Biografia młodego Karola Wojtyły w rosyjskiej i rosyjskojęzycznej prasie

• Authors: Joanna Gorzelana , Anastazja Seul

Title variants

EN

Early Karol Wojtyla’s biography in Russian and Russian-speaking press

Abstracts

EN

The authors intend to show how the biographical elements of Karol Wojtyla are presented in Russian and Russian-speaking magazines. They analysed the occasional newspaper articles available on the internet about the future Pope’s youth. The authors highlighted the following topics: family background, the course of the education, people and situations during the occupation that led him in the decision of choosing his future way of life. Based on studied texts the authors extrapolate that the choice of biographic information depends on the outline of the periodic. Moreover, in many texts can be seen lack of objectivity and lack of journalist’s diligence as well as the presence of misrepresentation of the young Wojtyla portrayal. In addition to their illocutionary function, the materials studied also have a perlocutionary function, conveying an ideology that belittles the role of the Catholic religion in the world.

PL

Zamiarem autorek jest przedstawienie sposobów prezentacji elementów biografii Karola Wojtyły w czasopismach rosyjskich i rosyjskojęzycznych. Przeanalizowały one dostępne w internecie okolicznościowe artykuły prasowe dotyczące młodości przyszłego papieża. Autorki zwróciły uwagę na następujące tematy: środowisko rodzinne, przebieg edukacji, osoby i sytuacje, które doprowadziły go do wyboru drogi życiowej podczas okupacji. Na podstawie przeanalizowanych tekstów wnioskują, że wybór informacji biograficznych jest uzależniony od profilu czasopisma i cechuje go selektywność. Ponadto wielu tekstom brakuje obiektywizmu i rzetelności dziennikarskiej, obecne są też celowe zniekształcenia obrazu młodego Wojtyły. Badane materiały oprócz funkcji illokucyjnej, pełnią funkcję perlokucyjną, przekazując ideologię deprecjonującą rolę religii katolickiej w świecie.

Keywords

EN

John Paul II; biography; Russian and Russian-language press; selectiveness; religion; occupation

PL

Jan Paweł II; biografia; czasopisma rosyjskojęzyczne; selektywność; religia; okupacja

• Publisher: Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
• Journal: Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Year: 2024
• Volume: 10
• Pages: 189-222

Dates

published

2024

Contributors

author

Joanna Gorzelana

• Zakład Językoznawstwa, Uniwersytet Zielonogórski

• https://orcid.org/0000000173686187

author

Anastazja Seul

• Zakład Literaturoznawstwa, Uniwersytet Zielonogórski

• https://orcid.org/0000000171372109

References

• Accattoli L., Jan Paweł II Wielki. Pierwsza pełna biografia, przeł. S. Klim i G. Niedźwiedź, Wrocław 2006.
• Allegri R., Papież z Fatimy, przeł. H. Cieśla, Warszawa 2008.
• Antonik D., Przemysł autobiografii. Ghostwriting, kultura sławy i utowarowienie tożsamości, „Teksty Drugie” 2019, nr 1.
• Biografia, historiografia dawniej i dziś. Biografia nowoczesna, nowoczesność biografii, red. R. Kasperowicz, E. Wolicka, Lublin 2000.
• Całek A., Biografia jako reprezentacja, „Annales Universitatis Paedagogica Cracoviensis. Studia Poetica” 2016, nr 6.
• Całek A., Biografia naukowa: od koncepcji do narracji. Interdyscyplinarność, teorie, metody badawcze, Kraków 2013.
• Chrostowski W. i in., Bo piękno jest, by zachwycało. Jan Paweł II w kulturze polskiej, Poznań 2004.
• Czermińska M., Autobiografia i powieść, czyli pisarz i jego postacie, Gdańsk 1987.
• Duda B., Ficek E., Biografie (nie)normatywne? Czyli o tym, co można ułożyć z biograficznych puzzli w internecie, [w:] Obrzeża, marginesy, rudymenty…, red. A. Rejter, Katowice 2020.
• Dziedzic S., Romantyk Boży, Kraków 2014.
• Franaszek A., Postscriptum, [w:] A. Franaszek, Herbert, t. 2: Pan Cogito, Kraków 2018.
• Giemza B., Sport w życiu i nauczaniu św. Jana Pawła II, Wrocław 2022.
• Gorzelana J., Określenia leksykalne pielgrzymek Jana Pawła II w prasie rosyjskiej jako sposób wartościowania (w druku).
• Gryga S., Złoty wiek mistyki hiszpańskiej, Kraków 1987.
• Jan Paweł II, Dar i Tajemnica: w pięćdziesiątą rocznicę moich święceń kapłańskich, Kraków 2005.
• Jan Paweł II. Święty z Wadowic, oprac. J. Jędrygas, Wadowice 2014, za: https://www.it.wadowice.pl/zdjecia/a/252/swiety-z-wadowic_201405241445.pdf.
• Kindziuk M., Kariera wojskowa Karola Wojtyły w świetle źródeł archiwalnych, „Saeculum Christianum” 2017, t. XXIV.
• Lecomte B., Pasterz, przeł. M. Romanek i in., Kraków 2006.
• Legeżyńska A., Wystarczy mocno i wytrwale zastanawiać się nad jednym życiem, „Teksty Drugie” 2019, nr 1.
• Na ścieżkach biografii i autobiografii, red. A. Seul, Zielona Góra 2021.
• Piętkowa R., Paratekst o autorze. Biogram i/czy prezentacja?, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, red. D. Ostaszewska, t. 2: Tekst a gatunek, Katowice 2004.
• Riccardi A., Jan Paweł II. Biografia, przeł. K. Stopa, Częstochowa 2014.
• Ryszka C., Jan Paweł II Wielki, wyd. IV, Częstochowa 2005.
• Seul A., Antropologiczno-kulturowy wymiar sportu w nauczaniu Jana Pawła II, [w:] Kultura nie tylko literacka. W kręgu myśli Karola Wojtyły – Jana Pawła II, cz. 1, red. E. Bednarczyk-Stefaniak i A. Seul (Scripta Humana. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, t. 8), Zielona Góra 2017.
• Seul A., Wstęp, [w:] Na ścieżkach biografii i autobiografii, red. A. Seul, Zielona Góra 2021.
• Siwiec-Cielebon M., Wojtyłowie w mundurach i ich wojskowe ścieżki… O dziedzictwie i patriotyzmie przyczynek do życiorysu Karola Wojtyły, „Wadoviana” 2009, t. 12.
• Svidercoschi G.F., Historia Karola Wojtyły, przeł. L. Rodziewicz, Kraków 2002.
• Szczypka J., Jan Paweł II. Rodowód, Warszawa 1990.
• Szulc T., Jan Paweł II, przeł. Z. Uhrynowska-Hanasz, M. Wroczyński, Warszawa 1996.
• Weigel G., Świadek nadziei. Biografia papieża Jana Pawła II, przeł. M. Tarnowska i in., Kraków 2000.
• Wojtak M., Wyznaczniki gatunkowe sylwetki prasowej, „Stylistyka” 2003, nr 12.
• Annuario Pontificio 2000; Христианство (словарь), М., 1994, https://graniru.org/Society/Media/m.87449.html.
• Бенси Д., Недумов О., Четверть века с Папой Войтылой „Независимая газета. Религии”, 15.10.2003, https://www.ng.ru/ng_religii/2003-10-15/1_papa.html.
• Борухсон Ю. (Бохум), Иоанн Павел II – Папа, каких еще не было, „Журнал »Партнер«. Ваш партнёр в Германии”, https://www.partner-inform.de/partner/detail/2004/2/208/1316/ioann-pavel-ii-papa-kakih-eshhe-ne-bylo?lang=ru.
• Васькова М., Прощай Папа!, „Смена” 8.04.2005, www.smena.ru.
• Гольдец И., Папа Иоанн Павел II – вратарь царства небесного, „Совеский спорт” 29.10.2002, № 198/42, za: https://www.sovsport.ru/football/articles/88779-papa-ioann-pavel-ii-vratar-carstvija-nebesnogo.
• Имя в Книге Жизни. Вместо некролога, „Новый Завет», http://nzv.narod.ru/archiv/05_04/g01.html.
• К кончине Папы Римского Иоанна Павла II, „Русская народная линия Православие” 4.04.2005, https://ruskline.ru/monitoring_smi/2005/04/04/k_konchine_papy_rimskogo_ioanna_pavla_ii?ysclid=ls81pfp6p4808906973.
• Королев А., Великий деятель веры, Политический обозреватель „РИА-Новости” 4.04.2005, https://ria.ru/20050404/39618026.html.
• Мильман В., За нашу и вашу свободу (16.10.2003), https://graniru.org/Society/Religion/m.47235.html.
• Мильштейн И., Папа и недоросли, https://graniru.org/Society/Media/m.87449.html.
• Остафиева О., Восхождение на Олимп католический, „Донбасс (Донецк)” 5.04.2005, http://www.religare.ru/2_16443.html?ysclid=lf2r0lbp38820066662.
• Папа Римский умер, MIGnews.com 03.04.2005 https://news.samaratoday.ru/news/54059/.
• Рогожникова Е., Католики всего мира осиротели, 3.04.2005, lenta.ru›articles/2005/04/03/pope/, za: http://www.c-cafe.ru/days/bio/27/pope.php.
• Сартори Ф., Самый популярный преемник Святого Петра, „Независимая газета” 4.04.2005, http://www.religare.ru/2_16168.html.
• Свешникова М., Кароль Войтыла бывал в Западной Украине за два месяца до войны, „Страна.Ру” 24.06.2001, http://www.zavet.ru/news/news010623.htm?ysclid=leqzei5mno593870687.
• Старев С., Золото и свинец „Независимая газета” 25.05.2000, za: htttp://faces.ng.ru.people/2000-05-25/_gold-n-plumbum.html.
• Старец С., Биография. Папа Римский Иоанн Павел II, „РИА Новости”, www.rian.ru/socjety/religion/20050403/39609756.html.
• Умер понтифик, forum: valhalla https://valhalla.ulver.com/showthread.php?t=3211.
• Федоров С., Сломанный перстень, „ОРД. Человек не терпит насилия!” 2.04.2005, https://ord-ua.com/2005/04/02/slomannyij-persten/.
• Федотов М., Во имя Отца, „Новые Известия” 7.04.2005, za: https://newizv.ru/news/2005-04-04/mihail-fedotov-236230?ysclid=lfwhpg2kkh25951008.
• Филиппов Б., Жизнь, служение, карьера. Путь Римского понтифика от Кароля Войтылы до Иоанна Павла II, http://plato.chat.ru./life.htm.
• Черноиванова А., Преображенский К., Католики остались без папы, „Gazeta.ru” 3.04.2005, https://www.gazeta.ru/2005/04/02/oa_153387.shtml.
• https://astronet.pl.
• https://glosum.ru/.

Identifiers

DOI

10.61827/fp2024a5

Biblioteka Nauki

57099905