Polscy duchowni katoliccy w Sejmie Śląskim

• Authors: Witold Marcoń

Title variants

EN

Polish Catholic priests in the Silesian Parliament

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W autonomicznym Sejmie Śląskim pierwszej kadencji w latach 1922‒1929 zasiadało dwóch polskich duchownych katolickich. Byli to ks. Eugeniusz Brzuska i ks. Karol Mathea. W swej działalności politycznej opierali się oni o statut organiczny określający ustrój województwa śląskiego. Odegrali ważną rolę w pracach legislacyjnych, a także jako działacze polityczni, społeczni i duszpasterze.

EN

Two Polish Catholic priests were members of the autonomous Silesian Parliament (Sejm). They were: Fr Eugeniusz Brzuska Eugene and Fr Karol Mathea. Their political activities were based on the organic statute in which the political system of Silesia was dened. They played an important role in the legislative as well as political and social activists and pastors.

Keywords

PL

autonomia śląska; duchowny; ksiądz; poseł; Sejm Śląski; statut organiczny

EN

autonomy of Silesia; clergyman; member of parliament; organic statute; priest; Silesian Parliament

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2012
• Issue: 31
• Pages: 209-223

Contributors

author

Witold Marcoń

• Wydział Filologiczno-Historyczny Akademia im. Jana Długosza Częstochowa

References

• Archiwum Państwowe w Katowicach, Zespół SŚ 737: Komisje sejmowe z lat 1924‒1927. Rozdział miejsc, skład osobowy z uwzględnieniem przynależności partyjnej posłów; Zespół SŚ 753: Komisje szkolne. Protokoły posiedzeń z lat 1923‒1929.
• Bańka J., Ks. kanonik Karol Mathea, „Wiadomości Diecezjalne” 1964, nr 3‒4.
• Bańka J., Śp. ks. Karol Mathea, „Gość Niedzielny” 1965, nr 7.
• Ciągwa J., Immunitet parlamentarny posłów Sejmu Śląskiego w latach 1922‒1939. Regulacja prawna i praktyka, Katowice 1992.
• Cybulski B., Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego 1918‒1920, Opole 1980.
• Długajczyk E., Oblicze polityczne i własnościowe prasy polskiej w województwie śląskim 1922‒1939, Katowice 1990.
• Długajczyk E., Sanacja śląska 1926‒1939. Zarys dziejów politycznych, Katowice 1983.
• Druk sejmowy nr 11/ISŚ.
• Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 1920‒1938.
• Dziennik Ustaw Śląskich 1925‒1927.
• Encyklopedia powstań śląskich, red. F. Hawranek i in., Opole 1982.
• Falęcki T., Klub poselski Chrześcijańskiego Zjednoczenia Ludowego w Sejmie Śląskim, Katowice 1987.
• Falęcki T., Z badań nad dziejami śląskiej chadecji. Powstanie i działalność Chrześcijańskiego Zjednoczenia Ludowego 1920‒1923, „Zaranie śląskie” 1988, z. 3‒4.
• Galicz J., Biblioteka polska teologów wrocławskich w Ołomuńcu i Widnawie (Przyczynek do dziejów ruchów narodowych na Śląsku Cieszyńskim), Cieszyn 1934.
• Galocz J., Rychwałd. Moja wioska rodzinna, Cieszyn 1996.
• „Gazeta Robotnicza” 1922, nr 221.
• Glimos-Nagórska A., Polskie szkolnictwo powszechne województwa śląskiego (1922‒1939), Katowice 2000.
• „Głos Ziemi Cieszyńskiej”, z dn. 29 czerwca 1990 r., s. 4.
• Golec J., Bojda S., Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, Cieszyn 1993, t. 1.
• „Gwiazdka Cieszyńska” 1927.
• Hojka Z., Józef Rymer. Biografia polityczna, Katowice 2002.
• Janicki S., Śląsk na łonie macierzy 1922‒1928, Katowice 1929.
• Księga o Śląsku wydana z okazji jubileuszu 35-lecia istnienia „Znicza”, red. A. Targ, Cieszyn 1929.
• Marcoń W., Autonomia śląska 1922‒1932. Wybrane zagadnienia, Toruń 2009.
• Musialik W., Brzuska Eugeniusz (1885‒1938), w: Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku, red. M. Pater, Katowice 1996.
• Musialik W., Górnoślązacy w parlamentach II Rzeczypospolitej (1919‒1939), Opole 2004.
• Musialik W., Michał Grażyński (1890‒1965). Biografia polityczna, Opole 1989.
• Myszor J., Historia diecezji katowickiej, Katowice 1999.
• Odorkiewicz E., Uchodźcy z Opolszczyzny po powstaniach i plebiscycie, „Zaranie śląskie” 1962, z. 1.
• Orzechowski M., Pabisz J., Surman Z., Wyniki wyborów parlamentarnych na Śląsku, Wrocław – Warszawa – Kraków 1966.
• „Placówka Kresowa”, z dn. 23‒24 grudnia 1928 r.
• „Polonia” 1926, nr 104.
• „Rocznik Diecezjalny” 1953.
• „Rocznik Diecezji Katowickiej” 1930.
• „Rocznik Diecezji Śląskiej” 1947.
• Rechowicz H., Sejm Śląski. 1922‒1939, Katowice 1971.
• Sieradzka D., Miasta województwa śląskiego i ich reprezentacje samorządowe 1922‒1939, Kraków 1996.
• Sieradzka D., Samorząd komunalny województwa śląskiego 1920‒1939. Aspekty polityczne i narodowościowe, Gliwice 1992.
• Skład osobowy Sejmu Śląskiego w dniu 1-szym grudnia 1922 roku.
• Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń I Sejmu Śląskiego 1922‒1928.
• Szymiczek F., Walka o Śląsk Cieszyński, Katowice 1938.
• Szymiczek F., Stowarzyszenia akademickie polskiej młodzieży górnośląskiej we Wrocławiu 1863‒1918, Wrocław – Warszawa – Kraków 1963.
• Ślązak [Grim E.], Rzut oka na pięćdziesięciolecie polsko-katolickiej organizacji politycznej ziemi Cieszyńskiej: „Związku Śląskich Katolików”, Cieszyn 1933.
• Ustawy Sejmu Śląskiego 1922‒1932, Katowice 1932.
• Wichura-Zajdel E., Z dziejów duchowieństwa śląskiego w czasie wojny 1939‒1945, Warszawa 1968.
• Żebrok J., Pamiętnik śląskiego nauczyciela, Cieszyn 2002.