Bieguny wzrostu Podkarpacia w kontekście czterech sił konkurencyjności oraz strategii rozwoju województwa

• Authors: Michał Bil , Wojciech Dziemianowicz

Title variants

EN

The growth poles in Podkarpackie Voivodeship in the context of the four forces of competitiveness and the regional development strategy

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W artykule autorzy analizują zapisy dokumentów strategicznych oraz wyniki prowadzonych badan ewaluacyjnych dotyczących miast w województwie podkarpackim, ze szczególnym uwzględnieniem ośrodków uznanych za bieguny wzrostu. Ich sytuacja obecna oraz perspektywy rozwojowe odniesione zostają do koncepcji czterech sił konkurencyjności (zasobów wewnętrznych, popytu zewnętrznego, dominacji, sieci). Badania, na których oparto zasadnicza treść artykułu, przedstawiają sytuacje kompleksowo – zarówno w ujęciu statycznym, jak i dynamicznym, z uwzględnieniem trendów na przyszłość. Szczególne miejsce w opracowaniu zajmuje stolica regionu – Rzeszów (wraz z obszarem metropolitalnym) z tej racji, ze w aktualnej Strategii rozwoju województwa jest to jedyny ośrodek, któremu poświecono oddzielny priorytet. Także w przypadku pozostałych biegunów wzrostu autorzy starają sie jednak wychwycić pewna ich specyfikę.

EN

In the article the authors analyze the records of strategic documents and the results of conducted evaluation studies concerning cities in Podkarpackie Voivodeship, with a particular emphasis on centers considered to be the province’s growth poles. Their present situation and development perspectives are referred to the concept of four competitiveness forces (internal resources, external demand, domination, networks). The studies on which the essence of the article is based, present the situation comprehensively – both in static and dynamic terms, taking into account future trends. The capital city of the region – Rzeszów (with the metropolitan area) has a special place in the study, as it is the only city to be given a separate priority in the current development strategy. In the case of the other growth poles, the authors also try to capture some of their specificities.

Keywords

PL

biegun wzrostu; konkurencyjność; miasto; ośrodek subregionalny; strategia rozwoju

EN

city; competitiveness; development strategy; growth pole; sub-regional centre

• Publisher: Uniwersytet Opolski
• Journal: Studia Miejskie
• Year: 2018
• Volume: 29
• Pages: 77 – 90

Dates

published

2018

Contributors

author

Michał Bil

• Uniwersytet Warszawski

author

Wojciech Dziemianowicz

• Uniwersytet Warszawski

References

• Bil M., Łukomska J., 2016, Miejska sieć osadnicza województwa podkarpackiego, [w:] Dziemianowicz W., Charkiewicz J. (red.), Miasta województwa podkarpackiego – perspektywy rozwoju. Raport końcowy, Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.
• Charkiewicz J., Ostrowska A., Pawluczuk M., 2011, Subregionalne bieguny wzrostu w strategiach regionalnych, [w:] Dziemianowicz W., Szlachta J., Szmigiel-Rawska K. (red.), Subregionalne bieguny wzrostu, WydziaGeo grafii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
• Dunford M., 2003, Theorizing regional economic performance and the changing territorial division of labor, „Regional Studies” vol. 37/8.
• Dziemianowicz W., 2008, Konkurencyjność gmin w kontekście relacji władze lokalne – inwestorzy zagraniczni, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Dziemianowicz W., 2011, Subregionalne bieguny wzrostu – od teorii do hipotez badawczych, [w:] Dziemianowicz W., Szlachta J., Szmigiel-Rawska K. (red.), Subregionalne bieguny wzrostu, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
• Dziemianowicz W., 2016, Miasta Podkarpacia „2016” – synteza, [w:] Dziemianowicz W., Charkiewicz J. (red.), Miasta województwa podkarpackiego – perspektywy rozwoju. Raport końcowy, Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.
• Dziemianowicz W., 2016, Polityka rozwoju miast i obszarów funkcjonalnych na Podkarpaciu, [w:] Dziemianowicz W., Charkiewicz J. (red.), Miasta województwa podkarpackiego – perspektywy rozwoju. Raport końcowy, Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.
• Dziemianowicz W., Charkiewicz J., Laskowska A. (red.), 2016, Raport z realizacji Strategii rozwoju województwa – Podkarpackie 2020 za okres 2013–2016 z odniesieniem do nowych elementów modelu programowania polityki rozwoju. Raport końcowy, Geoprofit, Warszawa–Rzeszów.
• Gawlikowska-Hueckel K., 2003, Procesy rozwoju regionalnego w Unii Europejskiej. Konwergencja czy polaryzacja?, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Gorzelak G., Płoszaj A., Smętkowski M., 2006, Ocena strategii rozwoju regionu – wykorzystanie modelu czterech kapitałów, „Studia Regionalne i Lokalne” nr 3(25).
• Grosse T.G., 2002, Przegląd koncepcji teoretycznych rozwoju regionalnego, „Studia Regionalne i Lokalne” 1(8).
• Grzeszczak J., 1971, Koncepcje polaryzacyjne w  przestrzennym zagospodarowaniu kraju. Na przykładzie Francji, KPZK PAN, Warszawa. Studia KPZK t. 36.
• Grzeszczak J., 1978, Teoria biegunów wzrostu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk. Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej z. 3–4.
• Grzeszczak J., 1999, Bieguny wzrostu a formy przestrzeni spolaryzowanej, Continuo, Wrocław. Prace Geograficzne – IGiPZ PAN nr 173.
• Higgins B., Savoie D.J., 1997, Regional development theories and their application, Transaction Publishers, New Jersey.
• Jałowiecki B., 1999, Metropolie, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku, Białystok.
• Komornicki T., Śleszyński P., Siłka P., 2012, Charakterystyka systemu osadniczego województwa podkarpackiego z identyfikacją biegunów wzrostu oraz wyróżnieniem obszarów funkcjonalnych na poziomie regionalnym i lokalnym, IGIPZ PAN, Warszawa.
• Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, 2011, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• Krajowa Polityka Miejska 2023, 2015, Ministerstwo Rozwoju, Warszawa.
• Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010–2020: regiony, miasta, obszary wiejskie, 2010, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• Leydesdorff L., 2012, The triple helix, quadruple helix, …, and an n-tuple of helices: Explanatory models for analyzing the knowledge-based economy?, „Journal of the Knowledge Economy” vol. 3, Is. 1.
• Łukomska J., 2016, Wskaźnik syntetyczny rozwoju – metodyka, [w:] Dziemianowicz W., Charkiewicz J. (red.), Miasta województwa podkarpackiego – perspektywy rozwoju. Raport końcowy, Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.
• Malizia E.E., Feser E.J., 1999, Understanding local economic development, Center for Urban Policy Research, Rutgers, The State University of New Jersey, New Jersey.
• Nelson A.C., 1993, Theories of regional development, [w:] Bingham R.D., Mier R. (eds.), Theories of local economic development. Perspectives from across the disciplines, Sage Publications, Newbury Park– London–New Delhi.
• Nowicka P., 2011, Subregionalne bieguny w badaniach ankietowych, [w:] Dziemianowicz W., Szlachta J., Szmigiel-Rawska K. (red.), Subregionalne bieguny wzrostu, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
• Perroux F., 1955, Note sur la notion de „pôle de croissance”, „Economie Appliquée” t. 8(1–2).
• Płoszaj A., 2007, Cztery kapitały w strategiach lokalnych, [w:] Gorzelak G (red.), Polska regionalna i lokalna w świetle badań EUROREG-u, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Smętkowski M., 2013, Miasta jako bieguny rozwoju, [w:] Olechnicka A., Wojnar K. (red.), Terytorialny wymiar rozwoju – Polska z perspektywy badań ESPON, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Strategia rozwoju województwa – Podkarpackie 2020, 2013, Samorząd Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.
• Szlachta J., 2011, Ośrodki subregionalne w Polsce – identyfikacja, Dziemianowicz W., Szlachta J., Szmigiel-Rawska K. (red.), Subregionalne bieguny wzrostu, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
• Wojnicka-Sycz E., 2013, Model terytorialnego bieguna wzrostu jako system czynników rozwojowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Identifiers

ISSN

2082-4793

DOI

10.25167/sm2018.029.05