Polskie dwudziestowieczne przekłady Osmana Ivana Gundulicia

• Authors: Gostomska Anita

Title variants

EN

Polish 20th century translations of Osman by Ivan Gundulić

HR

Poljski prijevodi Gundulićevog Osmana u dvadesetom stoljeću

• Languages of publication: PL HR EN

Abstracts

HR

Ovaj rad prikazuje povijest dvaju poljskih prijevoda Osmana dubrovačkog baroknog pjesnika Ivana Gundulića, pripremljenih u dvadesetom stoljeću. oni su bili jedini u potpunosti završeni, ali samo je jedan od njih odabran za tiskanje prije drugog svjetskog rata. U izuzetni proces proizvodnje prijevoda bili su uključeni tri glavni akteri: hrvatski inicijator međuratne izdavačke serije u Poljskoj pod nazivom jugoslavenska knjižnica (Biblioteka jugosłowiańska), julije Benešić, te dva prevoditelja, mnogo više iskusni czesław jastrzębiec-Kozłowski i debitirajući jerzy Pogonowski. Rad pokazuje kako su posebne okolnosti utjecale na njih troje tako da su neki postali rivali (gotovo neprijatelji) a neki baš prijatelji.

EN

In this paper, I would like to present the story of two Polish 20th century translations of Osman by baroque poet Ivan Gundulić. In the production process of the translation there were involved three main actors: Croatian initiator of the whole process, Julije Benešić, and the two translators, Czesław Jastrzębiec-Kozłowski and Jerzy Pogonowski.

Keywords

HR

Ivan Gundulić (1589—1638); Osman; Julije Benešić (1883—1957); Czesław Jastrzębiec-Kozłowski (1894—1956); Jerzy Pogonowski (1897—1980); prijevod

EN

Ivan Gundulić (1589—1638); Osman, Julije Benešić (1883—1957); Czesław Jastrzębiec-Kozłowski (1894—1956); Jerzy Pogonowski (1897—1980); translation

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Przekłady Literatur Słowiańskich
• Year: 2019
• Volume: 9
• Issue: 2
• Pages: 29-53

Dates

published

2019-06-01

Contributors

author

Gostomska Anita

• University of Gdansk

References

• Agičić D., 2009: Wiktor Bazielich i njegovi hrvatski korespondenti. Prilog poznavanju hrvatsko-poljskih književnih i kulturnih veza u dvadesetom stoljeću. „Historijski zbornik”, br. 1, s. 137—162.
• Basaj M., red. nauk., Gordziejewski A. et al., oprac., 1984: Bibliografia literatur zachodnio- i południowosłowiańskich w Polsce okresu międzywojennego. Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Benešić J., 1985: Biblioteka Jugosłowiańska. W: J. Benešić: Osiem lat w Warszawie (kronika). D. Cirlić-Straszyńska, tłum. H. Kirchner, wybór, posłowie, biogramy. Warszawa, Czytelnik, s. 277—404.
• Benešić J., 1985: Kronika (1930—1938). W: J. Benešić: Osiem lat w Warszawie (kronika). D. Cirlić-Straszyńska, tłum. H. Kirchner, wybór, posłowie, biogramy. Warszawa, Czytelnik, s. 7—270.
• Benešić J., 1985: Leon Halbmillion. W: J. Benešić: Osiem lat w Warszawie (kronika). D. Cirlić-Straszyńska, tłum. H. Kirchner, wybór, posłowie, biogramy. Warszawa, Czytelnik, s. 360—376.
• Benešić J., 1985: Mój przyjaciel Czesław. W: J. Benešić: Osiem lat w Warszawie (kronika). D. Cirlić-Straszyńska, tłum. H. Kirchner, wybór, posłowie, biogramy. Warszawa, Czytelnik, s. 341—359.
• Biblioteka Jagiellońska, Rkp. Przyb. 280 / 14 [pojedyncza strona zatytułowana Fragmenty przekładów Jerzego Pogonowskiego z Osmana Điva Frana Gundulicia, 1957?].
• Biblioteka Jagiellońska, Rkp. Przyb. 281 / 14 [życiorys Jerzego Pogonowskiego, prawdopodobnie z 1956 roku; podanie Jerzego Pogonowskiego z 1956 lub 1957 roku do Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego; pismo do Zarządu Związku Literatów Polskich w Krakowie z 1957 roku].
• Brzozowski J., 2011: Stanąć po stronie tłumacza. Zarys poetyki opisowej przekładu. Kraków, Wydawnictwo UJ.
• Darasz Z., 1997: Chorwacki poemat o wojnie chocimskiej: „Osman” Ivana Gundulicia. W: J. Malicki, D. Rott, red.: Wokół Wacława Potockiego. Studia i szkice staropolskie w 300. rocznicę śmierci poety. Katowice, Wydawnictwo UŚ, s. 104—115.
• Glück H., 1906: Gundulić w Polsce. „Świat Słowiański”, nr 1, s. 22—39.
• Gostomska A., 2016: Polskie przekłady zbioru Priče iz davnine Ivany Brlić-Mažuranić. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 7, cz. 1, s. 353—375.
• Grabowski T.S., 1955: Słowianie południowi w Wykładach Paryskich Mickiewicza. „Tygodnik Powszechny”, nr 6, rocz. XI, [b.adnot.s.].
• Grabowski T.S., 1959: Ocena pracy kandydackiej dra Jerzego Pogonowskiego p.t. Ze studiów nad Osmanem Dziva Frana Gundulicia [20 stycznia]. Maszynopis [sześć stron numerowanych]. Biblioteka Jagiellońska, Rkp. Przyb. 281 / 14.
• Grau R., 2006: Ästhetisches Engineering. Zur Verbreitung von Belletristik im Literaturbetrieb. Bielefeld, Transcript Verlag.
• Jemrić M., 2013: Lirski protest Julija Benešića. U: Intelektualci i rat 1939.—1947. Zbornik radova s međunarodnog skupa Desničini susreti 2012. Dio 1. D. Roksandić I. Cvijović Javorina ur. Zagreb, Filozofski fakultet, FF-press, s. 131—145.
• Kirchner H., 1985: Biogramy. W: J. Benešić: Osiem lat w Warszawie (kronika). D. Cirlić-Straszyńska, tłum. H. Kirchner, wybór, posłowie, biogramy. Warszawa, Czytelnik, s. 405—533.
• Kirchner H., 1985: Posłowie. W: J. Benešić: Osiem lat w Warszawie (kronika). D. Cirlić-Straszyńska, tłum. H. Kirchner, wybór, posłowie, biogramy. Warszawa, Czytelnik, s. 535—553.
• Latour B., 2002: Die Hoffnung der Pandora: Untersuchungen zur Wirklichkeit. Frankfurt am Main, Suhrkamp.
• Lovrić Kralj S., Dvoršćak T., 2018: Od vizualnoga identiteta do političkoga čina: povijest Kirinovih ilustracija Priča iz davnine. „Libri & Liberi”, br. 7, s. 67—92.
• Niedziela Z., 1981: Jerzy Pogonowski (1897—1980). „Pamiętnik Słowiański”, nr 31, s. 167—170.
• Parkott W., 1934: Rękopisy i przekłady Osmana w Polsce. W: I. Gundulić: Osman. C. Jastrzębiec-Kozłowski, tłum. Warszawa, Dom Książki Polskiej, s. 449—473.
• Paździerski L., 2004: Julije Benešić i Poljaci. D.-V. Pazdjerski, prir. Zagreb, Hrvatsko filološko društvo.
• Pogonowski J., [1958?]: Kratko o poljskim prievodima Gundulićeva Osmana. Maszynopis [sześć stron numerowanych]. Biblioteka Jagiellońska,Rkp. Przyb. 282 / 14.
• Pogonowski J., 1958: Nieśmiertelny głos Chorwata o Polsce. O Osmanie I.F. Gundulicia. Maszynopis [pięć stron numerowanych]. Biblioteka Jagiellońska, Rkp. 282 / 14.
• Pogonowski J., [b.r.]: O Osmanie. Maszynopis [fragment większej całości]. Biblioteka Jagiellońska, Rkp. Przyb. 278 / 14
• Pogonowski J., [b.r.]: O Osmanie Dživa Gundulicia. Maszynopis [pojedyncza strona]. Biblioteka Jagiellońska, Rkp. Przyb. 282 / 14.
• Pogonowski J., 1957: Odsyłacze i przypisy. W: J. Pogonowski: O Osmanie Ivana F. Gundulicia. Maszynopis. Biblioteka Jagiellońska, Rkp. Przyb. 276 / 14.
• Pogonowski J., 1957: Zakończenie. Uwagi ogólne. Stanowisko w literaturze światowej. Wydania i przekłady Osmana. Konkluzja. W: J. Pogonowski: O Osmanie Ivana F. Gundulicia. Maszynopis. Biblioteka Jagiellońska, Rkp. Przyb. 276 / 14.
• Pogonowski J., 1958: Osman I.F. Gundulicia — trwały dokument hołdu Słowiańszczyzny Południowej złożonego Polsce. Maszynopis [pięć stron numerowanych]. Biblioteka Jagiellońska, Rkp. Przyb. 282 / 14.
• Rapacka J., 1975: Osman Ivana Gundulicia. Bunt świata przedstawionego. Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Rapacka J., 2002: Kilka uwag o dziejach Gunduliciowego Osmana. W: Eadem: Śródziemnomorze. Europa Środkowa. Bałkany. Studia z literatur południowosłowiańskich. [M. Dąbrowska-Partyka, red.]. Kraków, Universitas, s. 233—244.
• Rapacka J., 2002: Kontekst kulturowy i literacki polskiej recepcji Osmana Ivana Gundulicia. W: Eadem: Śródziemnomorze. Europa Środkowa. Bałkany. Studia z literatur południowosłowiańskich. [M. Dąbrowska-Partyka, red.]. Kraków, Universitas, s. 259—270.
• Rapacka J., 2002: Rękopisy Osmana w Polsce. W: Eadem: Śródziemnomorze. Europa Środkowa. Bałkany. Studia z literatur południowosłowiańskich. [M. Dąbrowska-Partyka, red.]. Kraków, Universitas, s. 245—258.
• Ulewicz T., 1958: Ocena pracy kandydackiej dra Jerzego Pogonowskiego [8 października]. Maszynopis [cztery strony numerowane]. Biblioteka Jagiellońska, Rkp. Przyb. 281 / 14.
• Zajas P., 2014: Etnografia produkcji przekładu. (Semi)peryferyjne literatury na niemieckim rynku książki. „Teksty Drugie”, nr 4 (148), s. 295—318.
• Strony internetowe
• Chodakiewicz M.J., 2016: Wspomnienie: Iwo Cyprian Pogonowski. Portal Arcana 31 października. Dostępne w Internecie: http://www.portal.arcana.pl/ Wspomnienie-iwo-cyprian-pogonowski,4491.html [dostęp: 24.01.2019].
• http://www.pogonowski.com/?p=2841 [dostęp: 24.01.2019].
• http://bibula.com/icp/?page_id=2009 [dostęp: 16.01.2017].
• http://www.mianowski.waw.pl/foundation/history/?lang=pl [dostęp: 23.01.2019].
• http://www.pogonowski.com/books/Osman/Osman_all.pdf [dostęp: 16.01.2017].
• Pogonowski J., 1928: Pogonowscy z Pogonowa. Szkic genealogiczno-heraldyczny. Lwów, [b. wyd.]. Dostępne w Internecie: http://www.pogonowski.com/books/Pogonowscy_z_Pogonowa/Pogonowscy_z_Pogonowa_all.pdf [dostęp: 22.01.2019].

Identifiers

DOI

 10.31261/PlS.2019.09.02.03