Listy Marii Kazimiery Sobieskiej do Jadwigi Elżbiety Amalii Neuburskiej

• Authors: Anna Leyk

Abstracts

EN

The article constitutes the first Polish edition of selected letters of Maria Casimire Sobieska to her daughter-in-law Hedwig Elisabeth Amalia von Pfalz-Neuburg, which survived in the Sobieski Archive in Olawa and are currently held in the National Historical Archives of Belarus in Minsk (fond 695, op. 1, no. 261). The princess, wife to Prince James Sobieski, is almost invisible in Polish historiography; a fact which finds its reflection in the Polish-language source materials. The modest selection of letters published herein seeks to redress this fault, if most inadequately. The selected letters - thirteen out of forty - cover the period of over twenty-five years, between the year 1691, in which the prince and princess married, to the year 1715. The situation of the Sobieski family, both in the Commonwealth and abroad, changed diametrically over that time, as did the European political scene; traces of those changes are found in the letters. They also throw an interesting light on Maria Casimire's relationship with her daughter-in-law, belying the theory about the queen's dislike of the princess, or even hostility towards her, put forward by 19th-century historians. They are also an interesting pendant to Maria Casimire's letters to her eldest son written over the same period of time; the first two volumes of those letters have been published by the Museum of King John III's Palace at Wilanów.

Keywords

EN

letters; edition; Maria Casimire Sobieska; Hedwig Elisabeth Amalia von Pfalz-Neuburg

• Publisher: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
• Journal: Studia Wilanowskie
• Year: 2020
• Volume: XXVII
• Pages: 91-127

Dates

published

2020

Contributors

author

Anna Leyk

References

• Archiwum tajne Augusta II, czyli zbiór aktow urzędowych z czasów panowania tego monarchy, wyd. przez E. Raczyńskiego, tłum. z oryginałów franc. i niem. przez K. Raczyńską, J. Radolińską, M. Ziołecką i B. Potockiego, t. 1, Wrocław 1843.
• Arquien de la Grange M.K. d’, Listy do Jana Sobieskiego, oprac. L. Kukulski, przeł. J.K. Sell, L. Kukulski, Warszawa 1966.
• Bassani A., Viaggio à Roma della S.ra R.le M.tà di Maria Casimira, regina di Polonia, vedova dell’invittissimo Giovanni III per il voto di visitare i luoghi santi et il Supremo Pastor della Chiesa Innnocenzo XII, [Roma 1700].
• Correspondance des directeurs de l'Académie de France à Rome avec les surintendents des bâtiments: 1666- 1793, red. A. de Montaiglon, t. 4: 1711-1716¸ Paris 1893.
• Djariusz podróży do Polski, wyjęty z pamiętników Jana Chrzciciela Faggiuoli, wyd. W. Kulczycki, „Czas. Dodatek miesięczny”, t. 11, z. 2 (sierpień), Kraków 1858, s. 238-306.
• Druszkiewicz S.Z., Pamiętniki 1648-1697, oprac. M. Wagner, Siedlce 2001.
• Fagiuoli G.B., Diariusz podróży do Polski (1690-1691), z rękop. przeł, wstępem poprzedz. i przypisami opatrz. M.E. Trzeciak, Warszawa 2017.
• [Flemming Johann Heinrich von], Mémoires concernant l’élection d’Auguste II pour roi de Pologne et les débuts de la guerre du Nord (1696-1702), red. U. Kosińska, przeł. K. Zaleska, M. Gołębiewska-Bijak, Warszawa 2017.
• [Jabłonowski J.S.], Dyaryusz prawdziwy bo bez imienia autora wszystkich rzeczy i dziejów, które w Polsce się działy od śmierci Jana III króla polskiego, aż do obrania Augusta II (z rękopisu spółczesnego), w: L. Rogalski, Dzieje Jana III Sobieskiego, króla polskiego, wielkiego księcia litewskiego, Warszawa 1847, s. 412-515.
• La Servolle P. de, Marque J. de, Nicolas P.-F., Dykcyonarz powszechny medyki, chirurgii i sztuki hodowania bydląt, czyli lekarz wiejski, przeł. W. K[łossowski], t. 2, Warszawa 1788, t. 4, Warszawa 1788, t. 6, Warszawa 1791, t. 8, Warszawa 1792 oraz t. 9, Suplement dykcyonarza medyki, chirurgii y sztuki hodowania bydląt, Warszawa 1793.
• Listy Jana Sobieskiego do żony Maryi Kazimiry wraz z listami téj królewskiéj rodziny i innych znakomitych osób, wyd. A.Z. Helcel, Kraków 1860.
• Listy Marii Kazimiery z Archiwum Sobieskich w Oławie, t. 1: Listy do synów z lat 1696-1704 - Лісты Марыі Казіміры з Архіва Сабескіх в Алаве, т. 1: Лісты да сыноў за 1696-1704 гг., oprac. i red. nauk. A. Leyk i J.J. Sowa, Warszawa 2019.
• Niemcewicz J.U., Zbior pamiętnikow historycznych o dawney Polszcze z rękopismow, tudzież dzieł w różnych językach o Polszcze wydanych, oraz z listami oryginalnemu królów i znakomitych ludzi w kraju naszym, t. 4, Warszawa 1822.
• Opis historyczny zaślubin królewica polskiego Jakóba Sobieskiego, w: Starożytności Warszawy, wyd. A. Wejnert, t. 3, Warszawa 1851.
• Sarnecki K., Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego. Diariusz i relacje z lat 1691-1696, oprac. i przyg. do druku J. Woliński, Wrocław 1958.
• Volumina legum. Przedruk zbioru praw staraniem XX. Pijarów w Warszawie, od roku 1732 do roku 1782, wydanego, t. 5, Petersburg 1860.
• Załuski A.C., Epistolarum historico-familiarium tomi Imi pars II […], Brunsbergae 1710.
• Ziembicki W., Nieznane listy królowej Marji Kazimiery, Lwów 1934.
• Ziembicki W., Nieznane listy królowej Marji Kazimiery, Kraków 1935.
• Gawron P., Kossarzecki K., Unknown archival sources related to Roman period of Marie-Casimire Sobieska and her sons preserved in National Historical Archives of Belarus in Minsk, w: I Sobieski a Roma. La famiglia reale polacca nella Città Eterna, red. J.A. Chrościcki, Z. Flisowska, P. Migasiewicz, Varsavia 2018, s. 156–161.
• Helcel A.Z., O dwukrotnem zamęzciu xiężniczki Ludwiki Karoliny Radziwiłłównej i wynikłych ztąd w Polsce zamieszkach, Kraków 1857.
• Kołodziej R., Uwagi o małżeństwie Jakuba Ludwika Sobieskiego, w: 800 lat historii Oławy. Studia i materiały z konferencji naukowej zorganizowanej w Oławie 12-13 marca 2009 r., red. T. Gałwiaczek, Wrocław 2010, s. 101-108.
• Komaszyński M., Piękna królowa Maria Kazimiera d'Arquien-Sobieska, 1641-1716, Kraków 1995.
• Komaszyński M., Zamek w Blois - ostatnia rezydencja Marii Kazimiery Sobieskiej (1714-1716), „Przegląd Historyczny”, t. 49, 1978, z. 2, s. 239-260.
• Kossarzecki K., Podziały dóbr Sobieskich w latach 1698-1699, „Studia Wilanowskie”, t. 15, 2004, s. 5-25.
• Kriegseisen W., Źródła do historii Rzeczypospolitej szlacheckiej w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku, „Kwartalnik Historyczny”, R. 105, 1998, nr 4, s. 87-105.
• Markuszewska A., Festa i muzyka na dworze Marii Kazimiery Sobieskiej w Rzymie (1699-1714), Warszawa 2012.
• Pietrzak J., „Bo widzę tych czasów mało prawdziwej miłości”. Relacje Marii Kazimiery z przedstawicielkami rodziny Sobieskich, w: Maria Kazimiera Sobieska (1641-1716). W kręgu rodziny, polityki i kultury, red. nauk. A. Kalinowska, P. Tyszka, Warszawa 2017, s. 73-79.
• Pietrzak J., Jak Marywil budowano - powstanie warszawskiego kompleksu rezydencjonalno-handlowego w świetle korespondencji Ottona Fryderyka Felkersamba z Marią Kazimierą Sobieską z 1694 roku, „Almanach Warszawy”, t. 11, 2017, s. 43-70.
• Pietrzak J., „Jaka woda pomocna?” - uzdrowiskowe wojaże rodziny Sobieskich na tle wypraw im współczesnych i wiedzy medycznej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica”, t. 88, 2012, s. 17-42.
• Piwarski K., Królewicz Jakób Sobieski w Olawie, Kraków 1939.
• Roszkowska W., Oława królewiczów Sobieskich, Wrocław 1984 (wydanie przejrzane i zaktualizowane).
• Skrzypietz A., Infant Jan, czyli ostatni królewski pogrzeb na Wawelu, w: W podróży przez wiek M. Zwierzykowskiego, Kraków 2015, s. 71-91.
• Skrzypietz A., Jakub Sobieski, Poznań 2015.
• Skrzypietz A., Kontakty królewiczów Sobieskich z klasztorem jasnogórskim, „Studia Claromontana”, t. 30, 2012, s. 527-548.
• Skrzypietz A., Królewscy synowie - Jakub, Aleksander i Konstanty Sobiescy, Katowice 2011.
• Skrzypietz A., Narodziny i śmierć dzieci w rodzinie Sobieskich, w: Między barokiem a oświeceniem. Radości i troski dnia codziennego, red. S. Achremczyk, Olsztyn 2006, s. 276-293.
• Skrzypietz A., Rzymski okres życia najstarszej córki królewicza Jakuba, Marii Kazimiery, w świetle korespondencji rodzinnej, „Studia Wilanowskie”, t. 25, 2018, s. 59-76.
• Smolarek P., Kampania mołdawska Jana III roku 1691, do druku przygot. Z. Hundert i M. Wagner, Oświęcim 2015.
• Szulc T., Status materialny Marii Kazimiery Sobieskiej po jej koronacji, „Studia Prawno-Ekonomiczne”, t. 91, 2014, nr 1, s. 179-201.

Identifiers

Biblioteka Nauki

1967995