Prepozytura kanoników regularnych laterańskich w Krasnem na Mazowszu (1681-1819), fundacji Krasińskich herbu Ślepowron,

• Authors: Górczyk Wojciech Jerzy

Title variants

EN

The Prepositure of Canons Regular of the Lateran in Krasne in Mazovia (1681-1819), foundation of the Krasiński family of the Ślepowron coat of arms,

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Prepozytura kanoników regularnych laterańskich w Krasnem na Mazowszu, w ziemi ciechanowskiej, rodowym gnieździe Krasińskich herbu Ślepo-wron, została utworzona w 1681 r. Kościół będący siedzibą prepozytury, którego początki sięgają XIV w., został przebudowany przez Jana Kazimierza Krasińskiego (ur. 1607 r., zm. 28 marca 1669 r.), który rozpoczął starania, aby uczynić z niego prepozyturę opactwa czerwińskiego kanoników regularnych laterańskich i Jana Do-brogosta Krasińskiego (ur. 10 czerwca 1639 r., zm. 21 lutego 1717 r.), który usku-tecznił zabiegi ojca, dając początek prepozyturze. Od tej pory parafia w Krasnem, która jest wzmiankowana po raz pierwszy pod datą 1443 r., przeszła w ręce kanoni-ków regularnych laterańskich. Pierwszym prepozytem w Krasnem został 22 stycznia 1681 r. kanonik regularny laterański ks. Franciszek Jagodkowicz. Wśród kanoników regularnych z opactwa czerwińskiego znajdujemy także Pawła Krasińskiego (†1768), który zapewne był także prepozytem kraśnieńskim. Prepozytura w Krasnem funkcjo-nowała do 1819 r., kiedy to uległo kasacie opactwo czerwińskie. Ostatnim prepozy-tem kraśnieńskim był ks. Franciszek Sulima Sułkowski. Jednak okres bytności kano-ników regularnych w Karsnem jest dłuższy, bowiem od objęcia parafii w Krasnem pierwszego kanonika regularnego do śmierci ostatniego, już ekskanonika regularnego, ks. Idziego Godlewskiego, który był proboszczem w Krasnem od 1855 r., minęło 198 lat. Kościół w Krasnem pozostaje do dzisiaj jednym z cenniejszych zabytków architektury sakralnej na Północnym Mazowszu.

EN

The Prepositure of Canons Regular of the Lateran in Krasne in Ma-zovia, in the Ciechanów land, the Krasiński family nest of the Ślepowron coat of arms, was created in 1681. The seat of the prepositure – a church dating back to the 14th century, was rebuilt by Jan Kazimierz Krasiński (born in 1607, deceased on March 28, 1669), who made efforts to make it the prepositure of the Czerwińsk Ab-bey of Canons Regular of the Lateran and Jan Dobrogost Krasiński (born on June 10, 1639, deceased on February 21, 1717), who put his father's efforts into effect, initiat-ing the creation of the prepository. From then on, the parish in Krasne, first mentioned in 1443, passed into the hands of Canons Regular of the Lateran. The first provost in Krasne, Fr. Franciszek Jagodkowicz CRL, was appointed on January 22, 1681. Among the Canons Regular of the Czerwińsk Abbey, we also find Paweł Krasiński († 1768), who most probably was also a provost. The prepositure in Krasne existed until 1819, when the Czerwińsk Abbey was dissolved. The last provost of Krasne was Fr. Fran-ciszek Sulima Sułkowski. However, the Canons Regular of the Laterans stayed in Krasne for the overall period of 198 years: from taking over the parish in Krasne by the first Canon Regular, until the death of the last ex-Canon Regular, Fr. Idzi Godlewski, the provost of Krasne since 1855. The church in Krasne remains to this day one of the most valuable monuments of sacred architecture in northern Mazovia.

Keywords

PL

Jan Dobrogost Krasiński; Jan Kazimierz Krasiński; Węgrów; Czewińsk,; opactwo

EN

Jan Dobrogost Krasiński; Jan Kazimierz Krasiński; Węgrów; Czerwińsk; abbey

• Publisher: Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy
• Journal: Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
• Year: 2019
• Volume: 132
• Pages: 181-218

Contributors

author

Górczyk Wojciech Jerzy

References

• Opracowania
• Betlej A., Zapomniany fresk Sebastiana Ecksteina, [w:] Sztuka Kresów Wschodnich, red. A. Betlej, A. Markiewicz, Kraków 2012, t. 7, s. 51-64.
• Boberski W., Solari (Solary) Antonio (1700-1763), [w:] Polski Słownik Bio-graficzny, t. 40, z. 2, 2000, s. 247.
• Boniecki A., Herbarz polski, t. 12, cz. 1, Warszawa 1908.
• Chlewicka A., Księgozbiór parafialny z Krasnego w świetle XVIII-wiecznych inwentarzy, [w:] W kręgu historii i bibliologii. Prace ofiarowane ks. profesorowi Michałowi Marianowi Grzybowskiemu w siedemdziesiątą rocznice urodzin, red. Z. Kropidłowski, Bydgoszcz 2007, s. 173-203.
• Folwarski H., Poczet opatów klasztoru kanoników regularnych w Czerwińsku, „Nasza Przeszłość”, t. 6 (1959), s. 5-79.
• Frąckowska A., Nagrobek żon Jana Dobrogosta Krasińskiego w kościele w Krasnem, http://www.wilanow-palac.pl/nagrobek_zon_jana_dobrogosta _krasinskiego_w_kosciele_w_krasnem.html (dostęp 25.07.2018)
• Galicka I., Sygietyńska H., Ciechanów i okolice, [w:] Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. 10, [Województwo warszawskie], z. 1, Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1977.
• Gawarecki H., Pamiętnik historyczny płocki, t. 2. Warszawa 1830.
• Góralski W., Diecezja płocka i jej synody w okresie potrydenckim, „Studia Płockie”, t. 14 (1986), s. 159-186.
• Góralski W., Reforma organizacji dekanalnej w diecezji płockiej za bpa An-drzeja Chryzostoma Załuskiego w 1693 r. „Studia Płockie”, t. 12 (1984), s. 109-120.
• Górczyk W. J., Reformaci w Węgrowie. Architektura kościoła i miejsce fun-dacji węgrowskiej na tle działalności fundacyjnej Krasińskich, „Drohi-czyński Przegląd Naukowy”, nr 10 (2018), s. 307-326.
• Górczyk W. J., Kościół reformatów w Węgrowie fundacji wojewody płockiego, starosty przasnyskiego, Jana Dobrogosta Krasińskiego herbu Ślepowron, „Notatki Płockie”, nr 1 (2018), s. 13-21.
• Górczyk W. J., Pomniki nagrobne biskupa krakowskiego Franciszka Krasińskiego i wojewody płockiego Stanisława Krasińskiego, „Muzealne Rozma-itości”, nr 1 (2018), s. 10-11.
• Górczyk W. J., Biskup kamieniecki Adam Stanisław Krasiński (1714-1800). Szkic do studium biograficznego, „Bieżuńskie Zeszyty Historyczne”, nr 31 (2017), s. 62-98.
• Grzybowski M. M., Idzi Godlewski (1793-1879), [w:] Tenże, Duchowieństwo diecezji płockiej, t. 3, Płock 2012, s. 90-91;
• Kowalczyk A., Biblioteka kanoników regularnych w czerwińsku, „Notatki Płockie”, nr 1 (2009), s. 3-10.
• Lato Z., Troska salezjanów o ośrodki kultu maryjnego w Polsce w latach 1989-1988, „Seminare. Poszukiwania Naukowe”, nr 14 (1998), s. 147-169.
• Łatak K., Biblioteka kanoników regularnych laterańskich w Krakowie do końca XVI wieku, „Echa Przeszłości”, nr 3 (2002), s. 27-47.
• Łydyński F., Dzieje kościoła w Krasnem, „Mazowsze”, nr 7 (1996) s. 25-30.
• Masiak W., Krasne- Krasińscy-Opinogóra, Warszawa 1975.
• Młynarski Ł. P., Kościół i mauzoleum Krasińskich w Krasnem w okresie nowożytnym. Przyczynek do dziejów obiektu, [w:] Franciszka z Krasiń-skich Wettyn, red. D. Kalina, R. Kubicki, M. Wardzyński, Kielce-Lisów 2012, s. 53-63.
• Muller A., Diecezja płocka od drugiej połowy XVI wieku do rozbiorów, „Studia Płockie”, nr 3 (1975), s. 153-226.
• Muszyńska J., Testament biskupa Franciszka Krasińskiego, [w:] Kościół kato-licki w Małopolsce w średniowieczu i we wczesnym okresie nowożytnym, red. W. Kowalski, J. Muszyński, Kielce-Gdańsk 2011, s. 283-294.
• Niesiecki K., Herbarz Polski, wyd. J. N. Bobrowicz, t. 5, Lipsk 1840,
• Nowiński J., 400 lat obecności cudownego obrazu Matki Bożej Pocieszenia (Matki Bożej Czerwińskiej) na Jasnej Górze w Czerwińsku, „Seminare”, nr 33 (2013), s. 319-338.
• Paprocki B., Herby rycerstwa polskiego, zebrane i wydane r. p. 1584, wyd. K. J. Turowski, Kraków 1858.
• Pietrzkiewicz I., Biblioteka kanoników regularnych w Krakowie w XV i XVI, Kraków 2003.
• Prokop K. R., Staropolskie varia biograficzno-chronologiczne z nowożyt-nych źródeł proweniencji kościelnej (uzupełnienie do kompendiów bio-bibliograficznych i herbarzy), „Biuletyn biblioteki Jagiellońskiej”, nr 66 (2016), s. 177-214.
• Przyboś A., Krasiński Jan Dobrogost, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 15, Wrocław- Warszawa- Kraków 1970, s. 180-182.
• Przyłubska D., Nagrobek Andrzeja i Katarzyny Krasińskich w kościele w Krasnem, „Mazowsze”, nr 7 (1996), s. 37-44.
• Pułaski F., Opis 815 rękopisów Biblioteki Ordynacji Krasińskich, Warszawa 1915.
• Samsonowicz H., Freski Sebastiana Ecksteina w kościele w Krasnem, „Mazowsze”, nr 7/(1996) s. 31-36.
• Wołosz A. K. F., Cymelium ze zbiorów Muzeum Diecezjalnego w Płocku, „Mazowsze”, nr 7 (1996), s. 63-64.
• Wołosz A. K. F., Zaginione złotnictwo ze skarbca w Krasnem, „Mazowsze”, nr 7 (1996), s. 45-62.
• Żebrowski T., Kościół (XIV-początek XVI w.), [w:] Dzieje Mazowsza, t. 1, Pułtusk 2006, s. 447-487.