EN
Unijne i natowskie mechanizmy reagowania na katastrofy Celem tego artykułu jest określenie, analiza i ocena roli UE i NATO w międzynarodowych operacjach reagowania na katastrofy. W artykule przyjęto szerokie podejście i omówiono mechanizmy, które mogłyby mieć zastosowanie do tak zwanych klęsk żywiołowych i katastrof spowodowanych przez człowieka. Rozważa się w nim instrumenty, które mogą przyczynić się do realizacji praw osób dotkniętych klęskami żywiołowymi w Europie i poza nią. Wykorzystanie zdolności NATO do reagowania na katastrofy przyciągnęło dotychczas ograniczoną uwagę w literaturze naukowej. Główna hipoteza przewiduje, że NATO zapewnia wartość dodaną w międzynarodowym reagowaniu na katastrofy w odniesieniu do działań ONZ i UE. NATO ze swoim wymiarem transatlantyckim i potencjałem wojskowym jest w stanie pomóc, gdy poszkodowany kraj, sąsiedzi i/lub inne organizacje międzynarodowe nie są w stanie poradzić sobie z potencjalnymi negatywnymi skutkami katastrof naturalnych lub spowodowanych przez człowieka. Przy czym działania UE i/lub NATO w zakresie reagowania w przypadku katastrof nie zastępują działań państw dotkniętych katastrofą, lecz stanowią uzupełnienie ich wysiłków w tym obszarze.