Problematyka wydawania ekspertyzy kryminalistycznej w procesie karnym a dopuszczalność dowodu naukowego na przykładzie polskiego i amerykańskiego systemu prawnego

• Authors: Milena Powirska-Bala

Title variants

EN

Problems of issuing forensic expertise in the criminal process and the admissibility of scientific evidence on the example of the polish and american legal systems

Abstracts

EN

The article reveals the problem of issuing forensic expertise against the background of the conditions for admitting scientific evidence in a criminal trial on the example of the Polish and American legal systems. Both of these issues provide a comprehensive account of the issuance of an opinion for justice: on the one hand, revealing the challenges faced by the person who performs the expert opinion, and on the other hand, by the trial authority that has to “introduce and evaluate” this evidence into the process.

PL

Artykuł ukazuje problematykę wydawania ekspertyzy kryminalistycznej na tle warunków dopuszczenia dowodu naukowego w procesie karnym na przykładzie polskiego i amerykańskiego systemu prawnego. Oba te zagadnienia stanowią kompleksowe ujęcie wydania opinii na potrzeby wymiaru sprawiedliwości: z jednej strony ukazując wyzwania, z jakimi mierzy się osoba, która wykonuje ekspertyzę, z drugiej zaś organ procesowy, który ten dowód musi do procesu „wprowadzić i go ocenić”.

Keywords

PL

ekspertyza kryminalistyczna; dowód naukowy; proces karny; biegły; organ procesowy

EN

forensic expertise; scientific evidence; criminal trial; expert witness; trial authority

• Publisher: Polskie Towarzystwo Kryminalistyczne
• Journal: Problemy Współczesnej Kryminalistyki
• Year: 2024
• Volume: Tom
• Issue: XXVIII

Dates

published

2024

Contributors

author

Milena Powirska-Bala

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

• https://orcid.org/0009000208095596

References

• Literatura
• Bernstein D.E., Expert witnesses, adversarial bias, and the (partial) failure of the Daubert revolution, „Iowa Law Review” 2007, nr 93(2).
• Błoński M., Zbrojewska M. (red.), Dowody i postępowanie dowodowe w procesie karnym. Komentarz praktyczny z orzecznictwem. Wzory pism procesowych, wyd. 2, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2021.
• Czeczot Z., Badania identyfikacyjne pisma ręcznego, Wydawnictwo Zakładu Kryminalistyki KG MO, Warszawa 1971.
• Faigman D.L., The Daubert revolution and the birth of modernity managing scientific evidence in the age of science, „Davis Law Review” 2013, nr 893.
• Gaberle A., Dowody w sądowym procesie karnym. Teoria i praktyka, wyd. 2, Wolters Kluwer, Warszawa 2010.
• Giannelli P.C., General acceptance of scientific test – Frye and beyond, w: E.J. Imwinkelried (red.), Scientific and Expert Evidence: Formerly Scientific and Expert Evidence in Criminal Advocacy, wyd. 2, Practising Law Institute, New York 1981.
• Goc M., Moszczyński J. (red.), Ślady kryminalistyczne: ujawnianie, zabezpieczanie, wykorzystanie, Difin, Warszawa 2007.
• Gruza E., Historia, przedmiot i zadania kryminalistyki, w: E. Gruza, M. Goc, J. Moszczyński (red.), Kryminalistyka, czyli rzecz o metodach śledczych, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.
• Gruza E., Ocena wiarygodności zeznań świadków w procesie karnym. Problematyka kryminalistyczna, Zakamycze, Kraków 2003.
• Gruza E., Psychologia sądowa dla prawników, wyd. 2, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
• Gurgul J., Jeszcze raz o swobodnej ocenie opinii biegłego, w: V. Kwiatkowska-Wójcikiewicz, M. Zubańska (red.), Współczesna kryminalistyka. Wyzwania i zagrożenia, Wyższa Szkoła Policji, Szczytno 2015.
• Hanausek T., Kryminalistyka. Zarys wykładu, Zakamycze, Kraków 1996.
• Horoszowski P., Kryminalistyka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958.
• Imwinkelried E.J., The Daubert decision: Frye is dead, long live the Federal Rules of Evidence, „Trial” 1993, t. 29, nr 9.
• Jagiełło D., Rejestr biegłych sądowych, „Studia Prawnoustrojowe” 2020, nr 49.
• Kaczmarska D., Opinia biegłego i inne środki dowodowe wymagające „wiadomości specjalnych”, w: R. Kmiecik (red.), Prawo dowodowe. Zarys wykładu, Wolters Kluwer, Kraków 2005.
• Kała M., Wilk D., Wójcikiewicz J., Zuba D. (red.), Ekspertyza sądowa. Zagadnienia wybrane, wyd. 4, Wolters Kluwer, Warszawa 2023.
• Kasprzak J., Dowód naukowy – dzieje i współczesność, B. Hołyst, J. Duży, P. Grzegorczyk, Z. Wardak, D. Wąsik (red.), Księga Jubileuszowa z okazji 70. urodzin Profesora Bogusława Sygita, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2018.
• Kasprzak J. (opracowanie i przekład), H. Gross, Podręcznik dla sędziego śledczego jako system kryminalistyki, Difin, Warszawa 2021.
• Lacey F.B., Scientific evidence, „Jurimetrics Journal” 1984, t. 24(3).
• Moszczyński J., Daktyloskopia. Zarys teorii i praktyki, Wydawnictwo Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Komendy Głównej Policji, Warszawa 1997.
• Moszczyński J., Subiektywizm w badaniach kryminalistycznych. Przyczyny i zakres stosowania subiektywnych ocen w wybranych metodach identyfikacji człowieka, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2011.
• Moszczyński J., Wiarygodność dowodu z opinii biegłego, w: S. Pikulski, M. Romańczuk-Grącka (red.), Granice kryminalizacji i penalizacji, ELSet, Olsztyn 2013.
• Powirska-Bała M., Dowód z opinii biegłego – współczesne trudności i wyzwania na gruncie polskiego procesu karnego, „Studia Prawnoustrojowe” 2023, nr 62.
• Schauer F., Spellman B.A., Is expert evidence really different?, „Notre Dame Law Review” 2014, t. 89(1).
• Stępień M., Skwarcow M., Pojęcie, kryteria dopuszczalności i znaczenie dowodów naukowych w polskim i amerykańskim procesie karnym, „Przegląd Sądowy” 2014, nr 9.
• Tomaszewski T., Dopuszczalność dowodów naukowych w amerykańskim procesie karnym, „Przegląd Sądowy” 1991, nr 5–6.
• Tomaszewski T., Kompetencje firm prywatnych do wydawania opinii w postępowaniu karnym i cywilnym, w: V. Kwiatkowska-Darul, A. Marek, A. Bulsiewicz (red.), Doctrina multiplex veritas una. Księga Jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Mariuszowi Kulickiemu, Twórcy Katedry Kryminalistyki, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2004.
• Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, LexisNexis, Warszawa 2009.
• Wójcikiewicz J., Dowód naukowy w procesie sądowym, Instytut Ekspertyz Sądowych, Kraków 2000.
• Wroński M., Pękała M., Źródła błędów w identyfikacji daktyloskopijnej, „Problemy Kryminalistyki” 2016, nr 252.
• Zdybel R., Funkcja wykrywcza i dowodowa postępowania karnego, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2016.
• Żbikowska M., Ciężar dowodu w polskim procesie karnym, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.
• Żółtowski H., Ś.p. dr Władysław Marian Sobolewski, inspektor P.P., „Przegląd Policyjny” 1937, nr 6(12).
• Źródła prawa
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 37 z późn. zm.).
• Źródła internetowe
• http://kryminalistyka.prawo.uni.wroc.pl
• https://www.law.cornell.edu/rules/fre/rule_401
• https://www.law.cornell.edu/rules/fre/rule_402
• https://www.law.cornell.edu/rules/fre/rule_403
• https://www.law.cornell.edu/rules/fre/rule_701
• https://www.law.cornell.edu/rules/fre/rule_702
• http://repository.uchastings.edu/faculty_scholarship/1035

Identifiers

Biblioteka Nauki

59721222