PL
Od XII wieku uniwersytety brytyjskie były instytucjami niewielkimi, hermetycznymi, funkcjonującymi w sposób autonomiczny, a przede wszystkim elitarnymi. W ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat model ten uległ fundamentalnym przekształceniom, a brytyjskie uczelnie utraciły elitarny (klasowy) charakter, przekształcając się w instytucje o charakterze masowym. Tej zmianie towarzyszy też proces komercjalizacji wiedzy i instytucji akademickich oraz stopniowego przyjmowania przez uczelnie wzorów funkcjonowania organizacji komercyjnych wraz korporacyjną kulturą zarządzania. Głównym motorem zmian było stopniowe otwieranie się uczelni na świat zewnętrzny i aktywizacja środowiska naukowego. Uspołecznienie uniwersytetów nie zawsze odbywało się przy poparciu i entuzjazmie środowiska akademickiego, a wiele zmian zostało dokonanych przy stanowczym sprzeciwie uczonych. Jednak kolejne rządy - czy to konserwatywne, czy też laburzystowskie - wykazywały silną determinację polityczną w przełamywaniu tradycyjnych wzorów i modernizacji mechanizmów funkcjonowania uczelni. Autor omawia reformy w brytyjskim szkolnictwie wyższym, których celem była redefinicja miejsca i roli uniwersytetów w społeczeństwie.
EN
Since 12th century British universities have functioned as small, hermetic, autonomous and, above all, elitist institutions. However, over the last fifty years this model has undergone fundamental transformations and British universities lost their elitist, class-based nature, turning into mass education establishments. This change has been accompanied by commercialisation of knowledge and academic institutions as well as the gradual adoption of commercial organisational patterns along with corporate governance culture. As universities gradually opened to the outside world and the research community became more active, this process turned out to be the key driver of change. The opening-up process did not always win the support and enthusiasm in the academic community and many changes were made against firmly opposed academicians. However, subsequent governments, whether conservative or labour, showed strong political determination in overturning traditional patterns and in modernising the governing mechanisms of university life. The author discusses reforms in the UK higher education, aimed at redefining the place and role of universities in the society.