Prawne pojęcie rehabilitacji

• Authors: Wrocławska Tatiana

Title variants

EN

The legal definition of rehabilitation

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono analizę prawnego pojęcia rehabilitacji, występującego na gruncie ustawy o rehabilitacji zawodowej oraz społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Podstawę dla dokonywanej oceny oraz formułowanych wniosków stanowią standardy ponadnarodowe oraz wytyczne, wynikające w ratyfikowanych konwencji międzynarodowych. W opracowaniu szczególną uwagę zwrócono na adresatów rehabilitacji zawodowej oraz społecznej. Chodzi tu zatem o osoby niepełnosprawne w rozumieniu powyższej ustawy. Rodzi to też daleko idące konsekwencje prawne. Dostęp do rehabilitacji oraz urzeczywistnianie prawa do niej, czemu ma służyć jej prawne uregulowanie, pozostaje bowiem w ścisłym związku z definicją osoby niepełnosprawnej (niepełnosprawności).

EN

The purpose of this paper is to present the legal analysis of the term of rehabilitation. The Law on Professional and Social Rehabilitation and Employment of the Persons with Disabilities provides the legal framework of rehabilitation. Current legislation however, is not seen as fit for purposes as it does not provide the uniform and properly organized system of rehabilitation. The legal term of rehabilitation does not cover the general principles that should be the basis of the right access to rehabilitation, like universality, equality, non-discrimination, as well as the adequacy of the forms of aid and its permanent monitoring. There are different measures, facilities and guarantees taken to improve the right of rehabilitation. Rehabilitation, for the purposes of the legal act, is understood widely. The description was made by many phrases, which have broad general understanding. Accordingly to the adopted formula, its legal importance is quite marginal. Since the recipients of rehabilitation are the people with disabilities, it is essential to make compatibility between the legal term of disability ant the existing system of rehabilitation. Meanwhile, the unclear nature of different forms of rehabilitation, the lack o f the free movement in the general rehabilitation process, inadequacy of benefits to the demands, as well as the dominance of the certain forms of rehabilitation due to the limitation of the support only to certain persons are the main of the difficulties (proverbial “Rubicon”) to ensure the proper access to rehabilitation.

Keywords

PL

rehabilitacja; rehabilitacja zawodowa; rehabilitacja społeczna; niepełnosprawność

EN

rehabilitation; vocational rehabilitation; social rehabilitation; disability

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Year: 2015
• Volume: XCV (95)
• Pages: 137-158

Dates

published

2015

Contributors

author

Wrocławska Tatiana

• Katedra Prawa Pracy, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki

References

• Akty prawne:
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483).
• Europejska Karta Społeczna z dnia 18 października 1961 r. (Dz.U. z 1999 r., nr 8, poz. 67).
• Konwencja MOP nr 159 z dnia 20 czerwca 1983 r. o rehabilitacji zawodowej i zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2005 r., nr 43, poz. 412).
• Konwencja o Prawach Dziecka, uchwalona przez ZO ONZ w dniu 20 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1991 r., nr 120, poz. 526).
• Konwencja o Prawach Osób Niepełnosprawnych z 13 grudnia 2006 r. (Dz.U. z 2012 r., poz. 1169).
• Ustawa z dnia z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2013 r., nr. 674, t.j.).
• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1440).
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2011 r., nr 127, poz. 721 ze zm.).
• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2010 r., nr 243, poz. 1623, t.j.).
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2015 r., poz. 581, t.j.).
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej (Dz.U. z 2004 r., nr 63, poz. 587).
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2007 r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych (Dz.U. z 2007 r., nr 230, poz. 1694).
• Uchwała Sejmu RP z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych (M.P. z 13.08.1997 r., nr 50, poz. 475).
• Opracowania:
• Breuer J., Unmasking the Myths about Return to Work and Inclusive Workplaces, Niepełnosprawność 2012/5/4; www.pfron.org.pl/kn; stan na dzień 15.05.2015 r.
• Gałkowski T., Kiwerski J. (red.), Encyklopedyczny słownik rehabilitacji, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1986.
• Garbat M., Geneza i rozwój rehabilitacji zawodowej oraz zatrudniania osób z niepełnosprawnością na ziemiach polskich, w: M.A. Paszkowicz, M. Garbat (red.), Osoby z niepełnosprawnościami w polityce społecznej, t. 1, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Zielona Góra 2013, s. 111–119.
• Góral Z., Komentarz do art. 2 ustawy, w: idem (red.), Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Praktyczny komentarz, LEX, 2011; stan na dzień 01.02.2011 r.
• Henczel R.A. (red.), Konwencje i zalecenia Międzynarodowej Organizacji Pracy 1919–1994, PWN, Warszawa 1996.
• Jankowska M., Prawa osób niepełnosprawnych w międzynarodowych aktach; http://www.pfron.org.pl/kn; stan na dzień 15.05.2015 r.
• Karpińska J., Pomoc udzielana ze środków państwowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Służba Pracownicza 2003/7, s. 21–22.
• Kopsztejn M., Rehabilitacja zawodowa i zatrudnienie osób niepełnosprawnych, w: B. Pietrulewicz, M.A. Paszkowicz, H. Ochonczenko (red.), Osoby z niepełnosprawnością na współczesnym rynku pracy, Fundacja Wydawnicza „JM” – Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra 2008, s. 13–26.
• Kurkiewicz A., Wybrane wnioski z analizy polskich reguł dotyczących rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych, www.koalicjaon.org.pl/photo/File/…/wybrane_wnioski_z_analiz.pdf; stan na dzień 15.05.2015 r.
• Łaś H., Rewalidacja dzieci upośledzonych umysłowo: kierunki przemian, szanse i kontrowersje, w: eadem (red.), Rewalidacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 1996, s. 9–26.
• Łasak K., Czy polski system rehabilitacji zawodowej i zatrudniania osób niepełnosprawnych jest zgodny z uchwałami Międzynarodowej Organizacji Pracy?, Gdańskie Studia Prawnicze 2005/13, s. 505–526.
• Paszkowicz M.A., Garbat M., Bariery rozwoju kapitału ludzkiego osób niepełnosprawnych, Uniwersytet Rzeszowski, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 2005/7/2, s. 111–119.
• Piocha S., Nadolna E., Zatrudnienie osób niepełnosprawnych jako forma rehabilitacji zawodowej, Zeszyty Naukowe Instytutu Ekonomii i Zarządzania 2009/13, s. 127–140.
• Rutkowska E., Rakowska J., Bariery w aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnością, w: M. Piasecki, J. Śliwak (red.), Wybrane zagadnienia z aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych, Lublin 2008, s. 27–36.
• Sołtyńska G., ABC doradcy zawodowego, Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa 2010; www.euroguidance.pl; stan na dzień 15.05.2015 r.
• Sprawozdanie Rzecznika Praw Obywatelskich „Realizacja przez Polsk zobowiązań wynikających z Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych za lata 2012–2014” (projekt); https://www.rpo.gov.pl; stan na dzień 15.05.2015 r.
• Świątkowski A.M., Karta Praw Społecznych Rady Europy, C.H. Beck, Warszawa 2006.
• Wierczyński G., Komentarz do §153 rozporządzenia w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”, w: idem, Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Oficyna 2009, stan prawny na 2009.11.15, Lex nr 55534.
• Włodarczyk W., Pośrednictwo pracy. Studium prawno-społeczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2002.
• Zagłoba-Kaszuba A., Huber J., Zarys rozwoju metod rehabilitacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem techniki prioprioceptywnego ułatwienia nerwowo-mięśniowego opartego na badaniach neurofizjologicznych, Nowiny Lekarskie 2008/5/77, s. 385–391.
• Orzeczenia:
• Wyrok NSA z 3 grudnia 2010 r., I OSK 1108/10, LEX nr 744930.
• Strony internetowe:
• http://katedra.uksw.edu.pl/suma/slownik/slownik_start.htm; stan na dzień 15.05.2015 r.
• http://mfiles.pl/pl/index.php/Rola_spo%C5%82eczna; stan na dzień 15.05.2015 r.
• http://www.niepelnosprawni.gov.pl/rehabilitacja-spoleczna/likwidacja-barier/; stan na dzień 15.05.2015 r.
• https://www.rpo.gov.pl/pl/content/akty-prawne-0; stan na dzień 15.05.2015 r.