Rozwój regionalny w Europie Środkowo-Wschodniej

• Authors: Smętkowski Maciej , Wójcik Piotr

Title variants

EN

Regional Development in Central and Eastern European Countries

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem artykułu jest przedstawienie tendencji i czynników rozwojowych podregionów krajów Europy Środkowo-Wschodniej w latach 1998–2006. W badaniach wykorzystano szerokie spektrum komplementarnych metod, począwszy od klasycznych analiz beta i sigma konwergencji, a kończąc na wielowymiarowych analizach porównawczych, co umożliwiło triangulację otrzymanych rezultatów. W studiach uwzględniono rzadko eksponowane aspekty związane z wpływem regionów stołecznych na procesy rozwoju, a dzięki zrelatywizowaniu danych wyniki uniezależniono od kontekstu krajowego. W efekcie możliwa stała się odpowiedź na następujące pytania: czy w badanych krajach następuje regionalna konwergencja, czy też polaryzacja procesów rozwoju, jakie czynniki decydują o dynamice rozwoju regionów, a także jakie są główne wymiary zróżnicowań przestrzennych w Europie Środkowo-Wschodniej.

EN

The aim of this article is the description of growth tendencies and growth factors in subregions (NUTS 3) of Central and Eastern Europe in 1998–2006. Wide range of complementary research methods has been used in order to triangulate results – starting with classical beta and sigma convergence analysis, through kernel density estimation, transition matrices to spatial autocorrelation and multidimensional comparisons. Rarely exposed aspect of influence of capital regions on growth processes was taken into account. Additional analysis of the data in relation to country average allowed to obtain conclusions independent of the country context. As a result, it appeared to be possible to answer the following questions: do the analyzed countries face regional convergence or divergence/polarization process?; what factors determine the dynamics of regional growth?; what are the main dimensions of spatial disparities in Central and Eastern Europe.

Keywords

PL

rozwój regionalny; czynniki rozwoju; Europa Środkowa i Wschodnia

EN

regional development; development factors; Central and Eastern Europe

• Publisher: University of Warsaw - Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) and Regional Studies Association - Polish Section
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2009
• Issue: 4(38)
• Pages: 39-66

Contributors

author

Smętkowski Maciej

• Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)

author

Wójcik Piotr

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych, Zakład Teorii Rozwoju Gospodarczego

References

• Bachtler J., Downes R., Gorzelak G. (red.), 2000, Transition, Cohesion and Regional Policy in Central and Eastern Europe, Aldershot-London: Ashgate.
• Barro R., Sala-i-Martin X., 1992, "Convergence", Journal of Political Economy, nr 100, s. 223-251.
• Cappelen A., Fagerberg J., Verspagen В., 1999, "Lack of regional convergence" (w:) J. Fagerberg, P. Guerrieri, B. Verspagen (red.), The Economic Challenge for Europe. Adapting to Innovation Based Growth, Cheltenham: Edward Elgar s.130-148
• Chojnicki Z., 1999, Podstawy metodologiczne i teoretyczne geografii, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
• Domański R., 1997, Przestrzenna transformacja gospodarki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Domański B., Guzik R., Micek G., 2003, "Zróżnicowanie regionalne krajów Europy Środkowej i Wschodniej i jego zmiany w latach 1995-2000", Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, z. 204, s. 125-142.
• ЕС, 2007, Growing Regions, Growing Europe, Fourth Report on Economic and Social Cohesion, Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
• ESPON, 2005, Projekt l .1.3: Enlargement of the European Union and the Wider European Perspective as Regards its Polycentric Spatial Structure, Stockholm: KTH, The Royal Institute of Technology.
• ESPON, 2006, Projekt 2.2.2.: Pré-Accession Aid Impact Analysis, Berlin: Institut für Regionalentwicklung und Strukturplanung (IRS).
• Ezcurra R., Rapun M., 2006, "Regional disparities and national development revisited", European Urban and Regional Studies, nr 13, s. 355-369.
• Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D., 2001, Metody badawcze w naukach społecznych, przel. E. Horaowska, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Giannetti M. 2002, "The effects of integration on regional disparities: Convergence, divergence or both?", European Economic Review, nr 46, s. 539-567.
• Gorzelak G., 1979, "Dobór zmiennych w statystycznej analizie porównawczej", część l, Wiadomości Statystyczne, z. 3, część 2, Wiadomości Statystyczne, z. 4.
• Gorzelak G., 1995, Transformacja systemowa a restrukturyzacja regionalna, Warszawa: Katedra Trwałego Rozwoju UNESCO UW.
• Gorzelak G., 1996, The Regional Dimension of Transformation in Central and Eastern Europe, London: Jessica Kingsley Publishers.
• Gorzelak G., 2004, "Polska polityka regionalna wobec zróżnicowań polskiej przestrzeni", Studia Regionalne i Lokalne, nr 4 (18).
• Gorzelak G., 2007, "Rozwój polskich regionów a polityka spójności Unii Europejskiej" (w:) idem (red.), Polska regionalna i lokalna w świetle badań EUROREG-u, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Gorzelak G., Ehrlich E., Faltan L., Illner M. (red.), 2001, Central Europe in Transition: Towards EU Membership, Warszawa: Regional Studies Association Sekcja Polska, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Gorzelak G., Smętkowski M., 2005, Metropolia i jej region w gospodarce informacyjnej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Gorzelak G., Smętkowski M., 2009, "Dynamika rozwoju regionów w krajach Europy Środkowej i Wschodniej" (w:) G. Gorzelak, M.S. Szczepański, W. Ślęzak-Tazbir (red.), Człowiek - miasto - region. Związki i interakcje, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Grazia Pittau M., 2005, "Fitting regional income distributions in the European Union", Oxford Bulletin of Economics and Statistics, nr 67, s. 135-161.
• Grazia Pittau M., Zelli R., 2006, "Empirical evidence of income dynamics across EU regions", Journal of Applied Econometrics, nr 21, s. 605-628.
• Jane K., 2006, "Zjawisko autokorelacji przestrzennej na przykładzie statystyki / Morana oraz lokalnych wskaźników zależności przestrzennej (LISA) - wybrane zagadnienia metodyczne" (w:) T. Komorowski, Z. Podgórski (red.), Idee i praktyczny uniwersalizm geografii: geografia społeczno-ekonomiczna dydaktyka, Dokumentacja Geograficzna, nr 33, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, s. 76-83.
• Kopczewska K., 2006, Ekonometria i statystyka przestrzenna, Warszawa: CeDeWu.
• Magrini S., 2004, "Regional (di)convergence" (w:) V. Henderson, J. Thisse (red.), Handbook of Urban and Regional Economics, Amsterdam: Eisevier.
• Mankiw G.N., Romer D., Weil D.N., 1992, "A contribution to the empirics of economic growth", Quarterly Journal of Economics, nr 107, s. 407-437
• Młodak A., 2006, Analiza taksonomiczna w statystyce regionalnej, Warszawa: Difin.
• Nowińska-Łaźniewska E., 2004, Relacje przestrzenne w Polsce w okresie transformacji w świetle teorii rozwoju regionalnego, Prace Habilitacyjne, t. 13, Poznań: Akademia Ekonomiczna w Poznaniu.
• Olejniczak K., 2008, Mechanizmy wykorzystania ewaluacji. Studium ewaluacji średniookresowych INTERREG III, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Ponzio S., Di Gennaro L., 2004, Growth and Markov chains: an application to Italian provinces, "Second PhD Conference in Economics, Research in Economics: Aims and Methodologies", 23-25 września, Universita di Pavia, Włochy.
• Portnov Boris A., Schwartz M., 2008, "On the relativity of urban location", Regional Studies, nr 42 (4), s. 605-605.
• Radosevic S., Pavitt K., 1999, "Trade, technology and structural change in post-socialist countries: An introduction" (w:) D. Dyker, S. Radosevic (red.), Innovation and Structural Change in Post-Socialism: A Quantitative Approach, Dordrecht: NATO Science Series, Kluwer Academic Publishers.
• Quah D., 1996, "Twin peaks: Growth and convergence in models distribution dynamics", Economic Journal, nr 106, s. 1045-1055.
• Sala-i-Martin X., 1990, On Growth and States, praca doktorska, Harvard University.
• Smętkowski M., 2007, "Nowe relacje metropolia-region w gospodarce informacyjnej na przykładzie Warszawy i Mazowsza" (w:) G. Gorzelak (red.), Polska regionalna i lokalna w świetle badań EUROREG-u, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Smętkowski M., 2008a, "Intraregional cohesion in metropolitan regions - a challenge for regional policy" (w:) H. Jonuschat, M. Knollss (red.), Regional Transformation Processes in Central and Eastern Europe, Berlin: Sekretariat für Zukunftsforschung.
• Smętkowski M., 2008b, Wymiary zróżnicowań przestrzeni gospodarczej Polski w ujęciu regionalnym i subregionalnym, opracowanie w ramach projektu badawczego "Socjologiczne i psychologiczne determinanty radzenia sobie z szybkimi zmianami społecznymi", niepublikowane.
• Yamamoto D., 2008, "Scale of regional income disparities in the USA, 1955-2003", Journal of Economic Geography, nr 8, s. 79-103.
• Wójcik P., 2004, "Konwergencja regionów Polski w latach 1990-2001", Gospodarka Narodowa, nr 11-12, s. 69-86.