From the January Uprising of 1863 to Regaining Independence in 1918 – a Synthesis of Polish History in the Blue uniform [Błękitny mundur] by Donata Dominik-Stawicka

• Authors: Maria Jolanta Olszewska Olszewska

Title variants

PL

Od powstania styczniowego 1863 r. do odzyskania niepodległości 1918 r. – synteza polskich dziejów w Błękitnym mundurze Donaty Dominik-Stawickiej

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The novel of Donata Dominik-Stawicka entitled The Blue uniform [Błękitny mundur] treats about Poles’ way to regaining independ­ence by Poland, starting from the January Uprising in 1863 to No­vember 1918. The way to freedom consisted of the armed struggle of Poles from various partitions, the tragic that in time World War I, fighting on different fronts under foreign command, they had to stand against each other. The title blue uniform is a reference to the biogra­phy of one of the heroes of the novel – the soldier of the Blue Army of General Józef Haller. He is, next to the gray uniform of soldiers of Józef Piłsudski, a symbol of dreams about the Polish army and the free homeland. The Blue Uniform is a family saga based on the stories of ancestors, photographs and other souvenirs. Family history on the ba­sis of pars pro toto becomes a story about a nation struggling for sur­vival, its own identity and dignity. The memory of the past of an indi­vidual and collective character passed from one generation to the next turns out to be the superior value. Intergenerational communication builds historical, cultural and community identity. The intergenera­tional relationship is ethical and the memory of the past is the same as pride. The author writes her narrative about the family and the nation into the post-memory discourse. Thanks to the testimonies of our an­cestors, history becomes an important source of identity.

PL

Powieść Donaty Dominik-Stawickiej pt. Błękitny mundur traktuje o drodze Polaków do odzyskania niepodległości, począwszy od po­wstania styczniowego w roku 1863 do listopada roku 1918. Na tę dro­gę ku wolności złożyła się walka zbrojna Polaków z różnych zaborów, tym tragiczniejsza, że w czasie I wojny światowej, walcząc na róż­nych frontach, pod obcym dowództwem, musieli oni stanąć przeciw sobie. Tytułowy błękitny mundur jest nawiązaniem do biografii jed­nego z bohaterów powieści – żołnierza Błękitnej Armii generała Jó­zefa Hallera. Mundur ten, obok szarego munduru żołnierzy Józefa Piłsudskiego, to symbol marzeń o polskim wojsku i wolnej ojczyźnie. Błękitny mundur jest sagą rodzinną opartą na relacjach przodków, fo­tografiach i innych pamiątkach. Historia rodzinna na zasadzie pars pro toto staje się historią o narodzie walczącym o przetrwanie, własną toż­samość i godność. Wartością nadrzędną okazuje się pamięć przeszłości o charakterze indywidualnym, jak i zbiorowym przekazywana z poko­lenia na pokolenia. Komunikacja międzypokoleniowa buduje ciągłość historyczną, kulturową i tożsamość wspólnoty. Relacja międzygenera­cyjna ma charakter etyczny, a pamięć przeszłości jest tożsama z dumą. Autorka swą narrację o rodzinie i narodzie wpisuje w ramy dyskursu postpamięciowego. Historia dzięki świadectwom naszych przodków staje się ważnym źródłem tożsamości.

Keywords

EN

freedom; slavery; fight; uniform; homeland

PL

wolność; niewola; walka; mundur; ojczyzna; wolność; niewola; walka; mundur; ojczyzna

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Perspektywy Kultury
• Year: 2019
• Volume: 25
• Issue: 2
• Pages: 29-46

Dates

published

2019-07-01

Contributors

author

Maria Jolanta Olszewska Olszewska

References

• Cassirer E., Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury, transl. A. Staniewska, introduction B. Suchodolski, Warszawa 1998.
• Dominik-Stawicka D., Błękitny mundur, czyli drogi do wolności, Kraków 2018.
• Halbwachs M., Społeczne ramy pamięci, transl. M. Król, Warszawa 1969.
• Hirsz M. Żałoba i postpamięć, transl. K. Bojarska, in: Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki, ed. E. Domańska, Poznań 2010.
• Janion M., Płacz generała. Eseje o wojnie, Warszawa 2007.
• Kula M., Nośniki pamięci historycznej, Warszawa 2002.
• Na krawędzi epoki. Rozwój duchowy i działanie człowieka, eds. J. Rudniański, K. Murawski, Warszawa 1985.
• Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B., Psychologia poznawcza, Warszawa 2006
• Olsen B., W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów, transl. B. Shallcross, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2013.
• Prokop J., Szczególna przygoda żyć nad Wisłą, Londyn 1985.
• Prokop J., Uniwersum polskie. Literatura, wyobraźnia zbiorowa, mity polityczne, Kraków 1993.
• Reduta. Romantyczna poezja niepodległościowa, ed. M. Janion, Kraków 1979.
• Ricoeur P., Pamięć-zapomnienie-historia, in: Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy w Castel Gandolfo, edited and introduction by K. Michalski, Warszawa–Kraków 1995.
• Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, eds. J. Kowalewski et al., Olsztyn 2008.
• Sprusiński M., Juliusz Kaden-Bandrowski. Życie i twórczość, Kraków 1971.
• Szacka B., Pamięć zbiorowa i wojna, “Przegląd Socjologiczny” 2000, R. 49.
• Trybuś K., Pamięć romantyzmu. Studia nie tylko z przeszłości, Poznań 2011.
• Wyka K., Pokolenia literackie, Kraków 1977.

Identifiers

DOI

10.35765/pk.2019.2502.04