SPOŁECZNA METAFORYKA CIAŁA: Spektakl jako narzędzie alienacji. Sytuacjoniści i ich dziedzictwo

• Authors: Iwasiński, Łukasz

Abstracts

PL

W tradycji marksistowskiej zapośredniczone przez rynek stosunki społeczne są źródłemalienacji. Wyalienowana jednostka zatraca swą podmiotowość, staje się bezwolnym narzędziemkapitału. Dla Marksa podstawowym instrumentem alienacji była utowarowionapraca, natomiast dla myślicieli nurtu postmarksistowskiego spod znaku szkoły frankfurckiej– także konsumpcja. Sytuacjoniści idą dalej – wyalienowana jest rzeczywistość społecznajako taka. W realiach kapitalizmu zmienia się ona w spektakl. Spektakl narzucasztuczne, urzeczowione relacje społeczne, hamuje wszelką twórczość i spontaniczność,odbiera jednostkom zdolność do aktywnego kształtowania rzeczywistości, odzierając tymsamym ludzi z fundamentalnych aspektów człowieczeństwa.W artykule omówiona została stworzona przez sytucjonistów kategoria spektaklu.Wskazano możliwości jej aplikacji do analizy współczesnej kultury, zdominowanej przezkonsumpcję, opartej o obrazy i żywiącej się wizerunkiem. Koncepcje sytuacjonistów i ichinterpretatorów znajdują także odbicie w refleksji nad problemem relacji między alienacjąa technologiami komunikacyjnymi. Kwestia dezalienującego (emancypującego) potencjałurozwijanych w społeczeństwie sieciowym form komunikacji i ich wpływu na upodmiotowieniekonsumenta jest dziś intensywnie dyskutowana. Do jej analizy przydatne mogą byćprzedstawione w artykule idee wypracowane przez sytuacjonistów i ich spadkobierców.

Keywords

PL

konsumpcja; alienacja; spektakl

• Publisher: Uniwersytet Gdański
• Journal: Miscellanea Anthropologica et Sociologica
• Year: 2015
• Volume: 16(1)
• Pages: 106-121

Contributors

author

Iwasiński, Łukasz

Identifiers

DOI

10.5604/20842937.1150845