (1985). Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne: Warszawa.
• Głos Ł. (2017). Na pograniczu literatury. Z problemów literackości w sztuce XXI wieku, ,,Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” nr 2.
• Harter S. (2003). The development of self-reprezentations during childhood and adolescence. [w:] M.R. Leary, J.P. Tangney (red.), Handbook of self and identity. New York, NY: Guildford Press.
• Hoffman M.L. (2006). Empatia i rozwój moralny. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Homplewicz J. (2000). Etyka Pedagogiczna, Warszawa: WSP.
• Hurlock E. (1960). Rozwój dziecka, Warszawa: PWN.
• Kaniowska-Lewańska I. (1973) Literatura dla dzieci i młodzieży do roku 1864. Zarys rozwoju. Wybór materiałów, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Kohlberg L. (1993). Rozwój jako cel wychowania, [w:] Z. Kwieciński, L. Witkowski (red.), Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach. Warszawa: IBE.
• Kołodziejczyk A. (2011). Późne dzieciństwo–młodszy wiek szkolny, [w:] J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Krafft V. (2001). Werte-Erziehung und der Umgang mit ComputernIN: Staatliches.
• Seminar für schulpraktische Ausbildung Freudenstadt(Hg.), Werte-Vermittlung und Werte-Erziehung. Berichte aus dem Seminar und Schulaltag, Langenau Ulm: Armin Vaas Verlag.
• Kupisiewicz Cz., Kupisiewicz M. (2009). Słownik Pedagogiczny, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kümmerling-Meibauer J. (2003). Kinderliteratur, Kanonbildung und literarische Wertung. (tł. wł.) Springer-Verlag: Deutschalnd.
• Lewis C.S. (1950). Opowieści z Narni, Wrocław: Siedmioróg.
• Lindgren A. (1985). Bracia Lwie Serce, Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Łobocki M. (1993). Pedagogika wobec wartości, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• McDowell M. (1991). Fiction for Children and Adults:Some Essential Differences, [za:] P. Hunt (1991). Criticism, Theory and Children’s Literature, Oxford: Blackwell Publishing.
• Nowosad I. (2001), Nauczyciel-wychowawca czasu polskich przełomów, Kraków: Oficyna Wydawnicza ,,Impuls”.
• Oleś P. (2002). Z badań nad wartościami i wartościowaniem. Niektóre kwestie metodologiczne, ,,Roczniki Psychologiczne” nr 5.
• Oziewicz M. (2005). Magiczny urok Narni: poetyka i filozofia „Opowieści z Narni” C.S. Lewisa, Kraków: Universitas.
• Papuzińska J. (1978). Literatura dla dzieci i młodzieży – pojęcie i problemy klasyfikacji [w:] Literatura dla dzieci i młodzieży w procesie wychowania, A. Przecławska (red.) Warszawa: WSiP.
• Piaget J. (1967). Rozwój ocen moralnych dziecka, Warszawa: PWN.
• Przetacznikowa M. (1973). Podstawy rozwoju psychicznego dzieci i młodzieży, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Reynolds K. (2011). Children’s Literature: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press.
• Sawicki S. (1994). Czym jest poezja?. [w:] S. Sawicki. Wartość–sacrum–Norwid. Studia i szkice aksjologiczno-literackie. Lublin: RW KUL.
• Skowera M. (2017). Bezpieczna i pożyteczna kraina niedorosłości. Literatura dziecięca jako konstrukt, ,,Gdańskie Czasopismo Humanistyczne” nr 7, s. 14-16.
• Tischner J. (1982). Myślenie według wartości, Kraków: Znak.
• Ungeheuer-Gołąb A. (2017). Rozważania na temat aksjologii w wychowaniu literackim na przykładzie toposu królewny, ,,Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” vol. 12, nr 3(45), s. 23-37. DOI:10.14632/eetp. 2017.12.45.23.
• Waksmund R. (1986). Literatura pokoju dziecinnego, Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Wall B. (1991). The Narrators Voice. The Dilema of Children’s Fiction, London: St. Martin's Press.
• Wallon H. (1950). Od myśli do czynu, Warszawa: PZWS.
• Zipes J. (2006). The Oxford Encyklopedia of Children’s Literature. Vol 1. Oxford–New York Oxford University Press.

Identifiers

DOI

10.35765/eetp.2021.1659.10