Udział osoby działającej jako pełnomocnik strony, która nie może pełnić tej funkcji a dopuszczalność potwierdzenia czynności dokonanych przez tę osobę

• Authors: Mateusz Niedźwiecki

Title variants

Udział osoby działającej jako pełnomocnik strony, która nie może pełnić tej funkcji a dopuszczalność potwierdzenia czynności dokonanych przez tę osobę

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono kwestię możliwości potwierdzenia przez stronę czynności dokonanych przez osobę działającą jako pełnomocnik strony, która jednak nie może być pełnomocnikiem w postępowaniu cywilnym. Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego strony i ich organy lub przedstawiciele ustawowi mogą działać przed sądem osobiście lub przez pełnomocników. Katalog osób mogących być pełnomocnikami został ściśle określony w ustawie procesowej i ma charakter zamknięty. Na tle tej regulacji w orzecznictwie sądów dostrzegana jest rozbieżność poglądów w odniesieniu do skutków występowania w charakterze pełnomocnika procesowego osoby nieuprawnionej oraz możliwości ewentualnego zatwierdzenia czynności dokonanych przez taką osobę. Z jednej strony wskazuje się, że w razie potwierdzenia czynności wyłączona jest możliwość uznania postępowania za nieważne na podstawie art. 379 pkt 2 k.p.c. Z drugiej strony podkreśla się, iż sytuacja taka zawsze prowadzi do nieważności postępowania wobec braku należytego umocowania pełnomocnika. Artykuł przedstawia poglądy prezentowane w doktrynie i judykaturze. Autor przeprowadził analizę interpretacyjną przepisów umożliwiających zastępowanie stron postępowania przez pełnomocników, opisując rozbieżne poglądy, prowadząc do końcowych konkluzji, wskazujących na bezwzględną nieważność czynności dokonanych przez osoby, które w ogóle pełnomocnikiem być nie mogły.

EN

The text presents the issue of the possibility of a party confirming actions in proceedings carried out by a person acting as a party's representative, who, however, is not eligible to be a representative. According to the Code of Civil Procedure, parties and their organs or statutory representatives may personally act before a court, or through proxies. The catalog of those who may be proxies has been strictly defined in the procedural act and is exhaustive. In the context of this regulation, the judicature presents different views on what are the results of actions undertaken by a person from outside of this catalogue, who is yet acting as a proxy and the possibilities of validating the action undertaken by such a person. According to one view, in case of validation of the actions undertaken by such person, it is impossible to consider the entire proceeding as invalid according to article 379 point 2 of the Code of Civil Procedure. According to a different approach, such a situation always leads to invalidation of the proceeding due to the proxy’s lack of empowerment. The article presents a broad perspective of the views expressed in the literature, especially prominent specialists dealing with the issues of civil proceedings, as well as a wide range of resolutions and rulings of the Supreme Court. The author conducts an in-depth interpretative analysis of the provisions enabling parties to be replaced by proxies, describing completely divergent views leading to the final conclusions closest to the author. The study presents a prevailing line in doctrine and case law, also supported by the author of the study, indicating the stabilization of legal thought in relation to the mandatory rules of Polish civil procedure. It a significant point that actions are recognized as unconditionally invalid when carried out by persons who are not eligible to be a representative at all.

Keywords

PL

pełnomocnik; postępowanie cywilne; nieważność postępowania; nienależyte umocowanie; art. 379 k.p.c.; proxy; civil proceedings; a nullity of the proceeding; inadequate empower; Art. 379 of the Polish Code of Civil Procedure; pełnomocnik; postępowanie cywilne; nieważność postępowania; nienależyte umocowanie; art. 379 k.p.c.; proxy; civil proceedings; a nullity of the proceeding; inadequate empower; Art. 379 of the Polish Code of Civil Procedure

EN

proxy; civil proceedings; a nullity of the proceeding; inadequate empower; Art. 379 of the Polish Code of Civil Procedure

• Publisher: Instytut Nauk Prawnych PAN / Institute of Legal Studies PAN
• Journal: Studia Prawnicze
• Year: 2020
• Issue: 2(222)
• Pages: 52-69

Dates

published

2020-12-31

Contributors

author

Mateusz Niedźwiecki

• Uniwersytet Wrocławski, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

• https://orcid.org/0000-0003-0229-173X

References

• Dolecki H., Wiśniewski T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1-366, Wolters Kluwer, Warszawa 2013, LEX.
• Ereciński T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Postępowanie rozpoznawcze, Wolters Kluwer, Warszawa 2016, LEX.
• Gołąb S., O pełnomocnikach w procesie cywilnym, „Palestra” 1938, nr 10, https://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/63579/PAd_22868_Golab_O_pelnomocnikach_w_procesie_cywilnym.pdf [Dostępny: 30.12.2020].
• Gudowski J. (red.), Środki zaskarżenia, System Prawa Procesowego Cywilnego, t. 3. Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
• Jakubecki A. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Tom I. Art. 1-729, Wolters Kluwer, Warszawa 2018, LEX.
• Krajewski J., Glosa do wyroku Sądu Wojewódzkiego dla woj. warszawskiego w Warszawie z dnia 19 lutego 1969 r. w sprawie III CR 2116/68, OSPiKA 1969, nr 12, poz. 260, s. 543-544.
• Krzemiński Z., Adwokat w procesie cywilnym z wyboru i z urzędu, Zakamycze, Kraków 1999.
• Krzemiński Z., Glosa do uchwały SN z dnia 18 września 1992 r., III CZP 112/92, „Palestra” 1993, nr 11, s. 136-139.
• Łochowski M., Glosa do wyroku SN z dnia 25 lutego 1999 r., I CKN 1108/97, „Przegląd Sądowy” 2000, nr 10, s. 89-99.
• Orzeczenie SN z 17 grudnia 1946 r., C III 804/46, [w:] Z. Święcicki (opr.), Orzecznictwo Powojenne Sądu Najwyższego w Sprawach Cywilnych 30 VI 1945 r. - 30 VI 1947 r., Marian Ginter Księgarnia Wydawnictw Prawniczych i Naukowych, Łódź 1948, s. 648.
• Orzeczenie SN z 24 sierpnia 1937 r., I C 2382/36, OSNC 1938, nr 6, poz. 282.
• Pietrzykowski H., Czynności procesowe zawodowego pełnomocnika w sprawach cywilnych, Wolters Kluwer, Warszawa 2017, LEX.
• Postanowienie SN z 11 września 2012 r., II PZ 21/12, OSNP 2013, nr 17-18, poz. 206.
• Postanowienie SN z 23 marca 2006 r., II CZ 11/06, LEX 196611.
• Postanowienie SN z 29 września 1998 r., II CKN 529/98, LEX 1214908.
• Postanowienie SN z 3 kwietnia 1996 r., III ARN 82/95, OSNP 1996, nr 21, poz. 317.
• Postanowienie SN z 6 października 2010 r., II CZ 102/10, LEX 741025.
• Postanowienie SN z 9 kwietnia 2015 r., II CSK 770/14, LEX 1711688.
• Rząsa G., Potwierdzenie przez stronę czynności procesowych osoby, która nie może być pełnomocnikiem (na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego), „Radca Prawny” 2005, nr 2, s. s. 31-36.
• Siedlecki W., Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego, „Państwo i Prawo” 1970, nr 10, s. 575.
• Stawicka E., Czy występowanie w charakterze pełnomocnika procesowego osoby, która nie może pełnić takiej funkcji w procesie cywilnym, powoduje nieważność postępowania?, „Palestra” 2009, nr 1-2, s. 237-239, https://api.palestra.pl/pl/content/download/504/3281 [dostępny: 31.12.2020].
• Strus Z., Przegląd orzecznictwa, „Palestra” 2008, nr 9-10, s. 270.
• Uchwała SN z 18 września 1992 r., III CZP 112/92, LEX 3847.
• Uchwała SN z 20 grudnia 1968 r., III CZP 93/68, OSNC 1969, nr 7-8, poz. 129.
• Uchwała SN z 21 maja 1991 r., III CZP 41/91, OSNC 1992, nr 2, poz. 28.
• Uchwała SN z 28 czerwca 2006 r., III CZP 27/06, LEX 182874.
• Uchwała SN z 8 lipca 2008 r., III CZP 154/07, OSNC 2008, nr 12, poz. 133.
• Ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych, t.j. Dz.U. 2019 poz. 1861; 2020 poz. 288, 2320.
• Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, t.j. Dz.U. 2020 poz. 1575, 1578.
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, t.j. Dz.U. 2020 poz. 1740.
• Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze, t.j. Dz.U. 2020 poz. 1651, 2320.
• Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, t.j. Dz.U. 2020 poz. 75.
• Wyrok SN z 13 września 2011 r., I UK 78/11, LEX 1084699.
• Wyrok SN z 23 maja 2013 r., II PK 267/12, OSNP 2014, nr 4, poz. 54.
• Wyrok SN z 29 listopada 2001 r., V CKN 604/00, LEX 52757.
• Wyrok TK z 16 listopada 2004 r., P 19/03, OTK-A 2004, nr 10, poz. 106.
• Zieliński A. Flaga-Gieruszyńska K., (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2019, Legalis.
• Zieliński A., Brak należytego umocowania pełnomocnika. Glosa do uchwały SN z dnia 8 lipca 2008 r., III CZP 154/07, „Monitor Prawniczy” 2008, nr 21, s. 1165-1166.

Identifiers

DOI

10.37232/sp.2020.2.3