MODERNIZACJA I AWANGARDA W EUROPIE ŚRODKOWO- -WSCHODNIEJ (1918–1939)

• Authors: Szczerski, Andrzej

Abstracts

PL

Powstanie niepodległych państw w Europie Środkowo-Wschodniej po 1918 r. przyniosło zmianę nie tylko w realiach europejskiej geopolityki, ale także zainicjowało wiele procesów kulturotwórczych, dokonujących się w imię modernizacji regionu. Ich celem była budowa podmiotowości poszczególnych nowych państw bazująca na cywilizacyjnym awansie, możliwym dzięki politycznej niezależności, którą wiele środkowoeuropejskich narodów uzyskało po raz pierwszy w swojej historii. Oczekiwany rozwój miał nie tylko potwierdzić ich prawo do istnienia, ale także do zajmowania eksponowanego miejsca w Europie. W ramach Starego Kontynentu Europa Środkowo-Wschodnia okazywała się par excellence domeną modernizacji i miejscem, gdzie jej postępy były zarówno najbardziej oczekiwane, jak i wzbudzały najwięcej kontrowersji. Szczególną rolę w tym procesie przypisywano sztuce i artystom, których powołaniem było głoszenie haseł wzywających do zmiany status quo. Jednakże zamiast bezdyskusyjnie przejmować gotowe wzorce nowoczesności, starano się wypracować oryginalne koncepcje modernizacyjnych reform, opierając się na próbie pogodzenia nowoczesności z tradycyjnymi wartościami uznawanymi przez poszczególne kultury narodowe za godne zachowania. Procesy te wspierali zarówno twórcy awangardy, jak i bardziej umiarkowani promotorzy modernizacji, dzięki czemu obok siebie mogły współistnieć programy radykalnie awangardowe, jak i poszukiwania konserwatywnych definicji modernizmu. „Nowa Europa” w latach 1918–1939 opowiedziała się po stronie nowoczesności, konsekwentnie dążąc do cywilizacyjnego awansu i umiejętnie wykorzystując w tym celu narzędzia, jakie przyniosła nowa rzeczywistość polityczna, a przede wszystkim uzyskana przez państwa po zakończeniu I wojny światowej niepodległość.

Keywords

PL

modernizacja; modernizm; awangarda; Europa Środkowo-Wschodnia; niepodległość

• Publisher: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
• Journal: Muzealnictwo
• Year: 2018
• Volume: 59
• Pages: 198-202

Dates

published

2018-09-21

Contributors

author

Szczerski, Andrzej

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0012.5066