Zespół zabudowy jednorodzinnej przy Forcie Mokotowskim w Warszawie: dzieje, stan zachowania i postulaty konserwatorskie

• Authors: Rozbicka Małgorzata

Title variants

EN

SINGLE-FAMILY HOUSING COMPLEX NEAR THE MOKOTÓW FORT IN WARSAW. HISTORY, STATE OF PRESERVAI ION AND CONSERVATOR S REQUIREMENTS

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

As early as in 1939, the villa complex of the Off leers’ Housing and Residential Co-operative “Dom”, designed circa 1925 around the Mokotów Fort in Warsaw, formed a small modern housing estate built up with single-family houses representing various architectural traditions, embedded in the topography of the esplanade of the fort, connected by a bus line with the Old Town, provided with municipal infrastructure, a police station, a newsstand and two shops. The history of almost 80 years of construction of the housing complex near the Mokotów Fort presented in this article shows both the process of shaping the foundations of its urban design and architecture in years 1931-1939, architectural and urban developments of the estate in the 1950s and the 1960s, and finally, successive stages of the increasing degradation of its historic fabric which began at the end of the 1960s, thus demonstrating clearly that the growing dynamics and radicalism of its transformation requires conservators to take effective cure of this residential complex. The scope of such care would make it possible to retain the architectural values of various types of single-family houses preserved within its boundaries that are characteristic of several separated pre-war and postwar style formations, and to retain the historic urban complex of the housing estate and its villa & garden nature and climate, which results undoubtedly from its unique location within Warsaw. This article constitutes the first attempt made in the context of the Resolution of the Council of the Warsaw Capital City in 2009 on the commencement of preparing the local spatial development plan for the Wyględów district to present in an orderly manner our overall knowledge of the history of construction and post-war development of the co-operative housing complex near the Mokotów Fort, with special regard to its architecture and urban design, and to provide a detailed diagnosis of the state of preservation of the estate and to use it as a basis for determining effective rules of conservator’s protection that would also suit the specific architectural and urban values and location of the estate.

Keywords

PL

otoczenie Fortu Mokotów; Fort Mokotowski w Warszawie; Wyględów; Mokotów; międzywojenna zabudowa mieszkaniowa; Oficerska Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa „Dom"; ul. Olimpijska; ul. Miłobędzka; ul. Miączyńska; ul. Karwińska; ul. Płatowcowa; ul. Balonowa; ul. Racławicka; ul. Maratońska; ul. Gimnastyczna; ul. Oszczepników; modernizm luksusowy; art. deco; architektura klasycystyczna; klasycyzm akademicki; uproszczony socrealizm

• Publisher: Narodowy Instytut Dziedzictwa
• Journal: Ochrona Zabytków
• Year: 2009
• Issue: 4
• Pages: 17-46

Dates

published

2011

Contributors

author

Rozbicka Małgorzata

• prof. nadzw. dr hab. inż. arch. Wydział Architektury Politechnika Warszawska

References

• Por. L. Krolikowski, Twierdza Warszawa, Warszawa 2002, m.in. s. 122, 125, 271-272.
• T. Kotaszewicz, Rozwoj urbanisty ki i planowania przestrzennego lat 1916-1945 z podkreśleniem roli środowiska warszawskiego, [w:] Osiągnięcia i perspektywy warszawskiego środowiska urbanistow i planistow przestrzennych (u progu 80-lecia TUP) Warszawa 2002, s. 32.
• Por. KP.. Warszawa 1918-1928. Przegląd ważniejszych dziedzinz życia samorządu i miasta, „Kronika Warszawy , R. IV, 1928, nr 10-12, s. 17.
• Z. Słonimski, Plan rozbudowy m. stoł. Warszawy w dziesięcioleciu od 1925-1935, „Architektura i Budownictwo1’ 1925, nr 1, s. 32-33.
• Centralne Archiwum Wojskowe (dalej CAW ), sygn. 1 300.63.60.
• Por. J. Kasprzycki, Niezapomniany Fort Mokotow, [w:] Korzenie miasta, t. IV, Mokotow i Ochota, Warszawa 2004, s. 15.
• Por. Projekt regulacji i zabudowania Fortu Mokotowskiego, b.d., CAW, sygn. I 300.63.63.
• Por. m.in. http://radiopolska.pl
• Dz.U. z 1928 r., Nr 23, poz. 202.
• Por. Szkic zabudowy terenow Fortu Mokotowskiego w Warszawie, b.d (zapewne ok. 1930 r.), CAW, sygn. I 300.63.62.
• Oficerska Społdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa „Dom ” tereny przy ul. Racławickiej, [w:] Społdzielczość mieszkaniowa w Polsce, cz. II, Społdzielnie budowlano-mieszkaniowe, Warszawa 1937, s. 68.
• Por. E. Szwankowski, 0 realizacjach urbanistycznych Warszawy /9/9-/939, [w:] Warszawa // Rzeczypospolitej 1918-1939, Warszawa 1970, s. 61.
• Por. Szkic programowy Biura Planu Dzielnicy Marszalka Jozefa Piłsudskiego, 1936, CAW, sygn. I 300.63.63.
• Por. zdjęcie lotnicze Fortu Mokotow z czasow II wojny światowej, wg http://www.geotekst.pl
• Por. J. Kasprzycki, Warszawskie pożegnania (nr 1298). Niezapomniany „Fort Mokotowski”, „Życie” 1995, 9-10 grudnia.
• J. Kasprzycki, Warszawskie pożegnania (nr 941). Moda na Fort Mokotowski. „Zycie Warszawy” 1988, nr 175.
• Por. H. Faryna-Paszkiewicz, Saska Kępa. Warszawa 2001, s. 62-63.
• Por. A. Inatowicz-Łubiariski, Projekt domu piętrowego na suterenach na terenach Sp. Bud.-mieszk. „Dom ”przy Forcie Mokotowskim, Archiwum Akt Nowych, zbiory Banku Gospodarstwa Krajowego, sygn. 4027.
• Por. fotografie lotnicze Fortu Mokotowskiego z dnia 5 marca 1945 r. http:// www.geotekst.pl
• Por. D. Bartoszewicz, Olimpijski spokoj konserwatora, „Gazeta Wyborcza”, dodatek „Gazeta Stołeczna” 2000, nr 1.
• Uchwała Rady Miasta Stołecznego Warszawy Nr XX/203/2000 z dnia 20 marca 2000 r.

Identifiers

ISSN

0029-8247