Tłumaczenie antroponimów sztucznych na przykładzie francuskiego i angielskiego przekładu powieści „Pod Mocnym Aniołem” Jerzego Pilcha

• Authors: Kinga Weronika Strzelecka

Title variants

EN

Translation of Fictive Anthroponyms From Polish into French and English on the Example of „Pod Mocnym Aniołem” by Jerzy Pilch

Abstracts

EN

The aim of this work is to present the problem of translation of fictive anthroponyms on the example of French and English version of „Pod Mocnym Aniołem” by Jerzy Pilch by answering the questions: how those fictive anthroponyms are translated and which techniques are used the most often. For this purpose, we analyze translation techniques of anthroponyms in French and English and the connection between the form of an anthroponym and the translator’s choice. In this category, literal translation has the highest frequency (18 French and 19 English names of the total 30), the other techniques are literal translation with borrowing, borrowing, functional equivalent, reduction, and addition. The names of all characters created by the writer are difficult to translate because those elements do not have any equivalents known by the culture of the target language.

PL

Artykuł porusza problem tłumaczenia antroponimów sztucznych na przykładzie francuskiego i angielskiego przekładu powieści „Pod Mocnym Aniołem” Jerzego Pilcha. Celem pracy jest odpowiedź na pytanie w jaki sposób tłumaczone są nazwy własne osobowe, które z natury rzeczy nie posiadają swoich ekwiwalentów uznanych w językach docelowych oraz jakie techniki tłumaczenia przeważają w ich przekładzie. W tym celu autorka przeanalizowała techniki tłumaczenia zastosowane wobec antroponimów sztucznych w dwóch przekładach powieści i zbadała związek pomiędzy formą nazwy osobowej a wyborem tłumacza. W przekładzie tej kategorii nazw dominującą techniką okazało się być tłumaczenie syntagmatyczne; na 30 nazw własnych z tekstu oryginalnego przetłumaczonych w ten sposób zostało 18 antroponimów w języku francuskim i 19 w języku angielskim. Pozostałe zidentyfikowane techniki to kolejno: tłumaczenie syntagmatyczne z reprodukcją, reprodukcja, ekwiwalent funkcjonalny, pominięcie i dodanie. Nazwy bohaterów wykreowane przez pisarza są wymagające w tłumaczeniu, ponieważ tłumacz nie może oprzeć się na żadnym użytym wcześniej sposobie ich tłumaczenia i stanowią wyzwanie, zwłaszcza kiedy są silnie związane z kulturą języka docelowego.

Keywords

PL

tłumaczenie; przekład literacki; nazwa własna; antroponim; Jerzy Pilch

EN

translation; literary translation; proper name; anthroponym; Jerzy Pilch

• Publisher: Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
• Journal: Półrocznik Językoznawczy Tertium
• Year: 2020
• Volume: 5
• Issue: 2
• Pages: 152-165

Dates

published

2020

Contributors

author

Kinga Weronika Strzelecka

• https://orcid.org/0000000190943763

References

• Pilch, Jerzy (2000) Pod Mocnym Aniołem. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Pilch, Jerzy (2003) Sous l’aile d’un ange. (tłum.) Laurence Dyèvre. Paris: Noir sur Blanc.
• Pilch, Jerzy (2009) The Mighty Angel. (tłum.) Bill Johnston. Rochester: Open Letter.
• Ballard, Michael (2001) Le nom propre en traduction. Paris: Ophrys.
• Dąmbska-Prokop, Urszula (2010) Nowa encyklopedia przekładoznawstwa. Kielce: Wyższa Szkoła Umiejętności im. Stanisława Staszica.
• Hejwowski, Krzysztof (2004) Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kleiber, Georges (2007) „Sur le rôle cognitif des noms propres”. Cahiers de Lexicologie, 91; 153–167.
• Kosyl, Czesław (1992) Nazwy własne w prozie Jarosława Iwaszkiewicza. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Kosyl, Czesław (1993) „Główne nurty nazewnictwa literackiego”. [W:] Maria Biolik (red.) Onomastyka literacka. Olsztyn: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej; 67–100.
• Kosyl, Czesław (1993) „Nazwy osobowe”. [W:] Jerzy Bartmiński (red.) Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Wrocław: Wiedza o kulturze; 423–437.
• Leroy, Sarah (2004) Le nom propre en français. Paris: Ophrys.
• Łukasiewicz, Małgorzata (2017) Pięć razy o przekładzie. Kraków-Gdańsk: Karakter, Instytut Kultury Miejskiej.
• Salich, Hanna (2012) „Problemy tłumaczeniowe związane z przekładem neologizmów autorskich. Wroniec Jacka Dukaja – analiza tekstu oryginału”. [W:] Roman Lewicki (red.) Przekład, język, kultura III. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej; 49–60.
• Święch, Jerzy (1997) „Przekład na warsztacie badacza literatury”. [W:] Przekład literacki. Teoria. Historia. Współczesność. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 51–66.
• Wronicz, Jadwiga (2010) Gwarowy Słownik Śląska Cieszyńskiego. Ustroń: Galeria „Na Gojach”.
• Zaleska, Zofia (2015) Przejęzyczenie. Rozmowy o przekładzie. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
• Notatki z rozmowy z Jerzym Pilchem, 17.11.2017.

Identifiers

DOI

10.7592/Tertium2020.5.2.Strzelecka

Biblioteka Nauki

1193035