Unia Europejska wobec narodowych aspiracji Katalończyków

• Authors: Roman Szul

Title variants

EN

European Union in the face of the Catalanians' national aspirations

Abstracts

PL

Wśród Katalończyków współistniały i rywalizowały dwie tożsamości: część z nich uważała się za regionalną odmianę narodu hiszpańskiego, podczas gdy inni twierdzili, że reprezentują osobny naród. Podczas gdy jeszcze przed czteroma dekadami przeważała pierwsza orientacja, współcześnie częstsza jest ta druga postawa. Tożsamość narodowa w znacznym stopniu zastąpiła etniczno-regionalną. Katalończycy odróżniają pojęcia „naród” i „państwo”, zgodnie z którymi może istnieć naród bez państwa jak też naród zamieszkujący w więcej niż jednym państwie, podczas gdy przeważnie w Europie Zachodniej pojęć tych się nie rozróżnia: państwa są narodami a narodów bez państwa nie ma. Unia Europejska została zbudowana na bazie tej właśnie formalno-politycznej definicji narodu. Narody bez państwa w UE zostały „wtłoczone” do kategorii grup etnicznych, którymi UE się nie zajmuje, lub do kategorii regionów całkowicie zależnych od państw, na terytorium których się znajdują. Po zmianie tożsamości Katalończyków trudno „wtłoczyć” ich do kategorii grupy etnicznej, dlatego stali się oni dla Unii Europejskiej problemem. Celem artykułu jest wyjaśnienie sytuacji, która doprowadziła do sprzeczności między zasadą praworządności a zasadą demokracji w UE. Praworządność była podstawą zignorowania przez instytucje UE katalońskiej deklaracji niepodległości z 2017 roku, ale z drugiej strony dbałość o demokrację spowodowała odmowę wydania Hiszpanii przebywających na terytorium UE, ściganych przez hiszpańskie władze przywódców katalońskich.

EN

Two identities coexisted and competed among Catalans: some considered themselves a regional variant of the Spanish nation, while others claimed to represent a separate nation. While four decades ago the first orientation prevailed, today the second attitude is more common. National identity has largely replaced ethno-regional identity. Catalans distinguish between the concepts of "nation" and "state," according to which there can be a nation without a state as well as a nationality residing in more than one state, while mostly in Western Europe these concepts are not distinguished: states are nations and nations without a state do not exist. The European Union was built on the basis of this very formal-political definition of a nation. Nations without a state in the EU have been "crammed" into the category of ethnic groups, which the EU does not deal with, or into the category of regions completely dependent on the states on whose territory they are located. Having changed the identity of the Catalans, it is difficult to "cram" them into the category of an ethnic group, so they have become a problem for the European Union. The purpose of this article is to explain the situation that has led to a contradiction between the rule of law and the principle of democracy in the EU. The rule of law was the basis for the EU institutions' ignoring the Catalan declaration of independence in 2017, but on the other hand, the concern for democracy resulted in the refusal to surrender to Spain the Catalan leaders who were on EU territory and were being prosecuted by the Spanish authorities.

Keywords

EN

Catalans; democracy; EU; nation; national identity; rule of law; Spain; state

PL

demokracja; Hiszpania; Katalończycy; naród; państwo; praworządność; tożsamość narodowa; UE

• Publisher: Polskie Towarzystwo Geopolityczne
• Journal: Przegląd Geopolityczny
• Year: 2023
• Volume: 46
• Pages: 87-103

Dates

published

2023

Contributors

author

Roman Szul

• Uniwersytet Warszawski

References

• Balcells, A., 1996. Catalan Nationalism. Past and Present, Macmillan Press LTD, Houndmills.
• Bianculli, A.C., Jordana, J., Pereira, M.F., 2021. Linguistic Claims and Political Conflicts. Spanish Labyrinth in the Europen Context, Routledge, London and New York.
• Brown Swan, C., Cetrà, D., 2020. Why Stay Together? State Nationalism and Justification for State Unity in Spain and in the UK, Nationalism and Ethnic Politics, Vol. 26, 1.
• Castells, M., 1997. The Power of Identity, Blackwell Publishing, Malden.
• Closa, C., Margiotta, C., Matinico, G., 2020. Between Law and Democracy: The Amorality of Secession, Routledge, New York.
• Gellner, E., 2013. Narody i nacjonalizm, wyd. II, wstęp: J. Breuilly, Wyd. Difin, Warszawa.
• Grau, A., 2015. ¿Los españoles son de Marte y los catalanes de Venus? Cómo y cuándo se fue al garete la conllevancia, Península Atalaya, Barcelona.
• 15 Na sytuację w Katalonii, w tym na pewne wyciszenie żądań niepodległościowych, miała też wpływ pogarszająca się sytuacja po roku 2017 - pogarszające się nastroje biznesu, w tym spadek inwestycji zagranicznych. Por. Ślusarczyk, Sowa i Bem 2021.
• Kochanecki, A., 2018. Dążenia niepodległościowe Katalonii w XX i XXI wieku w kontekście referendum z 1 października 2017 r., Przegląd Geopolityczny, 23, s. 144-157.
• Linz, J.J., 1985. De la crisis de un estado unitario al estado de las autonomías, (w:) Fernando Fernández Rodríguez (coordinador), La España de las Autonomías. Ministerio de Administración Territorial, Madrid.
• Mir, S., Cruz, G., 2012. La casta autonomic, La Esfera de los Libros, Madrid.
• Molinero, C., Ysàs, P., 2014. La cuestión catalana. Cataluña en la transición Española, Editorial Planeta, Barcelona.
• Molenda, P., 2021. Ruch niepodległościowy w Katalonii i jego znaczenie dla Katalończyków w drugiej dekadzie XXI wieku, Studia Iberystyczne, nr 20, Oblicza polskiej katalonistyki, red. Maja Biernacka, Rozalia Sasor.
• Renan, E., 2018. What Is a Nation? and Other Political Writings, Columbia University Press, New York.
• Sima, Z.M., 2022. Polityka językowa w państwach Unii Europejskiej, Przegląd Geopolityczny, 42, s. 117-132.
• Smith, A.D., 2007. Nations in decline? The erosion and persistence of modern national Identities, (w:) M. Young, E. Zuelow and A. Sturm (eds.) Nationalism in a Global Era. The persistence of nations, Routledge, London and New York.
• Ślusarczyk, B., Sowa, B., Bem, A., 2021. Gospodarcze konsekwencje separatystycznych działań Katalonii w roku 2017, Przegląd Geopolityczny, 35, s. 114-125.
• Świstak, P., 2021. Dążenie Szkocji do niepodległości na tle referendum dotyczącego opuszczenia Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię, Przegląd Geopolityczny, 37, s. 92-103.
• Walicki, A., 2009. Naród, nacjonalizm, patriotyzm, Universitas, Kraków.
• Wilczyński, P.L., 2017. Miejsca potencjalnych konfliktów etnicznych w Europie, Przegląd Geopolityczny, 20, s. 28-52.
• Wilczyński, P.L., 2018. International recognition as a tool of military conflicts solution, European Journal of Geopolitics, 6, pp. 66-87.
• Zambon, K., Iturrate, M., 2020. Immigrants in the Catalanist Project: Migration, Language, and Culture in Politics of Independence, Nationalism and Ethnic Politics, Vol. 26, 4.

Identifiers

Biblioteka Nauki

47041423