Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2014 | 7 | 4 | 573–592

Article title

Literackie wyobrażenia pojedynków oraz sądów honorowych, obywatelskich i polubownych na ziemiach polskich w XIX i na początku XX w.

Authors

Title variants

EN
Literary Images of Duels and Courts of Honour as Well as Citizens’ and Arbitration Courts on Polish Territories of the 19th and Early 20th Centuries

Languages of publication

PL

Abstracts

EN
The present contribution depicts the specific forms of settling disputes on the Polish territories in the 19th and early 20th century as formed in the selected pieces of belles-lettres. The specific settling of disputes assumed above all the form of duels accompanied by honorary negotiations. To reach similar objective to so called courts of honour were employed as well as so called citizens’ courts that passed judgements on infamy of the Poles blamed for being dishonest in public affairs. Likewise, the arbitration courts were resorted to. They applied out-of-courts settlements of private disputes. The duels the honorary negotiations that were bound with them or the courts of honour were the most frequent literary motifs. At first the Polish writers, such as Ferdynand Chotomski and Edward Lubawski, depicted them in a satirical tone. However, Bolesław Prus created realistic images of duels, as well as Stefan Żeromski, who presented a true description of the citizens’ court. Kornel Makuszyński, in his turn, created a model image of the arbitration court. The detailed analysis made in the present contribution allow for the conclusion that literary texts can make up an interesting and valuable source in the research of legal historian.

Year

Volume

7

Issue

4

Pages

573–592

Physical description

Dates

online
2014-12-15

Contributors

  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu; Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń

References

  • Brzozowski S., Listy, oprac. M. Sroka, t. 2, Kraków 1970.
  • Chotomski F., Pojedynek. Poema Komiczne w Czterech Pieśniach, „Tygodnik Polski i Zagraniczny” 1818, t. 3, nr 31–34.
  • Lubowski E., Jacuś. Komedia w 4 aktach [Warszawa 1882] [w:] Dramat mieszczański epoki pozytywizmu warszawskiego, oprac. T. Sivert, Wrocław 1953.
  • Lubowski E., Nietoperze. Komedia w 4 aktach [Warszawa 1875] [w:] Dramat mieszczański epoki pozytywizmu warszawskiego, oprac. T. Sivert, Wrocław 1953.
  • Lubowski E., Sąd honorowy. Komedya w pięciu aktach, Wilno 1880.
  • Makuszyński K., Awantura o Basię, Warszawa 2009.
  • Prus B., Emancypantki, t. 3–4, Warszawa 1998.
  • Prus B., Katarynka, Warszawa 1976 (według wydania: Warszawa 1935).
  • Prus B., Lalka, Kraków 2009.
  • Spirydion, Kodeks światowy czyli znajomość życia we wszelkich stosunkach z ludźmi na podstawie najlepszych źródeł ułożony, Warszawa–Kraków, ok. 1911.
  • Żeromski S., Uroda życia, Kielce 1989.
  • Biały A., Zarys historii sądownictwa polubownego do 1939 r. [w:] Sądy polubowne i mediacja, red. J. Olszewski, Warszawa 2008.
  • Bystroń J.S., Literaci i grafomani z czasów Królestwa Kongresowego, Lwów 1938.
  • Ereciński T., Weitz K., Sąd arbitrażowy, Warszawa 2008.
  • Golec M., Pojedynki w Polsce, Warszawa 2011.
  • Historia państwa i prawa Polski 1918–1939, red. F. Ryszka, cz. 2, Warszawa 1968.
  • Hutnikiewicz A., Młoda Polska, Warszawa 2004.
  • Ihnatowicz I., Obyczaj wielkiej burżuazji warszawskiej w XIX wieku, Warszawa 1971.
  • Janicka K., W kręgu wartości prozy Kornela Makuszyńskiego, Kielce 2012.
  • Kania L., O pojedynkach, kodeksie Boziewicza i ludziach honoru. Szkic prawno-historyczny, „Studia Lubelskie” 2006, nr 2.
  • Kowalczykówna J., Z badań nad warsztatem literackim Kornela Makuszyńskiego jako autora powieści dla młodzieży, Piotrków Trybunalski 1997.
  • Kuliczkowska K., Makuszyński Kornel [w:] Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny, red. A. Hutnikiewicz, A. Lam, t. 1, Warszawa 2000.
  • Kutrzeba S., Pojedynki w Polsce, Kraków 1909.
  • Lisak A., Życie towarzyskie w XIX wieku. Salony, bale, teatry, Warszawa 2013.
  • Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny,red. J. Krzyżanowski, t. 1, Warszawa 1984.
  • Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny,red. J. Krzyżanowski, t. 2, Warszawa 1985.
  • Markiewicz H., Pozytywizm, Warszawa 2002.
  • Maternicki J., Literatura piękna w nauczaniu historii, Warszawa 1963.
  • Micińska M., Inteligencja na rozdrożach: 1864–1918 [w:] Dzieje inteligencji polskiej do roku 1918, t. 3, Warszawa 2008.
  • Milewski S., Pojedynki na wokandzie, „Palestra” 2009, nr 1–2, nr 3–4.
  • Miłosz C., Człowiek wśród skorpionów. Studium o Stanisławie Brzozowskim,Warszawa 2011.
  • Moniuszko A., Rosner A., Historia polubownego rozwiązywania sporów na ziemiach polskich. Zarys problematyki [w:] Mediacja: teoria i praktyka, red. E. Gmurzyńska, R. Morek, Warszawa 2014.
  • Naimski J., O pojedynkach, Warszawa 1881.
  • Ossowski S., Instytucja pojedynku w prawie karnym Drugiej Rzeczypospolitej, CPH 2003, t. 55, z. 1.
  • Rawicz J., Do pierwszej krwi, Warszawa 1974.
  • Rosner A., Tradycja staropolskiego sądownictwa polubownego – próba zarysowania problemu [w:] Sprawiedliwość naprawcza. Idea. Teoria. Praktyka, red. M. Płatek, M. Fajst, Warszawa 2005.
  • Rościszewski M., Księga obyczajów towarzyskich, Lwów–Złoczów 1905.
  • Schreiber I., Twórczość dramatyczna Edwarda Lubowskiego, Kraków 1929.
  • Siemaszko K., Sąd Obywatelski w Londynie. Organizacja i orzecznictwo, Poznań 2013.
  • Suchoński A., Literatura piękna w nauczaniu i uczeniu się historii, „Wiadomości Historyczne. Czasopismo dla Nauczycieli” 1986, nr 6.
  • Szymczak-Hoff J., Drukowane kodeksy obyczajowe na ziemiach polskich w XIX wieku (studium źródłoznawcze), Rzeszów 1982.
  • Szyndler B., Pojedynki, Warszawa 1987.
  • Tarczyński A., Kodeks i pistolet: o niektórych przejawach honoru w międzywojennej Polsce, Bydgoszcz 1997.
  • Tazbir J., Kultura szlachecka w Polsce. Rozkwit – upadek – relikty, Warszawa 1975.
  • Wójcicki K.W., Kawa literacka w Warszawie, Warszawa 1873.
  • Zarębina M., Poeta wśród prawników. O Panu Tadeuszuinaczej, Kraków 1999.

Document Type

Publication order reference

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-issn-2084-4131-year-2014-volume-7-issue-4-article-5214
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.