Wielojęzyczność jako źrodło cierpień? Pozytywy i negatywy rozbudowanych kompetencji językowych z perspektywy społecznej i lingwistycznej

• Authors: Julia Murrmann

Title variants

EN

Plurilingualism and its Discontents? Positive and negative aspects of multiple language skills from a sociological and linguistic perspective

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W warunkach międzynarodowej współpracy i wszechobecnych procesów globalizacji trudno wyobrazić sobie rzeczywistość społeczną bez zjawiska wielojęzyczności, tak jak niegdyś nieuniknione było zaakceptowanie kultury i ponowoczesności. Jednakże podobnie jak freudowska kultura i baumanowska ponowoczesność, także wielojęzyczność stanowi pewne „źródło cierpień”. W artykule przedstawiono wyniki jakościowych badań socjolingwistycznych, których celem była analiza wartości wielojęzyczności poprzez określenie pozytywnych i negatywnych (w ocenie badanych osób wielojęzycznych) zjawisk towarzyszących szeroko rozbudowanym kompetencjom językowym, uwzględniając zarówno kwestie stricte językowe, jak i zjawiska natury społecznej. Wyniki badań wskazują na istnienie licznych problematycznych kwestii, wiążących się z umiejętnością posługiwania się wieloma językami obcymi (m.in. brak czasu na dalszy rozwój językowy, negatywne interferencje językowe, trudności w przełączaniu kodu i prawidłowym realizowaniu różnic fonetycznych). Pozytywy wielojęzyczności są jednak liczne i wielorakie. Można tu wymienić m.in. zwielokrotniony dostęp do informacji, pozytywne interferencje językowe wspomagające proces uczenia się kolejnych języków obcych, inny wymiar interakcji i więzi społecznej z interlokutorem, pozytywny wizerunek wielojęzycznej jednostki w społeczeństwie oraz posiadanie kompetencji będących źródłem prestiżu społecznego i osobistej satysfakcji.

EN

In line with Freund’s considerations about civilization and Bauman’s study of postmodernity, the paper presents plurilingualism as another possible source of discontent. The objective of the study was to examine both positive and negative aspects of multiple language skills, including their sociological and linguistic dimension. By means of in-depth interview and qualitative analysis of the statements of multilingual interviewees the value of plurilingualism was measured and described. The research findings show the difficulties resulting from multiple language skills (time management, interferences, code switching) and evidence the social and linguistic benefits, such as prestige, positive features attributed to multilingual individuals, greater access to information, additive language acquisition effect, facilitated international relationships and communication and last, but not least, a source of personal satisfaction.

Keywords

PL

wielojęzyczność; kompetencje językowe; interferencje; prestiż

EN

plurilingualism; language skills; interferences; prestige

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2014
• Issue: 28
• Pages: 29-47

Dates

published

2014

Contributors

author

Julia Murrmann

• Uniwersytet Warszawski

References

• Avolio F. 2009: Lingue e dialetti d’Italia, Roma: Carocci.
• Babbie E. 2005/2009: Podstawy badań społecznych, tł. W. Betkiewicz i in., Warszawa: PWN.
• Baker C. 2006: Foundation of bilingual education and bilingualism, Clevedon: Multilingual Matters.
• Bauman Z. 2000: Ponowoczesność jako źrodło cierpień, Warszawa: Sic!
• Bloomfield L. 1933: Language, New York: Henry Holt.
• Błasiak M. 2011: Dwujęzyczność i Ponglish. Zjawiska językowo-kuturowe polskiej emigracji w Wielkiej Brytanii, Krakow: Collegium Columbinum.
• Boguszewski R. 2012: Polacy poznają świat czyli o zagranicznych wyjazdach i znajomości językow obcych, [komunikat badań CBOS], 1–15 <cbos.pl/SPISKOM.POL/2012/ K_148_12.PDF> [20.01.2013].
• Braun M.1937: Beobachtungen zur Frage der Mehrsprachigkeit, Gottingische Gelehrte Anzeigen 199 (4), 115–130.
• Butler G.Y., Hakuta K. 2004: Bilingualism and second language acquisition, [w:] Bhatia T., Ritchie W. (red.): Handbook of bilingualism, Oxford: Blackwell Publishers, 114–145.
• Czapiński J., Panek T. 2011: Diagnoza Społeczna. Warunki i jakość życia Polaków, Warszawa: Vizja. Press&IT.
• De Marco A. 2005: Manuale di glottodidattica, Roma: Carocci.
• De Mauro T. 1977: Le parole e i fatti, Roma: Editori Riuniti.
• De Mauro T. 1994: Capire le parole, Bari: Laterza.
• Edwards J. 1994: Multilingualism, London: Routledge.
• Ferguson Ch.A. 2000: La diglossia, [w:] Giglioli P. P., Fele G. (red.): Linguaggio e contesto sociale, Bologna: Il Mulino, 185–205.
• Freud S. 1994: Das Unbehagen in der Kultur und andere kulturtheoretische Schriften, Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag.
• Freud S. 1930/2002: Civilization and Its Discontents, London: Penguin.
• Freud Z. 1930/1995: Kultura jako źrodło cierpień, tł. Prokopiuk J., Warszawa: Wydawnictwo KR.
• Grosjean F. 1982: Life with two languages : an introduction to bilingualism, Cambridge/London: Harvard University Press.
• Grosjean F. 2008: Studying Bilinguals, Oxford: Oxford University Press.
• GUS 2011: Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, Warszawa: GUS.
• GUS 2012: Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2012, Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycz nych.
• Hamers J.F., Blanc M.H.A. 2000: Bilinguality and Bilingualism, Cambridge: Cambridge University Press.
• Kersten K. 1989: Polska — państwo narodowe. Dylematy i rzeczywistość, [w:] Kula M. (red.): Narody. Jak powstawały i jak wybijały się na niepodległość? Profesorowi Tadeuszowi Łepkowskiemu w sześćdziesiątą rocznicę urodzin i czterdziestolecie pracy przyjaciele, koledzy, uczniowie, Warszawa: PWN.
• Lipińska E. 2003: Język ojczysty, język obcy, język drugi. Wstęp do badań dwujęzyczności, Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Lutyńska K. 2005: Wywiad socjologiczny, [w:] Encyklopedia socjologii, Suplement, Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Miodunka W. 2003: Bilingwalizm polsko-portugalski w Brazylii. W stronę lingwistyki humanistycznej, Krakow: Universitas. (Studia Latynoamerykańskie Uniwersytetu Jagiellońskiego).
• Myers-Scotton C. 2006: Multiple voices. An introduction to bilingualism, Oxford: Blackwell Publishing.
• Płóciennik I., Podlawska D. 2007: Słownik wiedzy o języku, Bielsko-Biała: Park.
• Romaine S. 1995: Bilingualism, Oxford: Blackwell Publishers.
• Siguan M. 1996: L’Europe des langues, Bruxelles: Mardaga.
• Siuciak M. 2010: Język śląski — problem terminologiczny czy społeczny?, Białostockie Archiwum Językowe, nr 10, 267–277.
• Skowron - Nalborczyk A. 2003: Zachowania językowe imigrantow arabskich w Austrii, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie “Dialog”.
• Skutnabb - Kangas T. 1981: Bilingualism or not: the education of minorities, London: Multilingual Matters.
• Spolsky B. 1998: Sociolinguistics, Oxford: Oxford University Press.
• Świątek A. 2005: Zjawisko dwujęzyczności, przechowywanie i odzyskiwanie słownictwa u osob dwujęzycznych, Języki obce w szkole, R. 49, nr 4, 3–6.
• Tambor J. 2007: Warunki osiągania dwujęzyczności, Socjolingwistyka 21, 91–103.
• Treder J. (red.) 2002: Język kaszubski. Poradnik encyklopedyczny, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego: "Czec".
• Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 roku o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionarnym.
• Valdes G., Figueroa R. 1994: Bilinguals and testing: A special case of bias, Norwood, NJ: Ablex Publishing.
• Weinreich U. 1953/1974: Languages in contact: findings and problems, The Hague: Mouton.
• Wilczyńska W. 2008: Motywy wybory języka obcego w szkole a unijny postulat rozwijania wielojęzyczności, [w:] Michońska-Stadnik A., Wąsik Z. (red.): Nowe spojrzenia na motywację w dydaktyce języków obcych, Wrocław: WSSF.

Identifiers

ISSN

0208-6808