Rola samorządu terytorialnego w finansowaniu zadań z zakresu kultury i ochrony dziedzictwa narodowego w Polsce

• Authors: Maj-Waśniowska Katarzyna , Sołtyk Piotr

Title variants

EN

The role of local government units in financing tasks in the scope of culture and protection of national heritage in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W opracowaniu podjęta została problematyka obejmująca finansowanie zadań z zakresu kultury przez jednostki samorządu terytorialnego (JST). Poruszony problem badawczy dotyczył w szczególności form organizacyjno-prawnych realizacji zadań oraz wydatków związanych z realizacją tych zadań. Jego wyrazem jest postawiona hipoteza badawcza, zgodnie z którą w zależności od szczebla samorządu oraz rodzaju jednostki samorządu terytorialnego poziom zrealizowanych wydatków jest zróżnicowany. W celu weryfikacji tak sformułowanej hipotezy w pierwszej kolejności dokonano charakterystyki form organizacyjno-prawnych realizacji zadań z zakresu kultury oraz zasad prowadzenia przez nie gospodarki finansowej. Następnie dokonano analizy poziomu i struktury wydatków jednostek samorządowych na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego w latach 2010–2016 oraz udziału tych wydatków w wydatkach ogółem. W opracowaniu zastosowano metodę porównawczej analizy opisowej. W efekcie przeprowadzonych badań stwierdzono, że wysokość wydatków na kulturę różni się w zależności od rodzaju jednostki samorządowej. Analizując wydatki JST z perspektywy poszczególnych szczebli samorządu (budżetu gminy, miasta na prawach powiatu, powiatu, województwa) można zaobserwować znaczne różnice w poziomie wydatków. Ma to związek z podziałem kompetencji pomiędzy poszczególnymi szczeblami samorządu terytorialnego oraz liczbą instytucji kultury podległych poszczególnym szczeblom. Najwięcej środków na kulturę przeznaczały gminy oraz miasta na prawach powiatu. Biorąc pod uwagę udział wydatków na kulturę w wydatkach ogółem, najwyższy odsetek wydatków na kulturę w relacji do wszystkich wydatków samorządu zaobserwowano w przypadku budżetów województw.

EN

The study addresses the issue of financing tasks in the scope of culture carried out by local government units (JST). The discussed research problem concerns in particular the organisational and legal forms of implementation of tasks and related expenses. It is expressed by a research hypothesis, according to which the level of expenditure incurred varies depending on the level and type of local government units. In order to verify the hypothesis formulated in this way, a characteristics of organisational and legal forms of the implementation of tasks in the field of culture and the principles of running a financial economy by them were first prepared. Then, an analysis was made of the level and structure of expenditure of local government units on culture and protection of national heritage in 2010–2016 and the share of these expenditures in total expenditure. The study uses the method of comparative descriptive analysis. As a result of the conducted research, it was found that the amount of expenditure on culture varies depending on the type of local government unit. Analysing the expenditure of local government units from the perspective of individual levels of local government (municipalities, cities with poviat rights, poviats, voivodeships), one can observe significant differences in the level of expenditure. This is related to the division of competences between the various levels of local government units and the number of cultural institutions subordinate to particular levels. Municipalities and cities with poviat rights have devoted the most resources to culture. Considering the share of expenditures on culture in total expenditure, the highest percentage of expenditure on culture in relation to all expenditures of local government units was observed in the case of voivodeship budgets.

Keywords

PL

kultura; jednostki samorządu terytorialnego; gospodarka finansowa instytucji kultury; wydatki publiczne

EN

culture; local government units; financial management of culture institutions; public expenditures

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2018
• Volume: 56
• Pages: 369-383

Contributors

author

Maj-Waśniowska Katarzyna

• Katedra Finansów Samorządowych Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

author

Sołtyk Piotr

• Katedra Finansów Samorządowych Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

References

• Czarnocki G., 2011, Dotacje dla instytucji kultury [w:] Dotacje z budżetu jednostek samorządu terytorialnego, red. A. Bieniaszewska, K. Stelmaszczyk, MUNICIPUM, Warszawa.
• Dylewski M., Filipiak B., Gorzałczyńska-Koczkodaj M., 2006, Finanse samorządowe. Narzędzia, decyzje, procesy, PWN, Warszawa
• Finanse kultury w latach 2007–2005. Studia i analizy statystyczne, 2016, Urząd Statystyczny w Krakowie, Kraków.
• Gajewska J., 1994, Podział środków na szczeblu gmin po reformie samorządowej [w:] Podział środków publicznych na kulturę przez organy administracji państwowej. Zasady, formy, kryteria, red. S. Golinowska, Instytut Kultury, Warszawa.
• Kukołowicz T., Modzelewska M., Siechowicz P., Wiśniewska A., 2016, Rola samorządu terytorialnego w finansowaniu polityki kulturalnej w Polsce w latach 1990–2015 [w:] Polityka kulturalna, Studia BAS nr 2(46), red. B. Dziewulak, Wydawnictwo Biura Analiz Sejmowych, Warszawa.
• Kożuch B., 2000, Zarządzanie zagadnienia wstępne [w:] Podstawy zarządzania, red. B. Kożuch, M. Cywoniuk, Wydawnictwo WSE, Białystok.
• Mackiewicz M., Malinowska-Misiąg E., Misiąg W., Tomalak M., 2006, Budżet i finanse. Poradnik dla samorządów, MUNICIPUM, Warszawa.
• Owsiak S., 2013, Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Dolnośląskiego z 30 lipca 2012 r., NKN11.4131.774.2012.AS2, Dz. Urz. Woj. Dolno. 2012/2768.
• Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r., o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 450).
• Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r., o bibliotekach (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 574).
• Ustawa z dnia 25 października 1991 r., o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 862 ze zm.).
• Walczak P., 2013, Dotacje podmiotowe z budżetu JST na rzecz samorządowych instytucji kultury [w:] Dotacje z budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Planowanie, udzielanie, rozliczanie, red. A. Walasik, A. Babczuk, A. Talika, C.H. Beck, Warszawa.
• Wyrok WSA w Lublinie z dnia 29 września 2011 r., II SA/Lu 653/11, LEX nr 1026963.
• Wyrok NAS w Szczecinie z dnia 4 kwietnia 2001 r., SA/Sz 2268/00, LEX nr 49253.
• Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 6 grudnia 2010 r., II SA/Bd 1184/10, LEX nr 751961.
• Wyrok NSA w Gdańsku z dnia 24 czerwca 2002 r., SA/Gd 479/02, OwSS 2004/1/21/21/

Identifiers

DOI

10.15584/nsawg.2018.4.30