Dialogiczny charakter wymiany w ujęciu ekonomii personalistycznej

• Authors: Paweł Drobny

Title variants

EN

Dialogical nature of exchange in terms of personalist economics

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł skoncentrowany jest na problemie dialogicznego wymiaru wymiany. Autor traktuje wymianę jako bardziej adekwatną dla nauki społecznej jednostkę analizy od decyzji, wokół której skoncentrowana jest ekonomia głównego nurtu. Artykuł ma dwa cele. Po pierwsze, jest próbą zwrócenia uwagi na negatywną funkcję współczesnej ekonomii, która koncentrując się na decyzji i na konstruowaniu zdepersonalizowanych, holistycznych struktur teoretycznych, traci z pola widzenia swój właściwy wymiar społeczny. Po drugie, jest próbą personalistycznego spojrzenia na wymianę jako rodzaj relacji międzyludzkich i ukazania jej dialogicznego charakteru poprzez odwołanie się do filozofii E. Lévinasa. Wychodząc od ekonomii personalistycznej jako teorii powinności działania ze względu na rozwój osoby, autor pokazuje wymianę jako formę dialogu, w której wyraża się wzajemna odpowiedzialność za siebie wymieniających się i która przez to ma wspólnototwórczy charakter. Wskazuje tym samym na wymianę jako na istotny warunek rozwoju osoby.

EN

The article focuses on the problem of the dialogical dimension of exchange. The author treats the exchange as a unit of analysis more relevant to social science than the decision around which mainstream economics is concentrated. The article has two goals. Firstly, it is an attempt to draw attention to the negative function of modern economics, which focuses on decisions and the construction of depersonalized, holistic theoretical structures and loses its proper social dimension from view. Secondly, it is an attempt to look at the exchange of personalities as a kind of interpersonal relations and to show its dialogical character, by referring to the philosophy of E. Lévinas. Starting from the personalist economics as a theory of the duty of action due to the development of the person, the author shows the exchange as a form of dialogue in which mutual responsibility for each other has its expression and which thus has a communityforming character. It indicates the exchange as an important condition for the development of the person.

Keywords

PL

ekonomia; dialog; wymiana; ekonomia personalistyczna

EN

economics; dialogue; exchange; personalist economics

• Publisher: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk / Akademia Leona Koźmińskiego
• Journal: Prakseologia
• Year: 2019
• Volume: 161
• Pages: 115-140

Contributors

author

Paweł Drobny

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

References

• Adamkiewicz-Drwiłło H.G. 2008. Współczesna metodologia nauk ekonomicznych, Dom Organizatora, Toruń.
• Arystoteles. 2010. Zachęta do filozofii, PWN, Warszawa, fragment 17.
• Bacon F. 1955. Novum Organum, PWN, Warszawa.
• Becker G.S. 1990. Ekonomiczna teoria zachowań ludzkich, PWN, Warszawa.
• Blaug M. 2000. Teoria ekonomii – ujęcie retrospektywne, PWN, Warszawa.
• Butterfield H. 1963. Rodowód współczesnej nauki 1300–1800, PWN, Warszawa.
• Coase R.H. 2013. Firma, rynek i prawo, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa.
• Comte A. 1961. Metoda pozytywna w szesnastu wykładach, Warszawa.
• Drobny P. 2016. Ekonomia personalistyczna jako próba integracji etyki i ekonomii na gruncie idei osoby, „Annales: Etyka w Życiu Gospodarczym”, 19 (3): 47–58, DOI: http://dx.doi. org/10.18778/1899-2226.19.3.05.
• Fine B., Milonakis D. 2010. From Economics Imperialism to Freakonomics, Routledge, London and New York.
• Gadacz T. 2009. Historia filozofii XX wieku, t. 2, Znak, Kraków.
• Grobler A. 2006. Metodologia nauk, Wydawnictwo Aurerus oraz Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Jaroszyński P. 2008. Człowiek i nauka. Studium z filozofii kultury, PTTA, Lublin.
• Jaroszyński P. 2002. Ideologiczne deformacje rozumienia ekonomii, „Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym”, 5 (1): 97–100.
• Jędraszewski M. 1994. W poszukiwaniu nowego humanizmu. J.-P. Sartre – E. Lévinas, WN PAT, Kraków.
• Kamiński S. 1993. Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, TN KUL, Lublin.
• Kant I. 2010. Przedmowa do wydania drugiego, w: Krytyka czystego rozumu, t. 1, PWN, Warszawa.
• Krąpiec M. A. 2003. Osoba ludzka i błędy w jej rozumieniu, w: A. Maryniarczyk, K. Stępień (red.), Błąd antropologiczny, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin.
• Krąpiec M. A., S. Kamiński, Z. J. Zdybicka, A. Maryniarczyk, P. Jaroszyński. 2008. Wprowadzenie do filozofii, Wydawnictwo KUL, Lublin.
• Lévinas E. 2002. Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, PWN, Warszawa.
• Lévinas E. 1999. Czas i to, co inne, Wydawnictwo KR, Warszawa.
• Lévinas E. 1991. Etyka i nieskończony, WN Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, Kraków.
• Lévinas E. 2000. Inaczej niż być lub ponad istotą, Aletheia, Warszawa.
• Lévinas E. 1991a. Trudna wolność. Eseje o Judaizmie, Wydawnictwo ATEXT, Gdynia.
• Maryniarczyk A. 2009. O poznawaniu. Rozmowy z ojcem Krąpcem, PTTA, Lublin.
• OECD, Revised Field of Science and Technology (FOS) Classification in The Frascati Manual, DSTI/EAS/STP/NESTI(2006)19/FINAL, 26.02.2007 [online] http://www.oecd.org/ science/inno/38235147.pdf [dostęp 08.02.2018].
• Robbins L. 1945. An Essay on the Nature and Significance of Economic Science, Macmillan and Co., Limited St. Martin’s Street, London.
• Schwab K. 2018. Czwarta rewolucja przemysłowa, Studio Emka, Warszawa.
• Skarga B. 1983. Trzy idee racjonalności, „Studia Filozoficzne”, 5–6 (210–211): 17–36.
• Spaemann R. 2012. Kroki poza siebie, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Thaler R.H., Sunstein C.R. 2008. Impuls. Jak podejmować właściwe decyzje dotyczące zdrowia, dobrobytu i szczęścia, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
• Tischner J. 2005. Etyka solidarności oraz Homo sovieticus, Znak, Kraków.
• Tischner J. 2012. Filozofia dramatu, Znak, Kraków.
• Węgrzecki A. 2014.Wokół filozofii spotkania, Wydawnictwo WAM, Kraków.
• Wojtyła K. 2000. Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL, Lublin.

Identifiers

DOI

DOI: 10.7206/prak.0079-4872_2015_160_20