Dworzec PKP Wawer – kolejowa architektura „odwilży”

• Authors: Skalimowski Andrzej , Tucholski Zbigniew

Title variants

EN

Wawer railway station complex – railway architecture of the “thaw”

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Tematem artykułu jest historia projektowania i budowy dworca na stacji kolejowej Warszawa-Wawer. Zaprojektowany przez inż. arch. Wacława Nowińskiego zespół dworca, zrealizowany w latach 1959-1961, był pierwszą awangardową, modernistyczną realizacją przełamującą socrealizm w architekturze kolejowej. Charakterystyczną dominantą budynku jest dach w formie cienkościennej łupiny żelbetowej oraz witrażowe doświetlenia jego wnętrza. Dworzec w latach 90. XX w. i pierwszych latach XXI w. uległ znacznej degradacji, zaś jego pierwotny detal został zniszczony i zatarty.

EN

The article describes the history of the design and construction of the station building at the Warszawa-Wawer railway station. Designed by the architect Wacław Nowiński and constructed in the years 1959-1961, this railway station complex was the first avant-garde, modernist structure that put an end to the domination of socialist realism in railway architecture. The characteristic features of the building are the roof, having the form of a thin shell made of reinforced concrete, and the stained-glass windows lighting the interior. In the 1990s and in the early 21st c., the condition of the building seriously deteriorated and its original details were destroyed and wore off.

Keywords

PL

Wawer; architektura; PKP; kolejnictwo; dworzec; modernizm; odbudowa

EN

Wawer; architecture; PKP; railways; railway station; modernism; reconstruction

• Publisher: Narodowy Instytut Dziedzictwa
• Journal: Ochrona Zabytków
• Year: 2017
• Issue: 1
• Pages: 77-102

Dates

published

2017

Contributors

author

Skalimowski Andrzej

• historyk, Muzeum Warszawy
• historian, Museum of Warsaw

author

Tucholski Zbigniew

• historyk techniki, Instytut Historii Nauki PAN
• technology historian, Science History Institute of the Polish Academy of Sciences

References

• XX lat Centralnego Biura Studiów i Projektów Budownictwa Kolejowego w służbie kolei, Warszawa 1970.
• Dotknięcie linii, relacja z dnia 31 maja 2012 r., http://dotkniecieli nii.pl/projekt-2012/relacja/ [data dostępu: 12.06.2016].
• Giergoń P., Warszawa – Dworzec PKP Warszawa-Wawer, autorski portal internetowy Sztuka.net [data dostępu: 10.06.2016].
• Golubeva O.P., Naumov S.F., Prigorodnyj vokzal Varšava-Vaver, „Transportnoe stroitiel’stvo” 1962, nr 8.
• Krzyżakowa K., Stacja Warszawa-Wawer, „Stolica” 1960, nr 24.
• Maryniakowa I., Dziennik kolejarza Antoniego Sagana z przebiegu ewakuacji stacji Wawer w głąb Rosji 4 sierpnia 1915 r., „Acta Baltico-Slavica” 2008, nr 32.
• Monitor Polski z 1937 r., nr 222.
• Nowiński Z., Dworzec podmiejski Warszawa-Wawer, „Architektura” 1961, nr 4.
• Ogłoszenia o przetargach, „Inżynier Kolejowy” 1937, nr 10.
• PKP Wawer: wczoraj perła, dziś patologia, TVN Warszawa [data emisji: 3.03.2010].
• Romanowicz A., Stacje i przystanki kolejowe, Warszawa 1970.
• Tomczak A., Okupacyjne wspomnienia kolejarza podwarszawskiego, Warszawa 1987, mps niepublikowany.
• Tucholski Z., Polskie Koleje Państwowe jako środek transportu wojsk Układu Warszawskiego. Technika w służbie doktryny, Warszawa 2009.
• Wiadomości z terenów podstołecznych. Nowe budynki kolejowe w Wawrze i Aninie, „Na straży. Czasopismo historycznych miejscowości podstołecznych i ich okolic” 1939, nr 1.
• www.sprawiedliwi.org.pl/pl/family/173/ [data dostępu: 10.06.2016].

Identifiers

ISSN

0029-8247