Pamięć narodów a geopolityka i ład światowy

• Authors: Roman Szul , Iwona Szul

Title variants

EN

Memory of nations, geopolitics and global order

Abstracts

PL

Celem artykułu jest omówienie kształtowania się pamięci narodów i wpływu tej pamięci na stosunki międzynarodowe i ład światowy. Artykuł wychodzi od analizy ludzkiej pamięci jako zagadnienia z dziedziny neurologii. Pamięć narodów, która jest głównym przedmiotem rozważań, nie jest sumą pamięci poszczególnych ludzi, ale analogie między pamięcią jednostek a pamięcią narodów, są na tyle mocne, że uzasadniają przedstawienie najpierw zjawiska pamięci jednostek. Po omówieniu zagadnienia pamięci jednostek artykuł przedstawia pamięć (i niepamięć) narodów jako czynnik kształtujący zachowania narodów i państw w sferze politycznej. Rozważania w tym fragmencie są punktem wyjścia do przedstawienia koncepcji węzłów pamięci i (geo)polityki, a następnie do omówienia kluczowego dla współczesnego ładu światowego ukraińskiego węzła pamięci. Artykuł kończą wnioski – próba przewidzenia jak ukształtuje się sytuacja na i wokół Ukrainy, w tym ład światowy, w najbliższych latach.

EN

The aim of the article is to discuss the formation of the memory of nations and the impact of this memory on international relations and global order. The discussion starts with the analysis of human memory as an issue in the field of neuroscience. The memory of nations, which is the main subject of considerations, is not the sum of the memories of individual people, but the analogies between the memory of individuals. The memory of nations are so strong that they justify presenting the phenomenon of the memory of individuals first. After discussing the issue of memory of individuals, the article presents the memory (and oblivion) of nations as a factor shaping the behavior of nations and states in the political sphere. The considerations in this fragment are a starting point for presenting the concept of memory nodes and (geo)politics. As a case study then there is an analysis of the Ukrainian memory node, which is crucial for the contemporary world order. The article ends with conclusions - an attempt to predict how the situation in and around Ukraine, including the world order, will develop in the coming years.

Keywords

EN

memory; memory of nations; geopolitics; Ukraine; world order

PL

pamięć; pamięć narodów; geopolityka; Ukraina; ład światowy

• Publisher: Polskie Towarzystwo Geopolityczne
• Journal: Przegląd Geopolityczny
• Year: 2024
• Volume: 48
• Pages: 28-45

Dates

published

2024

Contributors

author

Roman Szul

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000221660003

author

Iwona Szul

• Uniwersytet Warszawski

References

• Beck, H., 2017. Mózg się myli. Dlaczego błędy mózgu są naszą siłą, Feeria, Łódź.
• Canada’s house speaker apologizes after praising Ukrainian veteran of Nazi unit, The Guardian 2023. Sept. 25 https://www.theguardian.com/world/2023/sep/25/canadas-house-speaker-apologises-after-praising-ukrainian-veteran-who-fought-for-nazis (dostęp 18.01. 2024)
• Davutoğlu, A., 2022. Pivot Cities in the Rise and Fall of Civilization, Routledge, London and New York.
• Eine schmerzhafte Wunde. 70 Jahre Hitler-Stalin-Pakt. Suedeutsche Zeitung, www.sueddeutsche.de, (dostęp: 23.08.2009)
• Grzywaczewski, T., 2020. Wymazana Granica. Śladami II Rzeczpospolitej, Czarne, Wołowiec.
• Kapoor, N., 2023. Индийская дилемма России // Россия в глобальной политике. Т. 21. № 2. ss. 152-165.
• Kapuściński, R., 2007. Rwący nurt historii. Zapiski o XX i XXI wieku, Znak, Kraków.
• Kleer, J., 2021. Zmierzch Europy, PWN, Warszawa.
• Kobza, P., 2010. Rola milczenia w pamięci o historii mieszkańców pogranicza (w:) Zowczak, M. (red.), Na pograniczu „nowej Europy”. Polsko-ukraińskie sąsiedztwo, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego, DiG, Warszawa.
• Kowalski, M., 2022. Determinants of Ukraine's Geopolitical Orientation Geographical Journal, 93(3) https://depot.ceon.pl/.../123456789/21821/czageo-93-17-1.pdf
• Kowalski, M., 2023. Między Rosją z Zachodem. Zmiany w przestrzennym zróżnicowaniu postaw politycznych Ukraińców w ostatnim trzydziestoleciu (w:) Rykała, A. (red.), W kręgu geografii politycznej i dyscyplin „okolicznych”. Studia ofiarowane Profesorowi Markowi Sobczyńskiemu, Wyd. UŁ, Łódź.
• Kriukov, O., Michalski, T., 2023. Geopolitical choice of the national security ideology: the example of Ukraine, Przegląd Geopolityczny, 44, s. 41-53.
• Modrzejewski, Z., Dejnacki, M., 2023. Walka informacyjna w rosyjskiej kulturze strategicznej, Przegląd Geopolityczny, 46, s. 104-118.
• Możgin, W., 2023. Ukraina jako pole rywalizacji Rosji z Zachodem, Przegląd Geopolityczny, 44, s. 71-85.
• Plebaniak, P., 2019. Wojna jako nieporozumienie koncepcyjne. Rozważania o rozliczalności, maskowaniu oddziaływania i asabijja, Przegląd Geopolityczny, 27, s. 9-31.
• Rzeź wołyńska. Premier Morawiecki o ofiarach i ekshumacjach OEN.PL https://oen.pl/rzez-wolynska-premier-morawiecki-o-ofiarach-iekshumacjach/, 7 lipca 2023, (dostęp 18.01.2024).
• Szul, I., 2022. O koncepcji pogranicza na przykładzie pogranicza polskoukraińskiego (niepublikowany tekst w zasobach autorów).
• Szul, R., 2009. Język, naród, państwo. Język jako zjawisko polityczne. PWN, Warszawa.
• Szul, R., 2017. Poland and Ukraine against the background of changes in Central and Eastern Europe in the twentieth and twenty-first centuries (w:) Jakubowski, A., Miszczuk, A., Kawałko, B., Komornicki, T., Szul, R., The EU's New Borderland. Cross-border relations and regional development, Routledge, Regional Studies Association, London and New York, 2017.
• Szul, R., 2023. Sytuacja Rosji w opiniach geopolityków rosyjskich, Przegląd Geopolityczny, 45, 9-31.
• Wilczyński, P.L., 2020. O duchu narodów - biblijne wskazania dotyczące budowy siły narodowej, Przegląd Geopolityczny, 31, s. 35-57.
• Wilczyński, P.L., 2023. Pochodzenie, teraźniejszość i przyszłość narodów. Przegląd Geopolityczny, 46, 42-69.
• Wilczyński, W.J., 2020. Naród i nacjonalizm we współczesnej wojnie kulturowej, Przegląd Geopolityczny, 31, s. 58-76.
• Zapałowski, A., 2021. Ukraina w szarej strefie bezpieczeństwa, Przegląd Geopolityczny, 38, s. 42-56.
• Zełenski przemawiał w ONZ. “Do Rzeczy” 19 września 2023. https://dorzeczy.pl/opinie/483117/zelenski-przemawial-w-onzpadly-slowa-o-polsce.html (dostęp 12.04.2024)
• Zhang, W., 2014. Never Forget National Humiliation. Historical Memory in Chinese Politics and Foreign Relations, Columbia University Press, New York.
• Зайцев, О., 2013. Военна доктрина Михайла Колодзінського, Україна модерна 20, ss. 246-256 http://uamoderna.com/images/archiv/2013-20/Zaitsev.pdf (dostęp 2.12.2024)
• Зуенко, И.Ю., 2022. Мёртвого нельзя вернуть к жизни, Россия в глобальной политике, Т. 20, No. 5, ss. 230-237.
• Ефременко, Д.В., 2022. Память как casus belli, Россия в глобальной политике, Т. 20, № 6., ss. 119-141.
• Ефременко, Д.В., 2022a. Миропорядок Z, Россия в глобальной политике, Т. 20, No. 3, ss. 12-30.

Identifiers

Biblioteka Nauki

55531048