Mieć miedziane / wytarte czoło – pochodzenie i losy frazeologizmu... na tle pokrewnych konstrukcji w języku polskim

• Authors: Stanisław Koziara
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

The aim of the article is a linguistic description of the set phrase mieć miedziane / wytarte czoło (to have a copper / worn forehead – ‘to lack ambition’). The author points to its peculiar etymology and to its formal and semantic status in the older and contemporary phraseographic works as well as in the Polish language corpora. The analysis of the history of this expression has been carried out in the context of related Polish phraseological units. The article presents essential facts concerning the mechanisms of the functioning of selected language forms. These facts may come useful in the process of compiling new lexicographic works.

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
• Year: 2013
• Issue: 8

Dates

published

2013-11-18

Contributors

author

Stanisław Koziara

References

• Biblia Tysiąclecia, 1971, Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. W przekładzie z języków oryginalnych opracował zespól biblistów polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich, wyd. 2 zmienione, Poznań – Warszawa.
• Gloger Z., 1985, Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. I–IV, wyd. 5, Warszawa.
• Godyń J., 2006, Od Adama i Ewy zaczynać. Mały słownik biblizmów języka polskiego, wyd. 2 poprawione, uzupełnione i rozszerzone, Warszawa.
• Koziara S., 2004, O frazeologii biblijnej nie zawsze biblijnego pochodzenia, [w:] Studia nad polszczyzną współczesną i historyczną. Prace dedykowane Profesorowi Stanisławowi Bąbie w 65-lecie urodzin, red. J. Liberek, Poznań, s. 159–166.
• Koziara S., 2008, Wokół semantyki i genezy frazeologizmu od stóp do głów, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis”, Studia Linguistica”, t. III, red. T. Szymański, E. Stachurski, S. Koziara, Kraków, s. 177–182.
• Koziara S., 2009a, Frazeologia biblijna w języku polskim, wyd. 2 poprawione, Łask.
• Koziara S., 2009b, Tradycyjne biblizmy a nowe polskie przekłady Pisma Świętego (ujęcie filologiczno-normatywne), Kraków.
• Koziara S., 2010, Biblizmy frazeologiczne w zasobach współczesnej polszczyzny, [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria. Zagadnienia ogólne, red. S. Bąba, K. Skibski, M. Szczyszek, Poznań, s. 99–119.
• Koziara S., 2011, O rodzimych frazeologizmach biblijnych „chodzących krętymi ścieżkami”, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis”, „Studia Logopaedica”, t. IV, red. L. Bednarczuk, S. Koziara, H. Pawłowska-Jaroń, E. Stachurski, Kraków, s. 287–293.
• Oleśkiewicz A., 2007, Europa języków. Związki frazeologiczne o proweniencji biblijnej i antycznej w europejskiej wspólnocie słownikowej, Kraków.
• Pajdzińska A., 2001, O znaczeniu związku frazeologicznego (raz jeszcze), [w:] Problemy frazeologii europejskiej, red. A.M. Lewicki, t. 4, Lublin, s. 11–18.
• Piela M., 2003, Grzech dosłowności we współczesnych polskich przekładach Starego Testamentu, Kraków.
• Skorupka S., 1952, Z zagadnień frazeologii, „Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Językowej Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Wydział I Językoznawstwa i Historii Literatury”, t. IV, Warszawa, s. 147–180.
• Tyrpa A., 2005, Frazeologia somatyczna. Związki frazeologiczne o znaczeniach motywowanych cechami części ciała w gwarach polskich, wyd. 2, Łask.
• Walczak B., 1985, Biblia a język. O warstwie biblijnej w polskiej frazeologii, „Życie i Myśl”, nr 11–12, s. 28–39.