Kilka uwag o socjolekcie przestępczym polszczyzny przedwojennego Lwowa

• Authors: Rak Maciej

Title variants

EN

Few Notes about the Slang of Thieves in the Polish Language of the Pre-war Lviv

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy socjolektu przestępczego polszczyzny przedwojennego Lwowa. Podstawą materiałową jest tu niepublikowany wcześniej rękopis S. Udzieli z r. 1892 pt. Żargon złodziejski we Lwowie. Zebrane przez Udzielę słownictwo zostało poddane analizie semantycznej i formalnej. Zestawienie z innymi zbiorami leksyki przestępczej ujawniło, że również w Żargonie złodziejskim we Lwowie znalazły się nienotowane gdzie indziej nowości leksykalno-semantyczne.

EN

This article applies the the Slang of Thieves in the Polish Language of the Pre-war Lviv. The basis material is here previously unpublished manuscript S. Udziela of the year 1892 Jargon of Thieves in Lviv. Collected by Udziela vocabulary has undergone semantic and formal analysis. Summary of other criminal lexical sets revealed that even in Jargon of Thieves in Lviv included elsewhere unlisted new lexical-semantic units unlisted elsewhere.

Keywords

PL

socjolekt przestępczy; polszczyzna przedwojennego Lwowa

EN

Slang of Thieves; Polish Language of the Pre-war Lviv

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2016
• Issue: 30
• Pages: 133-145

Dates

published

2016

Contributors

author

Rak Maciej

• Uniwersytet Jagielloński, Kraków

References

• Chobzej i in. — Хобзей Н., Сімович К., Ястремська Т., Дидик-Меуш Г. 2012: Лексикон львівський: поважно і на жарт, wyd. 2, Львів: Інститут українознавства ім. І.Крип’якевича НАН України.
• Estreicher K. 1903: Szwargot więzienny, Kraków: Księgarnia D. E. Friedleina.
• Geller E. 1997: Zur Etymologie einiger jiddischer und deutscher Schimpfwörter und Gaunerbezeichnungen im Polnischen, Zeitschrift für Slawistik 3(42), 274–284.
• Gorbacz 2006 — Горбач O. 2006: Арѓо в Україні, Львів: Інститут українознавства ім. І. Крип’я кевича НАН України.
• Grabias S. 1997: Język w zachowaniach społecznych, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Grabias S. 2010: Środowiskowe i zawodowe odmiany języka — socjolekty, [w:] J. Bartmiński (red.): Współczesny język polski, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 235–253.
• Kątny A. 2002: Zu den deutschen Lehnwrtern in der polnischen Gaunersprache, Studia Germanica Gedanensia 10, 96–108.
• Kluge F., Götze A. 1948: Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache, wyd. 14, Berlin: de Gruyter Mouton.
• Kołodziejek E. 2005: Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersy tetu Szczecińskiego.
• Kurka A. 1896: Słownik mowy złodziejskiej, Lwów: nakładem autora [wydanie 2. — 1899, zmienione i rozszerzone, Lwów: Drukarnia „Słowa Polskiego”].
• Kurzowa — Kurzowa Z. 1983: Polszczyzna Lwowa i kresów południowo-wschodnich do 1939 roku, Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Ludwikowski W., Walczak H. 1922: Żargon mowy przestępców. „Blatna muzyka”. Ogólny zbiór słów gwary więziennej, Warszawa: [s. n.].
• Małocha A. 1994: Żydowskie zapożyczenia leksykalne w socjolekcie przestępczym, [w:] J. Anusiewicz, B. Siciński (red.): Język a kultura, t. 10: Język subkultur, Wrocław: Wiedza o Kulturze, 135–170.
• Michalski H., Morawski J. 1971: Słownik gwary więziennej, Warszawa: Ośrodek Badań Przestępczości Ministerstwa Sprawiedliwości.
• SEJPBr — Brückner A. 1927: Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza.
• SGP PAN — Słownik gwar polskich 1977−: oprac. przez Zakład Dialektologii Polskiej IJP PAN, Źródła i t. 1, red. M. Karaś, t. 2−5, red. J. Reichan, S. Urbańczyk, t. 6, red. J. Okoniowa, J. Reichan, t. 7−8, red. J. Okoniowa, J. Reichan, B. Grabka, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
• SJPDor — Doroszewski W. (red.) 1958–1969: Słownik języka polskiego, t. 1–11, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe (wersja na CD-ROM-ie).
• SJPSzym — Szymczak M. (red.) 1978–1981: Słownik języka polskiego, t. 1–3, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe (wersja na CD-ROM-ie).
• SW — Karłowicz J., Kryński A., Niedźwiedzki W. 1900–1927: Słownik języka polskiego, t. 1–8, Warszawa (tzw. Słownik warszawski).
• SWil — Zdanowicz A. i in. 1861: Słownik języka polskiego, t. 1–2, Wilno: M. Orgelbrand (tzw. Słownik wileński).
• Stępniak K. 1986: Słownik gwar środowisk dewiacyjnych, Warszawa: Departament Doskonalenia i Szkolenia Zawodowego MSW.
• Stępniak K. 1993: Słownik tajemnych gwar przestępczych, Londyn: Puls Publication.
• Szaszkiewicz M. 1997: Tajemnice grypserki, Kraków: Wydaw. Instytutu Ekspertyz Sądowych.
• Ułaszyn H. 1951: Język złodziejski, Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
• USJP — Dubisz S. (red.) 2003: Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1–6, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe (wersja na CD-ROM-ie).

Identifiers

DOI

10.17651/SOCJOLING.30.11