Komisja Charytatywna Episkopatu Polski w stanie wojennym jako główny pośrednik w przekazywaniu zagranicznej pomocy humanitarnej. Przykład województwa katowickiego

• Authors: Katarzyna Wilczok

Abstracts

PL

Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce społeczeństwa z 24 krajow świata zaangażowały się w akcję pomocy. Dla zagranicznych ofiarodawcow instytucją godną zaufania był Kościoł katolicki, ktory działalność dobroczynną prowadził za pośrednictwem Komisji Charytatywnej Episkopatu Polski. Celem artykułu jest odpowiedź na kilka pytań: w jaki sposob KCEP radziła sobie z dystrybucją darow przeznaczonych dla wojewodztwa katowickiego? Jaka była skala zagranicznej pomocy udzielonej mieszkańcom wojewodztwa? I wreszcie, jakie były reakcje beneficjentow na uzyskane wsparcie? O wyborze wojewodztwa katowickiego zadecydowało jego zaludnienie oraz to, że w Katowicach mieściła się siedziba KCEP. W 1982 r. diecezja katowicka otrzymała do rozdziału wśrod potrzebujących blisko 21 tys. ton towarow, rok poźniej – blisko 7 tys. ton. Z powodu braku dokumentacji nie wiadomo, ile darow zostało przekazanych wyłącznie mieszkańcom Zagłębia Dąbrowskiego oraz ziemi gliwickiej. Podstawową komorkę pracy charytatywnej stanowiły tzw. Parafialne Zespoły Charytatywne. Okazją do uzupełnienia informacji o osobach potrzebujących były odwiedziny kolędowe z przełomu lat 1981 i 1982. Postawy beneficjentow zagranicznej pomocy były bardzo zrożnicowane – od wdzięczności i zażenowania, po roszczeniowość i niezadowolenie z otrzymywanego wsparcia.

Keywords

PL

stan wojenny w Polsce; Kościół katolicki; pomoc charytatywna; województwo katowickie

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Pamięć i Sprawiedliwość
• Year: 2022
• Volume: 40
• Issue: 2
• Pages: 508-525

Dates

published

2022

Contributors

author

Katarzyna Wilczok

• Uniwersytet Śląski

References

• Kościół Robotników. Kronika Kościoła pw. Najświętszej Marii Panny Matki Kościoła w Jastrzębiu-Zdroju 1974-1988. Wydano z okazji jubileuszu 60-lecia kapłaństwa i 40-lecia posługi duszpasterskiej w Jastrzębiu-Zdroju ks. Bernarda Czerneckiego, Jastrzębie-Zdrój 2014.
• Kościół w stanie wojennym. Wybór dokumentów z Archiwum Akt Nowych, oprac. T. Krawczak, C. Wilanowski, Warszawa 2008.
• Kronika Paraifi św. Jerzego w Łabędach (fragmenty), oprac. ks. P. Górecki [w:] Łabędy. Dzieje miejscowości i paraifi , red. ks. A. Hanich, S. Rosenbaum, B. Tracz, ks. P. Górecki, Gliwice-Łabędy 2017.
• Misja UNRRA w Polsce. Raport zamknięcia (1945-1949), wprowadzenie i red. J.Z. Sawicki, Lublin 2017.
• Raina P., Stan wojenny w zapiskach arcybiskupa Dąbrowskiego, Warszawa 2006.
• Rodowicz W., Komitet na Piwnej: fakty, dokumenty, wspomnienia, Warszawa 1994.
• Rola Polonii w uzyskaniu pomocy przez naród polski od społeczności międzynarodowej w latach 1981-1989, red. M.S. Wolański, Zielona Góra 2010.
• Cöllen B., Pomoc niemieckiego Caritasu [w:] Pomoc dla Polski. Zostali przemytnikami dla Polaków / Polenhilfe. Als Schmugller für Polen unterwegs, red. B. Cöllen, B. Dudka, K. Ruchniewicz, Dresden-Wrocław 2011.
• Frybes M., Społeczne reakcje Zachodu na fenomen „Solidarności” i rola emigracyjnych struktur Związku 1980-1989 [w:] NSZZ „Solidarność” 1980-1989, t. 2: Ruch społeczny, red. Ł. Kamiński i G. Waligóra, Warszawa 2010.
• Jurkiewicz J., Solidarni z „Solidarnością”. Wsparcie dla „Solidarności” śląsko-dąbrowskiej w latach 1981-1989, Katowice 2017.
• Klein S., Golombek E., Paraafi św. Walentego w Chechle. Zarys dziejów i współczesność, Chechło 2002.
• Kreihs G., Dobro ukryte w archiwach. Akcja dobroczynna Kościoła katolickiego w czasie kryzysu gospodarczego i politycznego w Polsce lat 1980-1990, Katowice 2004.
• Laskiewicz B., Działalność Fundacji Pomocy Medycznej dla Polski (Medical Aid for Poland Found) 1981-2009 [w:] Rola Polonii w uzyskaniu pomocy przez naród polski od społeczności międzynarodowej w latach 1981-1989, red. M.S. Wolański, Zielona Góra 2010.
• Łatka R., Episkopat Polski wobec stosunków państwo-Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970-1989, Warszawa 2019.
• Myszor J., Pomoc uwięzionym i internowanym w diecezji katowickiej w okresie stanu wojennego 1981-1983 [w:] Kościół i społeczeństwo wobec stanu wojennego, red. W.J. Wysocki, Warszawa 2004.
• Pick D., Ponad żelazną kurtyną. Kontakty społeczne między PRL i RFN w okresie détente i stanu wojennego, Warszawa 2016.
• Pleskot P., Kłopotliwa Panna „S”. Postawy polityczne Zachodu wobec „Solidarności” na tle stosunków z PRL (1980-1989), Warszawa 2013.
• Sobańska B., Sobański A., Biskupi Komitet Pomocy Uwięzionym i Internowanym, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 1989, nr 22.
• Szarek J., Zachód wobec stanu wojennego [w:] Droga do niepodległości. Solidarność 1980-2005, Warszawa 2005.
• Trąba M., Kościół katolicki w Zagłębiu Dąbrowskim 1945-1989. Wspólnota religijna w rzeczywistości regionu miejsko-przemysłowego, Katowice-Kraków 2021.
• Wilczok K., Opór społeczny w Chorzowie w ostatniej dekadzie PRL (1980-1989), Katowice 2015.
• Wróbel J., Polonia chicagowska w dobie „Solidarności” 1980-1989, Łódź 2012.
• Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce 1944-1989, Warszawa 2003.

Identifiers

DOI

10.48261/pis224025

Biblioteka Nauki

2231721