Proletariacki feminizm Róży Luksemburg

• Authors: Katarzyna Ciarcińska

Title variants

EN

Rosa Luxemburg's proletarian feminism

Abstracts

EN

Rosa Luxemburg observed that the activities of suffragists focused on the interests of bourgeois women, while the socio-political discourse did not consider proletarian women. According to Luxemburg, proletarian women deserved political rights because, forced into hard work and sacrifices, they were the most exploited by the socio-economic system. On March 5, 1914, the Berlin journal "Sozialdemokratische Korrespondenz" published an article by Luxemburg, written on the occasion of International Women's Day. The article, titled "The Proletarian Woman," vividly describes the oppression faced by working women and opposes the cruelty and oppression endured by women of all races and nationalities: *"The world of female misery awaits deliverance. Here, the peasant woman groans under the burden of life and almost breaks beneath it. There, in German Africa, on the Kalahari Desert, lie the whitening bones of Herero women, driven to a horrible death by hunger and thirst by German soldiers. Across the ocean, among the high rocks of Putumayo, the world does not hear the dying screams of Indian women, tortured on the rubber plantations of international capitalists."* In my opinion, Rosa Luxemburg's views were ahead of their time and align with the third wave of feminism. Luxemburg's thoughts and activities were influenced by her belonging to minorities that she represented and sought to give a voice to on the socio-political stage: she was born into a Jewish family in Poland, did not enter a traditionally conceived marriage, and was a politically engaged leader of the international workers' movement. She envisioned a world in which "woman, alongside man, shakes the foundations of the existing social order," and proletarian women are not constrained by the walls of bourgeois homes, social conventions, or stereotypes.

PL

Róża Luksemburg zauważyła, że działalność sufrażystek skupiała się na interesach kobiet z burżuazji, a w dyskursie społeczno-politycznym nie brano pod uwagę proletariuszek. Zdaniem Luksemburg proletariuszkom należały się prawa polityczne, ponieważ zmuszone do ciężkiej pracy i wyrzeczeń, najmocniej były wyzyskiwane przez system społeczno-ekonomiczny. Piątego marca 1914 roku berlińskie pismo „Sozialdemokratische Korrespondenz" opublikowało artykuł Luksemburg, napisany z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet. Artykuł zatytułowany „Proletariuszka" obrazowo opisuje ucisk, jaki przypadł kobietom pracującym i sprzeciwiał się okrucieństwu i uciśnieniu, jakie znoszą kobiety wszelakich ras i narodowości: Świat żeńskiej nędzy czeka na wybawienie. Tutaj kobieta chłopa małorolnego jęczy pod ciężarem życia i prawie się pod nim załamuje. Tam, w niemieckiej Afryce, na pustyni Kalahari, bieleją kości kobiet Herero, które zostały przez niemieckich żołnierzy doprowadzone do straszliwej śmierci z głodu i pragnienia. Po tamtej stronie oceanu, wśród wysokich skał Putumayo, przebrzmiewają niesłyszane przez świat, śmiertelne krzyki indiańskich kobiet, torturowanych na plantacjach gumy międzynarodowych kapitalistów.* Moim zdaniem, poglądy Róży Luksemburg wyprzedziły epokę i pasują do trzeciej fali feminizmu. Na myśl i działalność Luksemburg wpłynęło to, że należała do mniejszości, które reprezentowała i którym pragnęła zapewnić głos na scenie społeczno-politycznej: urodziła się w żydowskiej rodzinie, w Polsce, nie zawarła tradycyjnie pojmowanego związku małżeńskiego, oraz była politycznie zaangażowaną liderką międzynarodowego ruchu robotniczego. Pragnęła świata, w którym „kobieta obok mężczyzny porusza podstawy istniejącego porządku społecznego", zaś kobiety–proletariuszki nie ograniczają mury mieszczańskiego domostwa, społecznych konwenansów ani stereotypów. * Róża Luksemburg „Proletariuszka", Praktyka Teoretyczna (tekst w przekładzie Mateusza Karolaka: http://www.praktykateoretyczna.pl/roza-luksemburg-proletariuszka/)

Keywords

PL

Róża Luksemburg; feminizm; feminizm proletariacki; feminizm trzeciej fali

EN

Rosa Luxemburg; feminism; proletarian feminism; third wave feminism

• Publisher: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
• Journal: Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny
• Year: 2016
• Volume: 11
• Pages: 41-48

Dates

published

2016

Contributors

author

Katarzyna Ciarcińska

• Instytut Filozofii Uniwersytetu Szczecińskiego

References

• bell hooks, Teoria feministyczna: od marginesu do centrum, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2013.
• Jung K. E., Rosa Luxemburg: The First Socialist Feminist, Heritage Branch, Toronto 2006, http://www.collectionscanada.gc.ca/obj/thesescanada/vol2/002/MR30189.PDF [dostęp: 4.07.2016].
• Luksemburg R., Prawo wyborcze kobiet a walka klas, „Lewą Nogą. Półrocznik polityczno-artystyczny”, nr 16/2004, http://www.iwkip.org/lewanoga/16/index.php [dostęp: 4.07.2016].
• Luksemburg R., Proletariuszka, Praktyka Teoretyczna, http://www.praktykateoretyczna.pl/roza-luksemburg-proletariuszka/ [dostęp: 21.08.2016].
• Luxemburg R., Women’s Suffrage and Class Struggle, „Selected Political Writings”, Monthly Review Press, 1971.
• Merrick B. G., Rosa Luxemburg: A Socialist With a Human Face, http://www.cddc.vt.edu/feminism/Luxemburg.html [dostęp: 4.07.2016].

Identifiers

Biblioteka Nauki

41163496