Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2018 | 9 | 26 | 111-128

Article title

Ustrojowe dylematy prezydentury. Głowa państwa według Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku

Authors

Content

Title variants

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest analiza usytuowania prezydentury w polskim systemie konstytucyjnym oraz ocena adekwatności przepisów konstytucyjnych do rzeczywistej pozycji prezydenta w państwie. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Zasadniczy problem to charakterystyka uprawnień prezydenta i relacji pomiędzy głową państwa a innymi organami władzy państwowej. W artykule odwołano się do metody prawno‑dogmatycznej, zakładającej krytyczną analizę przepisów Konstytucji RP, a także do metody instytucjonalnej, na podstawie której opisano reguły polskiego systemu politycznego. PROCES WYWODU: Usytuowanie prezydenta w systemie konstytucyjnym Polski zostało przedstawione poprzez charakterystykę trybu jego wyłaniania, przysługujących mu prerogatyw oraz możliwości wpływania na rząd, parlament i sądownictwo. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza wykazała niekonsekwencje, a nawet błędy przepisów konstytucyjnych odnoszących się do prezydenta. Powszechne i bezpośrednie wybory głowy państwa są niezgodne z zasadniczo parlamentarno‑gabinetowym systemem politycznym Polski. Uprawnienia prezydenta jako strażnika Konstytucji, gwaranta ciągłości władzy państwowej, najwyższego reprezentanta państwa w stosunkach zagranicznych oraz zwierzchnika sił zbrojnych są w dużej mierze pustymi deklaracjami, bowiem Konstytucja nie daje prezydentowi rzeczywistych możliwości działania na tych polach. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Niezbędna wydaje się przebudowa polskiej prezydentury, a tym samym reforma konstytucyjna. System polityczny powinien być klarowny i spójny. Jeśli zatem utrzymany ma być system parlamentarno‑gabinetowy, to uprawnienia konstytucyjne prezydenta powinny zostać uszczuplone i wskazane jest odejście od powszechnych wyborów prezydenckich. Wybranie opcji semiprezydenckiej powinno natomiast skutkować wzmocnieniem pozycji prezydenta poprzez uczynienie zeń podmiotu wytyczającego politykę państwa i podporządkowanie mu rządu.

Year

Volume

9

Issue

26

Pages

111-128

Physical description

Dates

published
2018-06-01

Contributors

References

  • Antoszewski, A. (2012). System polityczny RP. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  • Banaszak, B. (2009). Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
  • Bankowicz, M. (2013). Prezydentury. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  • Bankowicz, M. (2016). Słabości polskiego systemu konstytucyjnego. W: E. Bujwid-Kurek, W. Kasprowski (red.), III Rzeczpospolita Polska 1990-2016. Opinie – dylematy – kontrowersje. Kraków: Wydawnictwo LIBRON – Filip Lohner.
  • Cheibub, J.A. (2007). Presidentialism, Parliamentarism, and Democracy. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Chmaj, M., Skrzydło, W. (2011). System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Lex a Wolters Kluwer business.
  • Dziemidok-Olszewska, B. (2015). System organów państwowych w konstytucjach z 1952 i 1997 r. W: A. Materska-Sosnowska, T. Słomka (red.), Konstytucje polskie z 1952 i 1997 roku: tradycja, instytucje, praktyka ustrojowa. Warszawa: Dom Wydawniczy „Elipsa”.
  • Garlicki, L. (2011). Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu. Warszawa: Liber.
  • Graczyk, R. (1997. Konstytucja dla Polski. Tradycje, doświadczenia, spory. Kraków – Warszawa: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”; Fundacja im. Stefana Batorego.
  • Jednaka, W. (2004). Gabinety koalicyjne w III RP. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
  • Kowalczyk, T. (2011). Ograniczenia biernego prawa wyborczego na urząd Prezydenta RP. W: R. Zych (red.), Wybory i pozycja ustrojowa prezydenta w wybranych państwach świata, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
  • Frye, T. (1997). A Politics of Institutional Choice. Post-Communist Presidencies. „Comparative Political Studies” , vol. 30, nr 5.
  • Glajcar, R. (2006). Relacje prezydenta z Radą Ministrów. W: R. Glajcar, M. Migalski (red.), Prezydent w Polsce po 1989 r.
  • Studium politologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
  • Kruk, J. (2011). Relacje prezydenta z rządem w okresie transformacji ustrojowej. W: B. Dziemidok-Olszewska, T. Bichta (red.), Dwadzieścia lat demokratyzacji systemu politycznego RP. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
  • Lijphart, A. (ed.) (1992). Parliamentary versus Presidential Government. Oxford: Oxford University Press.
  • Lijphart, A. (2001). Le democrazie contemporanee. Bologna: Il Mulino.
  • Lisicka, H. (2002). Ewolucja reżimu politycznego w Polsce po 1989 roku. W: A. Antoszewski (red.), Demokratyzacja w III Rzeczypospolitej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
  • Litwin, T. (2008). Zasada odpowiedzialności Rady Ministrów przed parlamentem – rząd mniejszościowy w polskiej praktyce parlamentarnej. W: K. Górka, T. Litwin (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Próba oceny i podsumowania z perspektywy dziesięciolecia stosowania. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  • Mojak, R. (1997). Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. W: W. Skrzydło (red.), Polskie prawo konstytucyjne. Lublin: „Morpol”.
  • Sartori, G. (2000). Ingegneria costituzionale comparata. Strutture, incentivi ed esiti. Bologna: Il Mulino.
  • Skrzydło, W. (1998). Ustrój polityczny RP w świetle Konstytucji z 1997 r. Kraków: „Zakamycze”.
  • Sokolewicz, W. (1999). Komentarz do art. 154-155. W: L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej.
  • Komentarz, t. I. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
  • Zuba, K. (2013). Reżim polityczny RP. W: Z. Machelski (red.), Demokracja polska na początku drugiej dekady XXI wieku. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-issn-2353-950X-year-2018-volume-9-issue-26-article-1360
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.