Koncepcja uprzestrzennionego podmiotu w filozofii Arnolda Gehlena

• Authors: Rafał Michalski

Title variants

EN

The Concept of the Spatialized Subject in the Philosophy of Arnold Gehlen

Abstracts

EN

The article considers the problem of subjectivity in the light of Arnold Gehlen’s philosophical anthropology and theory of institutions. The main objective of the prsened analysis is a constructive reconstruction of the theory of subjectification, present in the work of the German anthropologist in the form of a heterogeneous, often directly unrelated motifs. Describing the successive stages of subjectification, we will show that this process occurs in a “phenomenal space” of human embodiment subordinated to the requirements of action (1), and requires a support from external institutional devices. Other discussed development stages are: the sensorimotor control and regulation of drives (2), habitualization and ritualisation of human behavior (3) and institutionalization (4). The result of these processes is, according to Gehlen, the formation of character (hexis) (5) and awareness (6).

PL

Artykuł podejmuje problematykę podmiotowości w świetle antropologii filozoficznej i teorii instytucji Arnolda Gehlena. Głównym jego celem jest rekonstrukcja teorii upodmiotowienia obecna w dziele niemieckiego antropologa w postaci heterogenicznych, często niepowiązanych ze sobą bezpośrednio motywów. Opisując kolejne stadia upodmiotowienia, pokażemy, że proces ten zachodzi w „fenomenalnej przestrzeni” ludzkiej cielesności podporządkowanej wymogom działania (1) i wymaga wsparcia ze strony zewnętrznych, instytucjonalnych urządzeń. Kolejne omówione w artykule stadia rozwojowe to: sensomotoryczna kontrola i regulacja popędów (2), habitualizacja i rytualizacja zachowań (3) oraz instytucjonalizacja (4). Rezultatem tych procesów jest, według Gehlena, powstanie charakteru (hexis) (5) oraz świadomości (6).

Keywords

PL

Arnold Gehlen; antropologia filozoficzna; uprzestrzenniony podmiot; urządzenia instytucjonalne

EN

Arnold Gehlen; philosophical anthropology; spatialized subject; imagination; language; institution; discipline; habitualization; ritualisation; consciousness

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
• Journal: Filozofia i Nauka
• Year: 2016
• Volume: 4
• Pages: 95-117

Dates

published

2016

Contributors

author

Rafał Michalski

• Zakład Antropologii Współczesnej, Instytut Filozofii, Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika

Identifiers

Biblioteka Nauki

31343086