Programy profilaktyczne na rzecz podnoszenia bezpieczeństwa hybrydowego

• Authors: Jadwiga Mazur

Title variants

EN

Prevention programs to improve hybrid security

Abstracts

EN

Contemporary hybrid threats are a challenge for security creators and require new solutions in their prevention. One of such solution is the construction of prevention programs to prevent radicalization and hate speech. These programs should be science-based, well-designed, and include knowledge of psychology, sociology, law, and security. Programs addressed to young people should also take into account the challenges of adolescence and should be run by specialists with up-to-date knowledge, skills and competences. The aim of the presented evaluation study of the preventive program was to check the effectiveness of the educational program preventing radicalization leading to discrimination and hate speech „Rozumiem=Szanuję” (Polish for “I Understand = I Respect”). The study shows that the assumed goals of the program were achieved. In order to comprehensively evaluate the effectiveness of the program, analyzes of existing and induced sources were carried out as well as qualitative research (interviews) and quantitative research (survey technique), conducted after the implementation of individual program modules.

PL

Współczesne zagrożenia hybrydowe są wyzwaniem dla kreatorów bezpieczeństwa i wymagają nowych rozwiązań w celu ich zapobiegania. Jednym z takich rozwiązań jest tworzenie programów profilaktycznych zapobiegających radykalizacji i mowie nienawiści. Programy te powinny być oparte na naukowych podstawach, dobrze zaprojektowane i uwzględniające wiedzę z psychologii, socjologii, prawa i bezpieczeństwa. Programy kierowane do młodzieży powinny uwzględniać też wyzwania związane z adolescencją i być prowadzone przez specjalistów z najnowszą wiedzą, umiejętnościami i kompetencjami. Celem prezentowanego badania ewaluacyjnego programu profilaktycznego było sprawdzenie skuteczności programu edukacyjnego „Rozumiem=Szanuję”, zapobiegającego radykalizacji wiodącej do dyskryminacji i mowy nienawiści. Badanie pozwoliło stwierdzić, że założone cele programu zostały zrealizowane. W celu wszechstronnego ujęcia oceny skuteczności programu zostały przeprowadzone analizy źródeł zastanych i wywołanych oraz badania jakościowe (wywiady) i ilościowe (technika ankiety), dokonywane po realizacji poszczególnych modułów programu.

Keywords

PL

zagrożenia hybrydowe; bezpieczeństwo; profilaktyka; radykalizacja; mowa nienawiści

EN

hybrid threats; security; prevention; radicalization; hate speech

• Publisher: Uniwersytet Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie
• Journal: Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
• Year: 2023
• Volume: LIII
• Issue: 4
• Pages: 59-74

Dates

published

2023

Contributors

author

Jadwiga Mazur

• Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa z siedzibą w Poznaniu

References

• Bezpieczna szkoła. Zagrożenia i zalecane działania profilaktyczne w zakresie bezpieczeństwa fizycznego i cyfrowego uczniów, wyd. 4 uaktualnione, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 2020.
• Bilewicz M., Marchlewska M., Soral W., Wiśniewski M., Mowa nienawiści. Raport z badań sondażowych, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2014, https://www.researchgate.net/profile/Mikolaj-Winiewski/publication/317318302_Mowa_nienawisci_Raport_z_badan_sondazowych/links/5931ba72a6fdcc89e7a631bc/Mowa-nienawisci-Raport-z-badan-sondazowych.pdf [dostęp: 24.05.2023].
• Cattler D., Assistant Secretary General for Intelligence and Security, What is NATO doing to address hybrid threats?, 21.044.2021, https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_183004.htm [dostęp: 18.05.2023].
• Ewaluacja. Poradnik dla pracowników administracji publicznej, red. S. Bienias, P. Strzęboszewski, E. Opałka, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2012, https://www.ewaluacja.gov.pl/media/11102/Poradnik_ewaluacji.pdf [dostęp: 20.10.2023].
• Gaś Z.B., Profilaktyka w szkole, WSiP, Warszawa 2006.
• Gaś Z.B., Profilaktyka w szkole, [w:] Profilaktyka w szkole. Poradnik dla nauczycieli, red. B. Kamińska-Buśko, J. Szymańska, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Warszawa 2005.
• Gaś Z.B., Szkolny program profilaktyki. Istota, konstruowanie, ewaluacja, Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, Warszawa 2003.
• Goban-Klas T., Tabloidyzacja mediów a neopopulizm, [w:] Media – Populizm – Demokracja. Zapis konferencji z dnia 5 listopada 2011 roku, Ośrodek Myśli Społecznej im. Ferdynanda Lassalle’a, Wrocław 2011, s. 13–25.
• Golka M., Bariery w komunikowaniu i społeczeństwo (dez)informacyjne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Grzelak M., Liedel K., Bezpieczeństwo w cyberprzestrzeni. Zagrożenia i wyzwania dla Polski – zarys problemu, „Bezpieczeństwo Narodowe” 2012, nr 22, s. 125–139.
• Hołyst B., Kryminologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
• Mazur J., Ewaluacja programu „Rozumiem=Szanuję”, niepublikowany raport, Gorzów Wielkopolski, 2022.
• Metody i strategie profilaktyczne, 20.05.2010, Krajowe Biuro Do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, https://www.kbpn.gov.pl/portal?id=105808 [dostęp: 20.05.2023].
• Michalski K., Jurgilewicz M., Konflikty technologiczne. Nowa architektura zagrożeń w epoce wielkich wyzwań, Difin, Warszawa 2022.
• Nowak T., Budowa odporności na obecne i przyszłe zagrożenia o charakterze hybrydowym. Rekomendacje dla Polski, „Roczniki Nauk Społecznych” 2022, t. 14 (50), nr 4, s. 29–50, https://repozytorium.kul.pl/bitstream/20.500.12153/4217/1/Nowak_Tomasz_Budowa_odpornosci_na_obecne_i_przyszle_zagrozenia.pdf [dostęp: 18.05.2023].
• Ostaszewski K., Nowe definicje poziomów profilaktyki, „Remedium” 2005, nr 7–8, s. 40–41.
• Pazderska A., Tolerancja zachowań związanych z szerzeniem nienawiści w internecie w grupie młodych dorosłych: analiza empiryczna, „Polityka i Społeczeństwo” 2023, t. 21, nr 1, s. 215–229, https://journals.ur.edu.pl/polispol/article/view/4492/4041 [dostęp: 24.05.2023].
• Resilience, civil preparedness and Article 3, NATO, https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_132722.htm [dostęp: 18.05.2023].
• Rozumiem=Szanuję, Polska Platforma Bezpieczeństwa Wewnętrznego, https://ppbw.pl/pl/programprofilaktyczny [dostęp: 25.05.2023].
• Szymański P., NATO i Unia Europejska wobec zagrożeń hybrydowych, Ośrodek Studiów Wschodnich, 24.04.2020, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2020-04-24/nato-i-unia-europejska-wobec-zagrozen-hybrydowych [dostęp: 18.05.2023].
• Tackling online disinformation, European Commission, https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/online-disinformation [dostęp: 18.05.2023].
• Volkoff V., Przedmowa, [w:] Dezinformacja oręż wojny, oprac. V. Volkoff, tłum. A. Arciuch, Wydawnictwo Delikon, Warszawa 1991.
• What is hate speech?, UN, https://www.un.org/en/hate-speech/understanding-hate-speech/whatis-hate-speech [dostęp: 23.05.2023].
• Wiśniewski M., Hansen K., Bilewicz M., Soral W., Świderska A., Bulska D., Mowa nienawiści, mowa pogardy. Raport z badania przemocy werbalnej wobec grup mniejszościowych, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2017, https://www.researchgate.net/profile/Mikolaj-Winiewski/publication/317318364_Mowa_nienawisci_mowa_pogardy_Raport_z_badania_przemocy_werbalnej_wobec_grup_mniejszosciowych/links/5931b5dba6fdcc89e7a59de7/Mowa-nienawisci-mowa-pogardy-Raport-z-badania-przemocy-werbalnej-wobec-grupmniejszosciowych.pdf [dostęp: 24.05.2023].
• Wiśniewski T., Profilaktyka pedagogiczna, PWN, Warszawa 1989.
• Woynarowska B., Edukacja zdrowotna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Wyrębek H., Cyberprzestrzeń. Zagrożenia. Strategie bezpieczeństwa, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Siedlce 2021.

Identifiers

DOI

10.48269/2451-0718-btip-2023-4-003

Biblioteka Nauki

30145706