Oblicza melancholii. "Szafa" Olgi Tokarczuk i jej chorwacki przekład

• Authors: Majdzik Katarzyna

Title variants

HR

Lica melankolije Ormar Olge Tokarczuk i njegov hrvatski prijevod

EN

The Faces of Melancholy "The Wardrobe" by Olga Tokarczuk and its translation into Croatian

• Languages of publication: PL

Abstracts

HR

U članku se raspravlja o problematici melankolije, njezinim izvorima, mehanizmima te njezinoj suštini. Na osnovi priče Olge Tokarczuk pod naslovom "Ormar" te njezinog prijevoda na hrvatski jezik traži se odgovor na pitanja o odnosu melankolije i jezika, razmatra se umjetnost kao način borbe s nebitkom (pa tako i s melankolijom), ispituju se načini prisutnosti i postojanja melankoličnog subjektiviteta u tekstu. Kategorija melankolije (porijeklom iz psihoanalize) može poslužiti također za određivanje bića teksta, a posebno prijevoda. Rekonstruirana na osnovi Ormara melankolija je općekulturni (ili radije izvankulturni) fenomen. Univerzalnost melankolije i alegoričan karakter priče Olge Tokarczuk ukidaju barijere između kulture originala i prijevoda, upisujući ih u isti okvir što olakšava prevođenje. Glavni izvor kulturnih barijera su u tom slučaju jezične (osobito gramatičke) razlike.

EN

The aim of this article is to illustrate the phenomenon of melancholy, its sources, mechanisms and modes of existence. Basing on "The Wardrobe" by Olga Tokarczuk and its Croatian translation the author tries to demonstrate a relation between melancholy and language, she considers the art as a kind of fight against nothingness (and melancholy) and explores the textual manifestation of melancholic subjectivity. A psychoanalytic approach to melancholy aids to determine the condition of text (the translated text in particular). The image of melancholy reconstructed from "The Wardrobe" is a culture-independent phenomenon. The universalism of melancholy and the allegorical nature of Tokarczuk’s work remove barriers between original and translated text culture facilitating the act of translation. The main source of cultural barriers, in this case, are the linguistic (mainly grammatical) differences.

Keywords

PL

melancholia; podmiot; psychoanaliza; przekład; interpretacja

HR

melankolija; subjektivitet; psihoanaliza; prijevod; interpretacija

EN

melancholy; subjectivity; psychoanalysis; translation; interpretation

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Przekłady Literatur Słowiańskich
• Year: 2012
• Volume: 3
• Issue: 1
• Pages: 252-266

Dates

published

2012-10-01

Contributors

author

Majdzik Katarzyna

• Instytut Filologii Słowiańskiej, Uniwersytet Śląski

References

• Bielik-Robson, Agata. Inna nowoczesność. Pytania o współczesną formułę duchowości. Kraków: Universitas, 2000.
• Heidegger, Martin. „O źródle dzieła sztuki.” Sztuka i Filozofia 5 (1992).
• Janion, Maria. Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś? Warszawa: Sic!, 1996.
• Lacan, Jaques. „Stadium zwierciadła jako czynnik kształtujący funkcje ja w świetle doświadczenia psychoanalitycznego.” Tłum. Jerzy W. Aleksandrowicz. Psychoterapia 4 (1987).
• Majdzik, Katarzyna. „Błąd i jego konsekwencje w przekładzie »Sahiba« Nenada Veličkovicia.” Błąd (i jego konsekwencje) w przekładzie. Red. Piotr Fast, AlinaŚwieściak. Katowice: Śląsk, 2010.
• Markowski, Michał P. „Przygoda ciała i znaków. Wprowadzenie do pism Julii Kristevej. [wstęp].” Kristeva, Julia. Czarne słońce. Depresja i melancholia. Tłum. Michał P. Markowski. Kraków: Universitas, 2007.
• Ong, Walter. Oralność i piśmienność: słowo poddane technologii. Tłum. Józef Japola. Lublin: Wydawnictwo KUL, 1992.
• Pępiak, Ewelina. Buty, jabłka, paciorki. Szkice o sztuce XX wieku. Web 9.03.2011 [http://www.anthropos.us.edu.pl/anthropos3/teksty/tekstB4.htm].
• Rosner, Katarzyna. Narracja, tożsamość i czas. Kraków: Universitas, 2006.
• Rusinek, Wojciech. „O podmiotowości melancholijnej w prozie Andrzeja Stasiuka.” Z dziejów podmiotu i podmiotowości w literaturach słowiańskich XX wieku. Red. Barbara Czapik-Lityńska, Marta Buczek. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2005.
• Sławek, Tadeusz. „Widok z okna (zamiast wstępu) [wstęp].” Szymutko, Stefan. Nagrobek ciotki Cili. Katowice: Wydawnictwo Uniwersystetu Śląskiego, 2001.
• Tokarz, Bożena. Wzorzec, podobieństwo, przypominanie. Katowice: Śląsk, 1998.
• Uniłowski, Krzysztof. „Zamiast posłowia [posłowie].” Szymutko, Stefan. Nagrobek ciotki Cili. Katowice: Wydawnictwo Uniwersystetu Śląskiego, 2001.
• Žižek, Slavoj. „Melancholia i akt etyczny.” Tłum. Marcin Szuster. ResPublica 10 (2001). Web 15.03.2011 [http://www. tezeusz.pl/cms/tz/index.php?id=869].

Identifiers

ISSN

1899-9417