Vilniaus vyskupijos ganytojo sosto link: vyskupo Andriaus Benedikto Klongevičiaus bažnytinės karjeros pakopos

• Authors: Aldona Prašmantaitė

Abstracts

LT

A. B. Klongevičiaus dvasinės tarnystės eiga rekonstruojama remiantis istoriografija ir pirminiais šaltiniais. Išskiriami pagrindiniai A. B. Klongevičiaus bažnytinės karjeros etapai, aptariama Rusijos imperijos valdžios pozicija katalikų Bažnyčios atžvilgiu. Nagrinėjami pasaulietinės valdžios sprendimai, turėję įtakos A. B. Klongevičiaus bažnytinei karjerai. Analizuojamos kokybiškai naujų procesų genezę katalikų Bažnyčios raidoje žyminčios demokratėjimo apraiškos Vilniaus katedros kapituloje.

Keywords

LT

Vilniaus vyskupija; Vilniaus katedros kapitula; vyskupijos administratorius; vyskupas ordinaras; Andrius Benediktas Klongevičius (Andrzej Benedykt Kłągiewicz)

• Publisher: Lietuvos istorijos institutas
• Journal: Lietuvos istorijos metraštis
• Year: 2016
• Issue: 2
• Pages: 141-168

Dates

published

2016

Contributors

author

Aldona Prašmantaitė

• Lietuvos istorijos institutas

• https://orcid.org/0000000302671935

References

• BARAŃSKA, Anna. Rzymskokatolicka metropolia mohylewska (1798–1917). Struktury i episkopat. In: Przegląd Wschodni, t. XIV, z. 1(53), 2016, s. 47–96.
• BARAŃSKA, Anna. Między Warszawą Petersburgiem i Rzymem. Kościół a państwo w dobie Królestwa Polskiego. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL. Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2008.
• BEAUVOIS, Daniel. Wilno – polska stolica kulturalna zaboru rosyjskiego 1803–1832. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2010.
• BIELIŃSKI, Józef. Uniwersytet Wileński (1579–1831), t. 3. Kraków: Druk W. L. Anczyca i Spółki, 1899–1900.
• BIENIARZÓWNA, Janina. Kłągiewicz Andrzej Benedykt. In: Polski Słownik Biograficzny, t. XIII. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1967, s. 40–42.
• BIRŽIŠKA, Vaclovas. Andrius Benediktas Klungis (Klongevičius). In: Aleksandrynas, t. 2, 2-asis (fotografuotas) leidimas. Vilnius: Lietuvos kultūros fondas, 1990, p. 296–301.
• BOUDOU, Adrian. Stolica Święta a Rosja. Stosunki dyplomatyczne między niemi w XIX stuleciu, t. 1. Przekład z francuskiego Zofji Skowrońskiej. Kraków: Nakładem Wydawnictwa Księży Jezuitów, 1928.
• DOBSZEWICZ, Tomasz. Wspomnienia z czasów, które przeżyłem. Kraków: w drukarni „Czasu“ Fr. Kluczyńskiego i Sp.[ółki], 1883.
• JANULAITIS, Augustinas. Kunigai ir 1831 m. revoliucija Lietuvoje. Istorijos tyrinėjimai. Kaunas: Išleido A. Janulaitis, 1923.
• JOGĖLA, Vytautas. Vilniaus Romos katalikų dvasinė akademija 1833–1842 metais: organizacija ir veikla. Vilnius: Eugrimas, 1997.
• JURKOWSKI, Roman. Edward Ropp jako biskup wileński (w 50 rocznicę śmierci). In: Studia Teologiczne, 1990, t. 8, s. 203–280.
• KULAKOWSKI, Kazimierz. Z dziejów kapituły katedralnej wileńskiej. In: Wiadomości Kościelne Archidiecezji w Białymstoku, r. 13(15), nr. 2, 1987, s. 11–58.
• KOZYRSKA, Antonina. „Czy masz ty serce Polaka?“ Polacy w życiu metropolity Edwarda Roppa. In: Studia Polonijne, t. 29, 2008, s. 195–209.
• KOZYRSKA, Antonina. Arcybiskup Edward Ropp. Życie i działalność (1851–1939). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwerstytetu Lubelskiego, 2004.
• KRAHEL, Tadeusz. Zarys dziejów (archi)diecezji wileńskiej. In: Studia Teologiczne, t. 5–6. Białystok–Drohiczyn–Łomża, 1987–1988, s. 7–72.
• KRASIŃSKI, Adam Stanisław. Prawo kanoniczne krótko zebrane. Wilno: drukiem Józefa Zawadzkiego, 1861.
• Krikščionybės Lietuvoje istorija. Sudarytojas Vytautas Ališauskas. Vilnius: Aidai, 2006.
• KUMOR, Bolesław. Ustrój i organizacja Kościoła polskiego w okresie niewoli narodowej (1722–1918). Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne, 1980.
• KURCZEWSKI, Jan. Biskupstwo wileńskie od jego założenia aż do dni obecnych, zawierające dzieje i prace biskupów i duchowieństwa diecezji wileńskiej, oraz wykaz kościołów, klasztorów, szkół i zakładów dobroczynnych i społecznych. Wilno: Nakładem i drukiem Józefa Zawadzkiego, 1912.
• Lietuvos istorija, t. 8, d. 1: BAIRAŠAUSKAITĖ, Tamara; MEDIŠAUSKIENĖ, Zita; Rimantas MIKNYS. Devynioliktas amžius: visuomenė ir valdžia. Vilnius: Baltos lankos, 2011.
• LISZEWSKI, Stanisław. Zniesienie wymogu pochodzenia szlacheckiego przy otrzymaniu dostojeństw i godności duchownych. In: Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego, r. 1, 1929, s. 107–124.
• MERKYS, Vytautas. Vilniaus vyskupijos valdytojai – Rusijos politikos įkaitai (1798–1918). In: LKMA metraštis, t. 27. Vilnius: Katalikų akademija, 2005.
• MERKYS, Vytautas. Tautiniai santykiai Vilniaus vyskupijoje 1798–1918 m. Vilnius: Versus aureus, 2006.
• MORAVSKIS, Stanislovas. Keleri mano jaunystės metai Vilniuje. Atsiskyrėlio atsiminimai (1818–1825). Iš lenkų kalbos vertė R. Griškaitė. Vilnius: Mintis, 1994.
• NITECKI, Piotr. Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999: słownik biograficzny, wyd. drugie poprawione i uzupełnione. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 2000, k. 205–206.
• PETKUS, Viktoras. Vilniaus vyskupai Lietuvos istorijoje. Vilnius: Petro ofsetas, p. 575–592.
• POPŁAWSKI, Jarosław. Kłągiewicz Andrzej Benedykt. In: Encyklopedia katolicka. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski, t. IX, 2002, k. 185.
• PRAŠMANTAITĖ, Aldona. Dėl 1832 m. katekizmo apie pagarbą carui lenkų kalba autorystės ir jo vertėjo į lietuvių kalbą. Lituanistica, 2001, Nr. 1, p. 27–35.
• Raporty generalnych wizytatorów szkół Komisji Edukacji Narodowej w Wielkim Księstwie Litewskim 1782–1792. Oprac. Kalina Bartnicka i Irena Szybiak. Wrocław–Warszawa–Kraków– Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1974.
• SKARBEK, Jan. Diecezja płocka w latach 1795–1831. In: Studia Płockie, t. 3, 1975, s. 247–287.
• STALIŪNAS, Darius. Vilniaus vyskupo E. Ropo veiklos pėdsakais (1903–1907). In: Lietuvių Atgimimo studijos, t. 7, 1994. Vilnius: Katalikų pasaulis, p. 142–219.
• STALIŪNAS, Darius. „Truputį lenkas, truputį vokietis, truputį lietuvis, o visų pirma katalikas...“. In: Lietuvių Atgimimo studijos, t. 8, 1996. Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidykla, p. 291–299.
• STOPNIAK, Franciszek. Kłągiewicz Andrzej Benedykt. In: Słownik polskich teologów katolickich, t. 2 hł. Pod red. ks. H. E. Wyczawskiego. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1982, s. 291–292.
• ŠENAVIČIENĖ, Ieva. Žemaičių lituanistai Vilniaus Vyriausiojoje seminarijoje. Motiejus Valančius. Vilnius: Lietuvos Respublikos švietimo ir mokslo ministerijos leidybos centras, 1998.
• TRUSKA, Liudas, Bažnytinė žemėvalda Lietuvoje feodalizmo epochoje (XVIII a. 2-oje pusėje – XIX a. 1-oje pusėje). Vilnius: Lietuvos TSR aukštojo ir specialiojo vidurinio mokslo ministerijos Leidybinė redakcinė taryba, 1988.
• WASILEWSKI, Jan. Arcybiskupi i administratorowie archidiecezji mokylewskiej. Pińsk: Druk[arnia] Diecezjalna w Pińsku, 1930.
• WOROTYŃSKI, Wiktor. Seminarjum Główne w Wilnie. Powstanie i pierwszy okres dziejów (1803–1816). Wilno: Skład Główny w Księgarni św. Wojciecha, 1935.
• WOROTYŃSKI, Wiktor. Seminarjum Główne w Wilnie. Drugi okres dziejów i zniesienie (1816–1833). Wilno: Skład Główny w Księgarni św. Wojciecha, 1938.
• ŻYWCZYŃSKI, Meczysław. Geneza i następstwa encykliki „Cum Primum“ z dn. 9 VI 1832 r. In: Rozprawy Historyczne Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, t. 15, z. 1, 1935.
• X.K.L. Kłągiewicz Jędrzej Benedykt. In: Encyklopedja kościelna wydana przez X. Michała Nowodworskiego, t. 10. Warszawa: w drukarni Czerweńskiego i Społki, 1877, s. 478–479.

Identifiers

Biblioteka Nauki

57187559