Narodziny romantycznej pamięci. Komentarz do lektury „Ballad i romansów”

• Authors: Trybuś Krzysztof

Title variants

EN

The Birth of Romantic Memory. A Commentary to the Reading of “Ballady i romanse” (“Ballads and Romances”)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor artykułu wyjaśnia, jaką rolę odegrała problematyka pamięci w „Balladach i romansach”. Pyta także o jej znaczenie dla dokonującego się przełomu romantycznego w literaturze polskiej, dyskutując z dotychczasowym stanem badań nad balladowym cyklem Mickiewicza (zwłaszcza z pracami Zgorzelskiego, Stefanowskiej, Fiegutha i Miłosza). Posługuje się pojęciem pamięci romantycznej z wykorzystaniem refleksji kulturoznawczej Aleidy i Jana Assmannów. Uwzględnia zarówno tradycję retoryczną refleksji o pamięci, jak i tradycję epistemologiczną („oko pamięci”). W swojej lekturze ballad koncentruje uwagę przede wszystkim na podmiocie romantycznej pamięci oraz na miejscach pamięci, wskazując na pamięciotwórcze doświadczenie śmierci. Całość rozważań stanowi uzasadnienie sformułowanej w artykule hipotezy o dwóch punktach kulminacyjnych rozwoju problematyki pamięci w twórczości Mickiewicza – w „Balladach i romansach” oraz w kolejnych częściach „Dziadów”.

EN

The author of the paper explains the role that the problem of memory plays in “Ballady i romanse” (“Ballads and Romances”). He also poses a question about the significance of the romantic turn which is taking place in Polish literature, and in doing so he challenges the state of research completed to this day in Mickiewicz’s cycle of ballads (especially with the works by Zgorzelski, Stefanowska, Fieguth, and Miłosz). Trybuś exploits the issue of romantic memory, resorts to Aleida and Jan Assmann’s cultural studies reflection, as well as allows both for the rhetoric tradition of memory reflection, and the epistemological tradition (“eye of memory”). In his reading of the ballads he concentrates mainly on the subject of romantic memory and on the places of memory, indicating memory-forming experience of death. The considerations are thought of as justification of the paper’s hypothesis about two culminating points of the development of memory problems in Mickiewicz’s creativity—in “Ballady i romanse” and in the consecutive parts of “Dziady” (“Forefathers’ Eve”).

Keywords

PL

Mickiewicz; romantyzm; przełom romantyczn; pamięć; ballada

EN

Mickiewicz; Romanticism; Romantic turn; memory; ballad

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2022
• Volume: 113
• Issue: 3
• Pages: 45-57

Dates

printed

2022-09-23

Contributors

author

Trybuś Krzysztof

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2022.3.3