Gdańskie medale ślubne w XVII i XVIII wieku

• Authors: Helena Dzienis

Abstracts

PL

Gdańsk w początkach XVII wieku należał do najwybitniejszych ośrodków sztuki medalierskiej. Pracujący w mieści wybitni artyści, medalierzy znani i cenieni również w zachodniej Europie, tworzyli swe dzieła dla władców polskich i obcych, na zlecenie Rady Miejskiej, a także na prywatne zamówienia. Medale wybijano w mennicy gdańskiej, zazwyczaj w srebrze, miały różną średnice i wagę. Liczną grupę gdańskich medali z XVII i XVII wieku stanowią tak zwane medale ślubne, zwane także talarami weselnymi. Wśród nich wyróżniono trzy zespoły numizmatów: upamiętniające małżeństwa polskich monarchów, powstałe z okazji ślubu wymienianych z nazwiska osób oraz przeznaczone dla anonimowych nabywców. Ta ostatnia grupa medali cieszyła się dużą popularnością wśród zamożnych mieszkańców Gdańska; najczęściej były wręczane jako podarunek w czasie uroczystości weselnych. Medale ślubne popularność swoją zawdzięczały przede wszystkim kunsztowi i dekoracyjności wykonania, ale także ikonografii opartej na powszechnie znanej symbolice – wyrażającej bogaty wachlarz obiegowych pojęć alegorycznych dotyczących małżeństwa i rodziny, zaczerpniętych z literatury religijnej i klasycznej. Z przedstawieniami korespondują napisy zawierające sentencje etyczne, często odwołujące się do tekstów biblijnych. W artykule uwzględniono również medale jubileuszowe upamiętniające okrągłe rocznice zawarcia małżeństwa, które pojawiły się w XVIII wieku.

Keywords

PL

Gdańsk – sztuka 17 i 18 w.; Gdańsk – medalierstwo 17 i 18 w.; artyści medalierzy – Gdańsk; uroczystości rodzinne – Gdańsk; Gdańskie medale ślubne

• Publisher: Polska Akademia Nauk
• Journal: Libri Gedanenses
• Year: 2019
• Volume: 36
• Pages: 25-51

Dates

published

2019

Contributors

author

Helena Dzienis

• PAN Biblioteka Gdańska, Dział Zbiorów Specjalnych, Pracownia Numizmatów i Ekslibrisów

• https://orcid.org/0000000345694432

Identifiers

Biblioteka Nauki

55787166